Ongeveer 42.000 inwoners telt het gebied en als deze geconcentreerd zouden wonen, zou dat een aardig stadje kunnen zijn. Echter wonen de meer dan 40.000 Saramaccaners verspreid over ongeveer 62 dorpen, langs de beide oevers van de Surinamerivier, die alleen te bereiken zijn over water of via de lucht.
Stroom van 19:00 tot 23:00 uur
Toerisme is de voornaamste bron van inkomen en dat gaat goed, te zien aan de vele lodges die te zien zijn als men over de soela’s vaart. Plekken als Anaula, Isadou, Menimi, Pingpe, Botopasi en Kininipaati zijn populaire bestemmingen voor toeristen. Ze verschillen wel wat betreft het comfort dat geboden worden, maar wie beslist het gebied te bezoeken, doet dat voor de natuur en de cultuur, en niet voor het zwembad (zoals in Anaula) of andere luxe, terwijl er een prachtige rivier binnen handbereik is. De avontuurlijke toerist kan er zijn of haar hart ophalen en wordt na de hele dag te zijn beziggehouden op zichzelf aangewezen. Er is namelijk in de avond alleen maar stroom van 19:00 tot 23:00, soms iets langer als men geluk heeft.
Een brommer en een auto als taxi
Één van de grootste dorpen is Pikinslee met meer dan 4.000 inwoners en het is ook daar waar het Saamaka Museum is gevestigd. Het dorp is zo groot dat er zelfs een taxibedrijf is. “Ze hebben een brommer en een auto om mensen te vervoeren die van de ene kant van het dorp naar de andere kant willen”, vertelt Don, één van de gidsen in het gebied. Wie wandelt door het dorp zal opmerken dat er meer moderne huizen staan, of in aanbouw zijn, dan in andere dorpen. Er zijn nog drie opvallende punten in vergelijking tot andere dorpen.
Tevreden stellen van de voorouders
Ten eerste is Pikinslee het enige dorp waar, nog?, geen kerk staat. De traditionele natuurgodsdienst voert er de boventoon en de plaatselijke medicijnman heeft het soms druk. “Er komen regelmatig mensen uit andere dorpen hier voor adviezen over kruidenbaden en rituelen die ze moeten uitvoeren. Veel draait om het tevreden stellen van de voorouders waarvan wordt geloofd dat zij in contact staan met God”, legt Corinne Spoor uit die als vrijwilliger werkt in het Saamaka Museum. In de meeste andere dorpen zijn er kerken te vinden van voornamelijk de Evangelische Broedergemeente. Ondanks dat is er in elk dorp ook een traditionele offerplaats te vinden, soms klein en soms wat groter.
‘Ik geef je pangi’s als je bij me blijft’
Wat ook opvallend is, is het aantal mannen in Pikinslee. Wie langs andere dorpen komt zoals Pingpe, Nieuw Aurora of Djoemoe zal voornamelijk vrouwen en kinderen zien. “Veel mannen zijn in de stad voor werk, of in Frans Guyana of werken als goudzoeker en de vrouwen blijven hier achter”, vertelt Don lachend, want terwijl hij dat doet uiten de vrouwen hun behoefte. Onbeschaamd vragen ze aan mannelijke toeristen of ze er willen blijven en bieden soms zelfs hele schatten aan pangi’s aan. Bij culturele optredens die speciaal voor toeristen worden opgevoerd, draait het ook om seks en worden er middels taal en dans soms wel hele expliciete diensten aangeboden. “Ja, flirten en spelen daar zijn ze goed in hier!”, zegt Spoor, terwijl ze knipoogt.
Geen begraafplaats te zien
Zo open als men is over seks, zo gesloten zijn de mensen in het binnenland als het op de doden neerkomt. Eigenlijk betreft het meer de begraafplaatsen want de dood wordt er gevierd. Een week of langer wordt er elke dag samen gegeten en gedronken om te vieren dat de dode niets meer te maken heeft met de obstakels die de levenden nog steeds op hun pad krijgen. Maar een begraafplaats is er nergens te zien. “Die locaties zijn geheim. Er is maar een aantal mensen dat weet waar de begraafplaats ligt, maar men mag echt niks vertellen.” Het geheimhouden is niet omdat men bijvoorbeeld bang is voor rovers. “Nee, dat zal hier nooit gebeuren. De vloek die zo iemand over zichzelf afroept, is bijna onomkeerbaar en men is daar echt bang voor omdat een familie er soms wel generaties lang last van kan hebben. Nee, het gaat vooral om de rust, men wil niet dat de doden lastig worden gevallen.”
Christio Wijnhard
