Dat de regering werkt aan een duurzaam sociaal zekerheidsstelsel, zo blijkt onder andere uit het conceptwet basiszorgverzekering welke ter behandeling bij De Nationale Assemblee (DNA) is gedeponeerd. In de memorie van toelichting van deze wet staat dat de invoering van een verplichte basiszorgverzekering als onderdeel van een nationaal sociaal zekerheidsstelsel voor Suriname niet op zichzelf staat. Het World Economic Forum ziet sociale zekerheid als een infrastructuur van de sociale zorg van een land en één van de voorwaarden voor de ontwikkeling van het menselijk kapitaal en de economische groei. Het is evident dat een goed functionerend zekerheidsstelsel één van de indicatoren is voor het welvaartsniveau van een land. De regering heeft na de sociale partners als de vakbeweging en het bedrijfsleven geconsulteerd te hebben, gekozen voor een stelsel dat georiënteerd is op de Surinaamse omstandigheden, waaronder de economie van ons land, opbouw van de bevolking, beroepsbevolking en de informele sector. Met de invoering van een verplichte Basiszorgverzekering alsook de Wet Algemeen Pensioen en de Wet Minimumuurloon wil de regering de eerste stap zetten naar een duurzaam sociaal zekerheidstelsel. Een stelsel dat het realiseren van een zo hoog mogelijk niveau van sociale zekerheid en het zoveel mogelijk elimineren van ongelijkheden voor iedere ingezetene van Suriname beoogt. De mogelijkheden om zich te verzekeren tegen ziektekosten in Suriname vallen uiteen in een verplicht deel en een vrijwillig deel. Er is voor de landsdienaren voorzien in een verplichte verzekering. Bij de indiensttreding komt een ziektekostenverzekering tot stand met het Staatsziekenfonds zijnde de uitvoerder van de verplichte verzekering. De verzekerde landsdienaar betaalt het werknemers aandeel van de premie dat uitgedrukt is in een percentage van de maandbezoldiging, en de Staat heeft als werkgever de verplichting om het andere deel, het werkgeversaandeel, te betalen.
Slechts een derde van de particulieren zijn verzekerd
ln de particuliere sector heeft slechts 30% van de in Suriname geregistreerde bedrijven hun werknemers tegen ziektekosten bij een verzekeringsmaatschappij verzekerd. ln het algemeen betreft het verzekerden die een maandelijks loon ontvangen en die daardoor in staat zijn een deel van de premie te betalen. Er bestaat derhalve een grote groep van ingezetenen, die niet beschikt over een zorgverzekering en normaliter niet in staat is om de kosten van een medische behandeling te betalen. Deze groep heeft als het ware geen of onvoldoende toegang tot medische zorg. Na een aanvraag bij het ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting kunnen personen beschikken over een on- of min vermogenkaart. Het systeem van deze voorziening is complex, duur en niet transparant. Een niet inzichtelijke tarifering voor de dienstverleners in de medische branche vormt daar een onderdeel van. De huidige ziektekostenvoorzieningen worden op dit moment onder andere gekenmerkt door hoge kosten van de gezondheidszorg, vanwege onder andere inefficiënt gebruik van de resources, een onduidelijk financieringssysteem en geen transparantie van de zorgadministratie. De verplichte basiszorgverzekering is geen doel op zich, maar een middel om door schaalvergroting en solidariteit, optimale zorg voor alle ingezetenen te realiseren. Om aan dit basisprincipe te kunnen voldoen en te waarborgen dat met het gezondheidszorgbudget de zorgvraag optimaal wordt ingevuld, is onder andere een balans tussen betaalbaarheid en de financieringsbehoefte van de zorgverleners van belang. De regering is enkele maanden geleden reeds gestart met het opzetten van een nationale strategie voor de registratie van zorginformatie als de eerste stap voor automatisering. Om het premie-inkomen te maximaliseren, het risico over de hele populatie te spreiden en de zorg beter te kunnen sturen op kwaliteit en doelmatigheid is het van belang om de kring van de uniformverzekerden zo groot mogelijk te maken.
Iedereen moet verzekerd zijn
Het uitgangspunt is dat iedere ingezetene verzekerd moet zijn en de verschuldigde premie moet betalen. Met de Wet Nationale Basiszorgverzekering wordt een wettelijke plicht ingevoerd voor alle ingezetenen van Suriname. Er moet worden benadrukt dat een wettelijke verzekeringsplicht alleen dan resultaat oplevert wanneer dit ingebed is in een goed functionerend controlesysteem, voorzien van sancties wanneer de wet niet wordt nageleefd. Thans is het zo dat de inkomenstoets in dit stadium, vooral vanwege de kenmerken van de informele sector, een probleem vormt, en op basis daarvan is gekozen voor een nominale premie. Hierdoor wordt de bevolking zich bewuster van het feit dat voor zorg moet worden betaald. De keus is gevallen op een verplichte zorgverzekering, die door de deelnemer zelf in stand moet worden gehouden middels premiebetaling. De Staat heeft ten aanzien van premiebetaling een zorgplicht te vervullen ten aanzien van geïdentificeerde kwetsbare groepen. Middels het pilotproject ‘Basiszorg 0 tot en met 16 jaar en 60+’ is de hier bedoelde plicht voor het overgrote deel van genoemde groepen reeds geëffectueerd. Personen tussen 0 en 16 jaar en 60+ zijn sedert 1 juli 2013 verzekerd van aanspraken op basiszorgvoorzieningen, waarbij de Staat vooralsnog de premiebetaling voor zijn rekening neemt. De verplichte basiszorgverzekering geldt voor iedere ingezetene, hetgeen een breder bereik geeft dan slechts het bezitten van de Surinaamse nationaliteit. In deze wet is de rol van de Staat vooral het zo goed als mogelijk garanderen dat verzekerde diensten kunnen worden geëffectueerd door de spelregels vast te stellen en een toezichthouder aan te wijzen.
Genaro Alpin
