Grootschalige financiële schandalen veroorzaakt door onethische gedragingen van de topmanagers, slecht leiderschap, fraude, corruptie, mismanagement, vriendjespolitiek en het schenden van de corporate governance regels hebben in de afgelopen jaren talrijke grote organisaties wereldwijd in grote problemen gebracht. Ook Staatsolie blijkt nu tot deze categorie onethische organisaties te behoren ondanks hun mooi corporate governance systeem. Corporate governance omvat regels, verklaringen, procedures en richtlijnen die organisaties hanteren om ethisch bestuur te garanderen teneinde hiermee te voorkomen dat bestuurders zich ten koste van de onderneming verrijken en fraude/corruptie plegen. Helaas is gebleken dat al deze inspanningen niet duurzaam zijn en geen bescherming bieden tegen catastrofale ethisch falen, vanwege de focus op uitsluitend formele regels, verklaringen, voorschriften, richtlijnen en procedures. Ze hebben hiermee de zaak alleen maar erger gemaakt. Want de mooie corporate governance regels worden niet altijd nageleefd.
Zo onkent de voormalig directeur van Staatsolie, Marc Waaldijk, in een interview met de media dat hij zichzelf heeft verrijkt tijdens zijn directeurschap door diensten via contractoren te leveren aan de onderneming. Hij legt uit dat directieleden jaarlijks een verklaring tekenen waarin zij zich verplichten om de belangen van het bedrijf niet te schaden. Dit is nou precies wat ik bedoel. Het ondertekenen van verklaringen die goed ondernemingsbestuur moet garanderen. Wie houdt zich aan deze verklaringen? Deze verklaringen zijn geen garantie voor goed bestuur. Enron had al deze verklaringen ook. Dit geldt ook voor al die corrupte aannemers in Nederland, EBS, DSB, etc. Wie vertrouwt nou een aannemer in Nederland?
Er is dringend behoefte aan een duurzame en innovatieve oplossing voor deze wereldwijde epidemie van onethische gedragingen van topmanagers. Het wordt tijd dat we eindelijk gaan beseffen dat corporate governance niet effectief is door slechts formele regels, verklaringen, voorschriften, richtlijnen en procedures te implementeren.
Het gaat om fatsoen en persoonlijke integriteit. Denk aan wat Plato zei in 340 voor Christus: ” Goede mensen hebben geen regels nodig om zich goed te gedragen, terwijl slechte mensen een manier vinden om zich buiten deze regels onethisch te gedragen”. Onderzoek toont aan dat een groot percentage van de wereldbevolking slecht is. Onder hen zijn ook veel topmanagers en politieke leiders. Waarom leren we niet van Plato en focussen we niet op het creëren van een cultuur van goede mensen, waar persoonlijke waarden in lijn zijn met de regeltjes en ingebed in de mind van mensen, in plaats van uitsluitend te focussen op slechts de regeltjes?
Tegen deze achtergrond heb ik een authentieke en holistische benadering van corporate governance wereldwijd geïntroduceerd, gebaseerd op mijn nieuwste boek “Authentic Governance; Aligning Personal Governance with Corporate Governance” (Springer, New York, 2013). Dit is wat de governor van de Centrale Bank van Saudi Arabia, Dr. Fahad AlMubarak, in zijn voorwoord van de Arabische editie van dit boek schreef: “We hebben een duurzame aanpak van corporate governance nodig dat meer de nadruk legt op persoonlijke integriteit en persoonlijke waarden. Op deze manier zal goed bestuur een way of life zijn, gekenmerkt door vertrouwen, geloofwaardigheid, transparantie, integriteit, persoonlijke en sociale verantwoordelijkheid en een continu leerproces, ingebed in een ethische cultuur. Dit belangrijk boek biedt de oplossing hiervoor. Het moet verplichte lectuur zijn voor alle topmanagers en politieke leiders”. Duurzame corporate governance begint daarom met value based leadership, gebaseerd op zelfreflectie en introspectie en inbedding persoonlijke waarden in de mind van de managers en eerlijk te reflecteren op deze waarden. Het is te hopen dat Surinaamse topmanagers en politici dit gaan beseffen voordat het te laat is.
Hubert Rampersad
