Volgens Sham Binda, voorzitter van de Associatie van Kleine en Middelgrote Ondernemingen in Suriname (Akmos) is Suriname in feite al geruime tijd in een devaluatie. “Het geld is al lang gedevalueerd, gezien de prijsverhogingen. Los van het meer uitgeven dan je binnenkrijgt als oorzaak van devaluatie, is er in Suriname ook veel geldcreatie geweest in het girale geldverkeer. Er zijn veel leningen verstrekt en dit is ook een vorm van geldcreatie. De prijs van valuta wordt kunstmatig in stand gehouden door de CBvS. Er wordt al twee tot drie jaren permanent geïntervenieerd. Dit zijn allemaal signalen dat er in feite al een devaluatie is. Je wordt eigenlijk gefinancierd door de overheid. Ook al wordt dit door de monetaire autoriteiten ontkend, je ziet het wel op de schappen van de winkels. Er zijn in de afgelopen tijd geen loonsverhogingen geweest.” Ook het zich terugtrekken van buitenlandse banken uit Suriname ziet Binda als een teken dat er iets niet goed zit en dat de banken het niet aantrekkelijk meer vinden om in Suriname te opereren. “Er hebben zich prijsverhogingen voorgedaan en de koopkracht is afgenomen. Als lonen niet worden aangepast, neemt automatisch de koopkracht af. Hieronder lijden met name de kleine en middelgrote ondernemingen, omdat die nu op een kleinere volume draaien. Ze hebben geen kapitaalreserve beschikbaar en werken op dagbasis. De huren en andere verplichtingen zijn niet minder geworden. Integendeel zijn die prijzen ook aardig wat verhoogd. Er is dus een hele scheve verhouding op de kapitaalmarkt.” Binda vraagt zich af wat voor waarde het zal hebben indien men nu gaat devalueren. “Devaluatie kan je pas doorvoeren wanneer je al plannen hebt om jouw inkomen als overheid te vergroten. Je verdiencapaciteit moet eerst omhoog. Men heeft ook nog niet gewerkt aan sanering. Integendeel zijn er tijdens de verkiezingen duizenden ambtenaren erbij gekomen, hetgeen een extra druk legt op de totale overheidsbegroting.”
Deze week bestuursvergadering Akmos
Binda geeft nog aan dat er deze week een bestuursvergadering van de Akmos zal zijn, waarbij zij de overheid, met name ministerie van Financiën, zal oproepen om de betalingsverplichtingen naar de ondernemers na te komen. Ondernemers, vooral KMO-bedrijven en individuen, lijden volgens Binda zodanig onder de situatie dat zij niet meer in staat zijn het hoofd boven water te houden. “Velen binnen de Akmos zullen hun bedrijfsactiviteiten stopzetten. Heel wat mensen gaan zich terugtrekken en zullen zoeken naar een vaste baan waar men een gegarandeerd inkomen heeft. Men gaat ook uit de formele sfeer stappen naar de informele sfeer om te ontsnappen aan de druk van de belastingen en de sociale wetten.”
Binda meent dat het de overheid tot nu niet gelukt is meer geld te brengen in de staatskas. “De belastinginkomsten verhogen is ze niet gelukt, want bepaalde groepen betalen geen belasting. Deze groepen worden overal geaccommodeerd. De goudsector is een mislukt plan.” De zakenman geeft aan dat er een samenhang te bespeuren moet zijn tussen de verhogingen en inkomsten in staatskas. “De EBS heeft nu gezegd dat zij gaat moeten verhogen. Maar als je blijft verhogen en je inkomsten blijven achter, dan ga je langzaam maar zeker naar een catastrofale situatie toe.” Devaluatie als middel om tot een stabiele economie te komen, vindt Binda geen oplossing als er niet tegelijkertijd productieverhogende maatregelen worden getroffen. “Er moet een groter plan zijn. Laat de overheid met een beleidsplan komen”, aldus Binda. De zakenman vindt een devaluatie op zich geen punt, aangezien hij als persoon gaat voor overleving. Ook met bezuinigingen heeft hij geen probleem. Het verplicht moeten devalueren had Binda reeds 2 jaren geleden voorspeld.
