Eind vorig jaar publiceerde het tv-programma ‘Een Vandaag’ de resultaten van een enquête onder Surinamers en Antillianen, waaruit blijkt dat 75% van deze Groep vindt dat Zwarte Piet in Nederland moet verdwijnen. De discussie over de houding van zwarte mensen ten aanzien van Zwarte Piet gaat over het vraagstuk van (de)kolonisatie van de geest. Eén van die mechanismen is het mechanisme van zelfvernedering. Zelfvernedering van zwarte mensen wordt bevorderd door instituties als het onderwijs, maar ook door culturele evenementen zoals het Sinterklaasfeest. Door het bevrijdingswerk van zwarte activisten groeit in de gemeenschap het bewustzijn over zelfvernedering en ontstaat schaamte daarover als een eerste stap in dekolonisatie van de geest. De volgende stap is als de schaamte overgaat in verontwaardiging. De laatste stap die als verontwaardiging wordt vertaald in acties om de instituties voor kolonisatie van de geest te ontmantelen of veranderen.
Verdediging zwarte Piet
Er circuleren verschillende verklaringen voor de donkere verschijning van de knecht: dat Zwarte Piet van origine schoorsteenveger was, zwart als roet; dat hij een Moor was die de Sint vanuit Spanje begeleidt; dat hij eigenlijk de (zwarte) duivel is die door de heilige is verslagen en daarna werd gedwongen tot goede daden. In deze herkomsttheorieën ontbreekt elk direct verband met de koloniale slavernij. Geen van de gissingen steunt op afdoend verband met de koloniale slavernij. Geen van de gissingen steunt op afdoend wetenschappelijk bewijs. De tegenstanders van Zwarte Piet die sporen van slavernij en racisme in het Sinterklaasfeest benadrukken, omarmen deze theorie, maar hard bewijs ontbreekt ook hier.
Onbewust racisme
Het aspect wordt ook beschreven als een ‘onschuldige Nederlandse traditie’. ‘Bij nader inzien’ betekent dat iets er al die tijd was, maar men het niet gezien heeft. Wat heeft men niet gezien? Dat het feest niet zo onschuldig was. Bij nader inzien zijn er dus niet twee manieren van kijken naar het Sinterklaasfeest, maar één manier. Je kunt stellen dat deze mensen niet ‘bewust’ racistisch zijn. Ze hadden niet de bedoeling om racistisch te zijn. Fijn om te horen, maar dat heeft pas enige betekenis als ze positief reageren als ze erop gewezen wordt dat Black Face racistisch is. Als door het maatschappelijke debat de informatie aanwezig is dat Black Face racistisch is, en men dan nog volhoudt ‘onbewust’ racistisch te kunnen zijn en negatief reageert op de roep om een moreel verbod op Zwarte Piet, dan is er geen sprake van ‘onbewust racisme’. Als Zwarte Piet inderdaad was geïnspireerd door een zwarte bediende in Amsterdam, zou die eerder een vrije man zijn geweest. Historici kunnen dus niet afdoende verklaren waar Zwarte Piet vandaan komt.
