Suriname verkeert in een vrije val naar een status van een mislukte staat, een failed state. Alleen volken met een rijke cultuur hebben kans gezien na hun dekolonisatieperiode een gestadige groei door te maken en op te klimmen naar de status van een ontwikkeld land. Immers zij beschikken over een cultuur van regeren, zij kennen een politieke elite gezegend met een bewustzijn over verleden en toekomst. Dat geld en natuurlijke hulpbronnen nog geen ontwikkeling brengen, ervaren we zelf. De schuld geven aan de huidige president is uit den boze, als we bedenken dat al onze problemen terug te voeren zijn tot wanbeleid geboren uit pure onkunde. Wanbeleid die zijn wortels heeft in de patronagepolitiek sedert wij de status verkregen van een autonoom rijksdeel. Er is een kankergezwel in de samenleving. Mensen die voor hard werken allergisch waren en nog steeds zijn verkozen om ambtenaar te worden, want daar is de relatie tussen prestatie en beloning compleet zoek. SZF mocht niet toegankelijk zijn voor boeren, werknemers en anderen in de private sector, maar moest voor ambtenaren alleen zijn. Algemeen belang of stam belang? De SZF premie van de ambtenaar wordt nog steeds grotendeels betaald door de belastingbetaler. En in een multiculturele samenleving waar niet alle culturen weten wat samenwerken is, wat verdraagzaamheid is, is nation building een illusie. Mensen willen inhalen, willen voor een dubbeltje op de eerste rij zitten, willen van alles hebben zolang de rekening maar door anderen betaald wordt. Straks krijgen we een ziekenhuis gebouwd door chinezen van en voor chinezen en bemand met chinezen. We kunnen de scholen en ADEK sluiten want de gehele particuliere productie sector bestaat straks uit import chinezen. De handel hebben ze al.
We weten niet wat regeren is, wat opbouwen is. Ministers weten niet dat ze primair lid zijn van de Ministerraad en dat hun departementale verantwoordelijkheid een secundaire is. Als men wat te verdelen heeft (grond, concessies, vergunningen en andere rechten) dan gaat men zijn gang. Er vindt geen enkele vorm van afweging plaats: is het in het algemeen belang, wat is de bijdrage aan het nationaal inkomen, aan de schepping van werkgelegenheid, strookt het met het algemene beleid, etc. Principes van behoorlijk bestuur kent men niet, morele belemmeringen evenmin. Er is een gapend intellectueel tekort zo groot als de zwarte gaten in het universum. Een paar ministers vervangen gaat de coalitie niet ver brengen. Als een jonge frisse partij opstaat dan hebben ze zo 10 tot 15 zetels. De kiezer is uitgekeken op het huidige impotente politiek establishment, ze hebben allemaal hun kansen gehad, dat zal straks wel blijken. Een regering op basis van politiek alleen, zal geen verbetering brengen, immers het kiesstelsel filtreert kundigheid en competentie eruit, het bevoordeelt mensen die op gespannen voet met de moderniteit leven. Wat Suriname nu nodig heeft is een brede basis regering met mensen die van wanten weten, qua ontwikkelingsfilosofie, qua kennis van sociaal economische ontwikkeling, qua technologische kennis en mensen gezegend met een onbaatzuchtig karakter, ethiek en moraal. Misschien is een brede nationale dialoog op zijn plaats. Analyse, bezinning, en evaluatie is gewenst. Want zo kan het niet verder, we kunnen zo ons land niet overdragen aan de volgende generatie.
Robles de Medina
