‘De minister heeft de bevoegdheid om skalians te verbieden’, geeft de ex-minister van Natuurlijke Hulpbronnen, Gregory Rusland, desgevraagd mee aan Dagblad Suriname. Momenteel zijn er bijkans 200 skalians in de rivieren van Suriname. Een skalian is een mijnbouwoperatie waarbij er aan goudwinning wordt gedaan op het water. Deze brengt tal van negatieve consequenties met zich mee, waaronder ook milieuvervuiling. Het doen aan goudwinning op water is wettelijk verboden, er is geen wet die het toestaat.
Volgens Rusland is het in feite de NH-minister die bij het uitgeven van mijnbouwrechten ook regels moet inbouwen om te voorkomen dat de concessiehouders gebruik zullen maken van skalians. ‘Er moet eerst nagegaan worden of er rivieren zijn in het uitgegeven gebied. De minister kan het gebruik van skalians verbieden middels het inbouwen van regels.’
Rusland kan het zich nog herinneren dat hij gedurende zijn bewindsperiode als NH-minister enkele concessiehouders bij het geven van de mijnbouwrechten heeft verboden gebruik te maken van skalians. Ook gaf hij nadrukkelijk mee dat er rekening gehouden dient te worden met de in stamverband levende personen.
Volgens Rusland moeten niet slechts de milieuaspecten onder de loep genomen worden, maar ook de bevaarbaarheid in de rivier. Als voorbeeld somt Rusland op dat de Marowijnerivier zich helemaal niet leent voor het gebruiken van skalians. Gebeurt dit wel, dan worden bepaalde delen van de rivieren onbegaanbaar voor boten en korjalen en raken de bewoners die gebruik moeten maken van de rivier geïsoleerd.
Toen Rusland aanzat als minister werden er al jaren van tevoren gebruik gemaakt van skalians in het oosten van Suriname. Maar er was geen sprake hiervan in het westen van Suriname. Zo werd een skalian indertijd gebouwd in de Cotticarivier, maar kon deze door kordaat optreden van de ex-minister verwijderd worden. Hij had meteen een onderzoek laten instellen en door tussenkomst van de districtscommissaris werd deze verwijderd. Gedurende zijn ministerschap gaf Rusland geen mijnbouwrechten uit in het westen van Suriname.
Het aspect van belasting betalen aan de Staat voor het gebruik van skalians, moet volgens de gewezen minister apart per geval bekeken worden. De belastingtechnische zaken moeten hierbij goed in ogenschouw genomen worden. Volgens Rusland moet er bij het uitgeven van mijnbouwrechten op continue basis sprake zijn van controle door deskundigen.
Asha Gajadien-Bhagwat
