In de afgelopen maanden werden grote politieke demonstraties gehouden in landen die geregeerd worden door democratisch gekozen regeringsleiders. Tijdens deze demonstraties werden onder meer geprotesteerd tegen ineffectief bestuur, corruptie, autoritair optreden en fundamentele veranderingen van het beleid geëist. De vraag die gesteld kan worden is, wat kunnen de oorzaken zijn, die over het algemeen, aanleiding vormen, voor het houden van protestdemonstraties waaraan soms miljoenen burgers deelnemen. In praktisch al deze landen is sprake van een politiek systeem dat niet alleen gekenmerkt wordt door het houden van vrije en eerlijke verkiezingen, maar ook door de scheiding van machten, de bescherming van grondrechten, zoals het recht op vrije meningsuiting, vergadering, vrijheid van godsdienst en bezit. Met andere woorden, ondanks de mogelijkheid van deelname aan verkiezingen “ Why should there be recourse to the street?” Er bestaan uiteenlopende meningen over oorzaken en gevolgen van de protestacties en wij zullen hierna op enkele ingaan.
De opkomst van de middenklasse
In de meeste landen worden geen politieke demonstraties gehouden waar er dictatuur heerst. In praktisch alle gevallen is het merendeel van de demonstranten afkomstig uit de middenklasse die over het algemeen goed opgeleid zijn, een baan hebben met een redelijk inkomen en in de laatste tijd ook nog goed op de hoogte zijn van de ontwikkelingen op het gebied van informatie technologie. Dit deel van de bevolking heeft genoeg inkomen om in de levensbehoeften te voorzien en hechten belang aan fundamentele vrijheden en democratie en zijn open voor alternatieve “lifestyles”.
Het ligt in de lijn der verwachtingen dat de behoeften van de middenklasse op verschillende gebieden zullen toenemen en om hun verwachtingen te kunnen realiseren zal niet worden geschroomd om activiteiten al dan niet met een politiek karakter te ontplooien. De praktijk wijst uit dat in de meeste gevallen de middenklasse niet alleen, maar met andere groeperingen samen zal werken om successen te boeken. De “revolutie” onder de midden klasse is niet nieuw. De Franse, ‘Bolshvikse’ en Chinese revoluties werden geleid door ontevreden leden van de middenklasse waaraan later ook boeren, arbeiders en armen deelnamen. “The 1848 Springtime of people’s saw virtually the whole European continent erupt in revolution” a direct product of the European middleclass growth over the previous decades. De vooruitgang en snelle ontwikkeling op vele gebieden zullen ertoe leiden dat de rol van de middenklasse in de komende jaren zal toenemen. Volgens een rapport van Goldman Sachs (2008) ligt het gemiddeld inkomen van de midden klasse op een niveau tussen 6 en 30.000 dollars per jaar en deze groep kan tegen 2030 groeien tot 2 miljard. In een rapport van de European Institute for Security Studies (2012) waarin het begrip middenklasse ruimer wordt gedefinieerd wordt gesteld dat de middenklasse van 1.8 miljard in 2009 zal toenemen tot 3.2 miljard in 2020 en 4.9 miljard in 2030. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de wereldbevolking 8.3 miljard zal bedragen.
Social media
Een ander verschijnsel dat bijdraagt aan het succes van politieke demonstraties is de rol en invloed van social media zoals facebook, twitter, linkedin, blogs etc. Deze vergemakkelijken de snelle verspreiding van informatie en het op de hoogte houden van ontwikkelingen tijdens demonstraties. De Turkse Premier Erdogan zei volgens persberichten op 2 juni 2013 “Social Media are the most menace to society” In Turkije en Brazilië waar social media populair is en tot op zekere hoogte in Egypte, bleek duidelijk hoe de protestacties die in één stad aanvingen en beperkt van omvang waren, snel een landelijk karakter kregen waaraan zelfs miljoenen mensen deelnamen. Social media biedt ook de mogelijkheid dat tijdig instructies worden gegeven om maatregelen te treffen tegen politie optreden of de demonstraties een andere wending te geven of abrupt te beëindigen. Een nadeel is dat berichten die niet op een juiste informatie berusten, verwarring kunnen stichten en de acties doen mislukken. ( wordt vervolgd op 23 augustus)
Kriesnadath Nandoe
