‘Ook al treedt ze niet op de voorgrond, zij bepaalt en weet wat er moet gebeuren’, aldus Justine Eduards van het Marron Vrouwencollectief. Het collectief is een verzameling van organisaties, die samen zorgdragen voor diverse activiteiten rondom 10 oktober, Marrondag. Binnen de Marroncultuur, gevormd tijdens de vlucht van slaven naar de jungle van Suriname, is het van oudsher zo dat de man het land openkapt en dat de vrouw het bewerkt. In de stad wordt ook vaak gezegd dat Marronvrouwen hard werken en Justine Eduards beaamt dat. ‘Marronvrouwen werken hard om zichzelf en hun gezin in het levensonderhoud te voorzien.’
Ook de groep die zich jaren geleden in de stad heeft gevestigd, houdt nog vast aan die traditionele normen en waarden, al dan niet in een andere vorm. Ze hebben het moeilijk gehad in de stad waar ze het moesten opnemen tegen vooroordelen. ‘Nu ben ik trots op mijn Marron-afkomst. Maar vroeger durfde je bijna niet te zeggen dat je Marron was. Je was bang hoe mensen naar je zouden kijken. En het leek wel alsof je jezelf dubbel moest bewijzen. Naarmate je ouder wordt, wordt je bewuster van je cultuur en je gemeenschap. Ik heb mezelf geaccepteerd en probeer dat op een positieve manier uit te dragen naar anderen.’ Ook Deborah Linga, succesvol als sieradenontwerpster en van Saramaccaanse komaf, herkent de gevoelens, ook al heeft zij nooit die schaamte ervaren. ‘Sommige benamingen deden wel pijn, zoals ‘djoeka’ of ‘blowkop’. Of als ze zeiden ‘go baka na busi!’. Nu kan ik erom lachen hoor.’
Het tij lijkt te keren en volgens Eduards is er een groep die universitaire studies afgerond heeft en op een andere wijze bijdraagt aan de ontwikkeling van de samenleving, niet alleen in de stad. De kennis wordt ook meegenomen naar de Marrondorpen en overgedragen aan de ouderen daar. Het Marron Vrouwencollectief houdt zich bezig met het vergroten van die bewustwording en sterker maken van de vrouwen. Ze organiseren diverse activiteiten, in samenwerking met de Stichting 10 oktober 1760. Het thema van dit jaar is ‘Sabi joe roetoe: waar sta je nu?, waar wil je zijn? en waar wil je naar toe?’
Binnen de Marroncultuur heeft de pangi een speciale betekenis. Bijvoorbeeld tienermeisjes krijgen er een als onderdeel van de initiatie naar volwassenheid. Er zijn nog andere betekenissen die zullen worden belicht tijdens de Pangi-show op 10 oktober. ‘De pangi is niet meer weg te denken uit de multi-etnische Surinaamse samenleving. Je ziet het overal en het wordt gedragen door iedereen.’
