Uit hoofde van mijn decennia lange directe en indirecte betrokkenheid vanuit de hoogste beleidsniveau’s betrekking hebbende op de subsector rijst heb ik de behoefte om enkele richtinggevende kanttekeningen en informatie te willen delen met belangstellenden. Sedert begin jaren 60 heeft een transformatie plaatsgevonden in de productie wijze van rijst in ons land. De introductie van gemechaniseerde grootschallige padieproductie en moderne verwerkingstechnologie heeft de bestaande niet geconditioneerde padieproductie wijze verdrongen. Gemechaniseerde rijstteelt is een keten productie. Derhalve is monocultuur van de grondstof padie mogelijk op basis
van gesystematiseerde infrastructuur en industriële productiemiddelen. Gegevenheden zoals grond, water, arbeid, kapitaal geïntegreerd op schaalgrootte dient geënt te zijn op een gedisiplineerde cyclische (seizoen gewijs) productie.
De infrastructuur voor de rijstsector is berekent voor ca. 28000 ha. (2 seizoenen). Uitgangs capaciteit:
Wakay 30 m3/sec water en Wageningen 6 m3/sec water. Elke seizoenmatige verhoging boven
aangegeven areaals grootte impliceert de verhouding 1 m3/sec delivered voor 500 ha.
Het MCP kanaal is 66 km, E-pand is 6 km, Zuiddrain is 12 km. Het Corantijn kanaal is niet geheel
afgebouwd, nog afgerond dienen te worden;
– de DOL werken (DOL = distributie, overlaat en lekbeteugeling)
– de lekbeteugelingsdam
– de onderleiders onder het MCP kanaal.
Het Pompgemaal Wakay kan 30 m3/sec water inpompen uit de Corantijnrivier, 4 pompeenheden van
elk 7,5 m3/sec. Omdat de DOL werken niet afgebouwd zijn vindt veel waterverspilling plaats en wordt
in werkelijkheid niet de 30 m3/sec water geleverd, maar 22 m3/sec mede als gevolg van verzakkingen
op de westelijke dam van het MCP kanaal. Ook bij de boeren vindt verspilling plaats van het “dure”
water dat gepompt wordt vanuit Wakay. De reële irrigatie water behoefte per seizoen per hectare is
ca. 9000 m3. De feitelijke situatie in Suriname is dat de boer 29000 m3 water per seizoen per hectare
gebruikt.
De gemechaniseerde rijstteelt is een keten productie systeem. Het machinepark is niet berekend op
capaciteit zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin.
Ook kan gesteld worden dat geschikte grond (zware jonge klei) gelimiteerd is in Suriname, zowel qua
productie technische concentratie als spreiding.
Het leid motief is; bij verantwoorde geïntegreerde keten benadering geldt bij gemechaniseerde
rijstteelt:
o Efficiëntie. Noot; FAO instructie voor alle rijstproducerende landen: less land, less water
and less labour. In deze context passen het volgende:
Verkorte groeiduur (inzaai – afoogsten). Groeiduur terugbrengen tot zelfs 80
dagen. Tevens de ‘yield’ verhogen. Gemiddelde productiviteit van extra long grain
vegroten naar boven de 7,5 ton/hectare. De gangbare rijstlijnen van ADRON
hebben een groeiduur van 100-110 dagen.
Efficiëntie in seizoen behoefte irrigatie water per hectare.
Gestructureerde landleveling van alle in productie zijnde arealen. Dit impliceert
minder water behoefte en hogere productiviteit per hectare.
Inzaaischema moet afgestemd zijn op de geplande areaals grootte, met dien
verstande, seizoenmatige routine onderhoudsmaatregelen en integrale inputs
behoefte moeten gegarandeerd zijn.
Het machinepark moet gemoderniseerd worden (grondbewerking en harvesting)
ter vergroting van de bedrijfszekerheid van de padieproductie.
Voor wat de 2e – 3e lijn (intake verwerking, marketing en sales) in de
padieproductie betreft, het volgende;
Bestaande infrastructuur dient aangepast te worden. De markt vereist innovatie. Transformatie van machines en equipment zal bewerkstelligen een verbrede product assortiment met het doel te komen tot hogere toegevoegde waarde.
Suriname moddert t.o.v. het buitenland met hoge productiekosten per hectare. Marketing en sales gebasseerd op professionalisme en structuur is een droom begrip. Na de korte hoogtepunt periode van SUREXCO en Staats Commissie Rijst is Suriname in de klauwen van brokers en tussen handelaren die t.b.v. multinationale organisaties feitelijk de flow kwantiteit en prijs beslissen, en dit steeds ten nadele van de locale rijstsector. Dit verlaagt de reële verdiencapaciteit van de subsector.
De gesegmenteerde nadruk gelegt door opeenvolgende beleidsmakers willen aantonen dat er duizenden hectaren meer zijn ingezaaid dan de vorige bedankte beleidsmakers en dit zet per definitie geen zoden aan de dijk. Steeds nadrukkelijker is de laatste twee decennia’s de subsector rijst politiek geïnfecteerd. Tenslotte tellen de stemmen en die zitten bij de stakeholders groep, kleine boeren bestand. Het hierboven aangehaalde impliceert dat hedendaagse methodieken & technologie aangewend moeten worden en dit is structureel afwezig in het decennia lang gevoerd beleid. Saillant voorbeeld is de politisering van ADRON. Dit toegepast wetenschappelijk instituut dient consistent invulling te geven aan alle hierboven aangehaalde elementen zodat de nationale know-how als hoogste sturings kader innovatief integrerend kan worden ingezet.
Gelet op de kleinschalligheid van de Surinaamse netto output vergeleken t.o.v. concurrenten
regionaal en mondiaal (wereld jaar padieproductie ca. 750 miljoen ton t.o.v. Suriname met een
padieproductie van ca. 250.000 ton) is het van eminent belang om elk partikel dat de rijstsector aan
bij-en afvalproducten levert te commercialiseren, dus omzetten in meerwaarde. Bij ongewijzigd
beleid van politici/beleidsmakers zal hoop, hoop blijven.
Badresein Sital
