De escalatie die enkele dagen terug is opgetreden in het concessiegebied van Iamgold tussen illegale goudzoekers en medewerkers van Iamgold is een vingerwijzing naar de politieke partijen, die traditioneel stemmen gaan zoeken in het binnenland. In het algemeen is het ook een vingerwijzing naar het algemeen sociaaleconomisch beleid van Surinaamse regeringen in de afgelopen decennia. Toen het verslag ‘Bedrijfsresultaten Rosebel Goldmines NV 2012’ enkele weken terug werd gepubliceerd en de uitkomsten met de pers werden gedeeld, benadrukten wij hier de drie alinea’s in het vierbladig verslag over de ‘Kleinschalige goudwinning op de Rosebel concessie’. De conclusies die de multinational trok en de typering van de situatie was een teken dat het bedrijf met de illegale goudzoekers behoorlijk in zijn maag zat. Wij riepen de regering toen op om niet te blijven toekijken, maar de alinea’s aan te merken als een noodkreet van de multinational. Het is in het contractenrecht zo dat bij gunningen en concessies een vrij genot van het recht moet worden gewaarborgd aan de verkrijger van het recht. In dit geval is van een vrij genot geen sprake en zou er in principe al gesproken kunnen worden van wanprestatie zijdens de Surinaamse regering tegenover de multinational. De regering heeft zich wetende van de aard van het probleem zich niet als zodanig bekommerd om dit probleem, althans met de ruime middelen die de Staat ter beschikking heeft, is het haar niet gelukt om te voorkomen dat haar burgers inbreuk plegen op een afspraak die zij in het maatschappelijk verkeer heeft met een derde. Een zeer gevaarlijke tendens die wij merken is dat in soortgelijke gevallen men nationaliteitssentimenten probeert aan te roeren. Wanneer de Surinaamse autoriteiten beschermend optreden of handelen conform de rechten en plichten die zijn verankerd in de overeenkomst, dan verwijt men hun van het verkiezen van buitenlanders boven de eigen onderdanen. Daarbij maakt men een grote denkfout. Het moment dat de Surinaamse regering buitenlanders en buitenlandse bedrijven toelaat tot het land (tot economische activiteiten) is de regering verantwoordelijk voor de bescherming en veiligheid van de (rechts)persoon en zijn bezittingen. De conclusie is dus in dit geval dat er een grote gap bestaat tussen de deals die de regering van Suriname tekent en de lokale bevolking, waar multinationals en buitenlanders hun activiteiten uiteindelijk ontplooien. De escalatie van recentelijk, waar gewelddadige activiteiten vanuit de lokale bewoners zijn verricht zoals het bekogelen van een huis van een dignitaris en het verbranden van een bedrijfsauto, geeft aan dat er een totale wild west heerst in sommige delen van het binnenland van Suriname. Het doet denken aan Haïti wanneer men tijdens opstanden een winti krijgt en het lijkt op sub-Saharaans Afrika. De Surinaamse regering moet een strategie bedenken om het regelmatig overkoken van situaties in het binnenland waarbij massaal geweld wordt gebruikt, preventief de kop in te drukken. De lelijke uitkomsten die wij zien, zijn het gevolg van jarenlange verwaarlozing van het onderwijs in deze gebieden, waardoor de volwassenen moeite hebben om zich neer te leggen bij het Surinaams systeem. Men wil in enige zin delen van het binnenland voor zichzelf hebben. De sterksten krijgen dan de grootste en beste lappen en de rest pikt een deel in, al dan niet na een georganiseerde geweldssessie. Wij zeiden hierboven dat de escalatie een vingerwijzing is naar de politieke partijen die hun stemmen gaan halen in het binnenland en daarmee voor lange periode regeermacht hebben verkregen. We hebben het dan hier over de NPS en de zogenaamde Marronpartijen. Deze hebben hoegenaamd niets significant gedaan voor de echte sociaalmaatschappelijke ontwikkeling van het binnenland. Het grootste bewijs daarvan is de discriminatie van het binnenlandse kind in het kader van het onderwijs. Een ander bewijs is het afwezig zijn van economische programma’s om het al gemoderniseerde gebied te vormen inzake gezagsverhoudingen en de bijzonderheden van werkgelegenheid. Ook is het aan deze partijen niet gelukt om een alternatief aan te bieden voor het milieuvernietigend wildwest leven, dat niet ontbloot is aan gevaar op de goudmijnvelden. Er is een commissie ordening goudsector, maar die is niet gekomen met alternatieven. De commissie is bezig met het ordenen van de chaos, maar daarmee is de chaos nog niet weg. Deze commissie is permanent gestationeerd op de Rosebel concessie, omdat men klaarblijkelijk een escalatie zag aankomen. Sociologen moeten aan het werk worden gezet om de heksenketel van de goudvelden in kaart te brengen. Een feit dat wij waarnamen bij de escalatie is dat de illegale goudzoekers (deel van de bewoners van enkele binnenlandse dorpen) geen rekening houden met deals die de regering ‘in de stad’ sluit met de ‘wit’mang’. Men stoort zich aan God noch gebod en men denkt dat men alles mag doen en alle regels mag overtreden ‘op zoek naar brood’. Men zegt dat men niet wil gaan roven, dus men moet de mensen ruimte geven om iets dat minder erg is te doen; of het nou illegaal is dat maakt de mensen nou niets uit. In feite komt het erop neer dat men met rust gelaten moet worden, anders kan de veiligheid in Paramaribo van de stedelingen in gevaar komen. Men ziet in het binnenland in deze delen geen positief alternatief en men denkt uit twee slechte uitersten (roven en illegaal goud delven) het minst slechte te kiezen. De regering zou daarmee dus blij moeten zijn. Deze beredenering van de illegale goudzoekers is een poging om de Surinaamse autoriteiten te gijzelen en dat is af te keuren. De bandeloosheid die heerst in bepaalde delen van Suriname is een uitdaging voor ook deze regering. Bandeloze politici en personen die in de publiciteit komen, verergeren de situatie. Zeker moet worden gesteld dat de hierboven genoemde groepen al die tijd een serieuze wanprestatie hebben gepleegd door het binnenland in het donker te houden. Wat we nu merken, zijn de gevolgen van de enorme achterstand die de binnenlandbewoner in alle opzichten heeft met de gemiddelde Surinamer. De gap is hemelsbreed en interessant is hoe de politiek met de escalatie zal omgaan.
