Toen deze nieuwe regering aantrad, was de belofte gedaan dat Suriname uit een heersend isolement zou worden gehaald. Daarmee werd door de nieuwe coalitie bedoeld dat de relaties met Nederland zouden worden verbeterd. Indirect ontstond dus de indruk dat Nederland als grote broer, de structureel of habitueel onkundige bestuurders van de onafhankelijke kolonie, bij de hand zouden houden en zouden begeleiden door de barre boze wereld.
Inmiddels zijn we al bijna bij de volgende verkiezingen. Het blijkt dat er geen sprake was van een isolement althans, de situatie is zeker niet zo verbeterd dat we uit een vermeend isolement zijn gehaald. Er is geen bijzondere ontwikkelingsrelatie geweest met de voormalige uitbuiter en kolonisator Nederland en de kans dat het beter zal worden is minimaal tot verwaarloosbaar onder de rechtse regering waaraan de PVV leiding geeft. Ook het diasporaverhaal, waaraan we van meet af aan geen waarde hechtten omdat we onze vrienden en familie overzee kennen, is uitgelopen op een waar fiasco.
Feit is dat Suriname binnen een tijdsbestek van 10 jaar werd van een der landen met de minste schulden (een erfenis van Venetiaan-Telting-Hildenberg) tot de landen in de wereld met de grootste schuldenlast (erfenis Bouterse-Hoefdraad-Gersie-Van Trikt).
De nieuwe Surinaamse regeercoalitie accepteerde regeer verantwoordelijkheid wetende dat de staatsfinanciën in zeer slechte staat verkeerde. De Surinaamse buitenlandse schulden waren/zijn enorm en een deel groot half miljard komt van China. Nu is door de Surinaamse regering bericht dat een schuldherschikking in de maak is met de Chinese regering. De basis daarvan is gelegd, het is nu een kwestie van tijd. Dat betekent dat Suriname meer ruimte zal krijgen om de schulden op een meer gefaseerde wijze af te betalen. Maar het moge dus duidelijk zij,n dat verruimde mogelijkheden in de diplomatieke wereld, geenszins voor Suriname hebben betekend een schuldverlichting van enige aard. Daarbij is wel belangrijk te memoreren dat de Surinaamse oppositie buitenlandse kapitaalverschaffers aangeschreven heeft voor zogenaamd financieel onverstandig beleid van de vorige Surinaamse regering, maar dat die partijen doorgegaan zijn met het verschaffen van leningen aan Suriname.
Vandaag zullen we aandacht besteden aan de reputatie van China als verschaffer van kapitaal, maar we kijken eerst in welke mate China zelf schulden heeft. Volgens het meest recente Artikel IV rapport van het IMF over de Chinese economie stijgt de Chinese overheidsschuld van 56,3% bbp in 2023 naar 60,5% bbp in 2024. Dit zijn cijfers gepresenteerd in de Nederlandse Tweede Kamer op vragen van Kamerleden. Dit omvat alleen de officiële overheidsschuld. Nieuwsberichten melden een verhoging van de staatsschuld in China.
Volgens data die online zijn gegenereerd uit verschillende bronnen heeft China miljarden dollars geleend aan ontwikkelingslanden en is nu de grootste officiële schuldeiser ter wereld. De lening is dus voor een half miljard aan Suriname. Van 2000 tot 2021 hebben de Chinese financiële instellingen 1,34 miljard (Engels: trillion) dollar aan ontwikkelingslanden geleend. Deze leningen waren vooral bedoeld voor infrastructuurprojecten, maar China heeft sindsdien zijn focus verlegd naar het redden van landen die al schulden hebben. De directe leningen en handelskredieten van China zijn goed voor bijna 2% van het mondiale bbp. China is de grootste officiële crediteur en overtreft de Wereldbank en het IMF. Vanaf 2021 zijn ontwikkelingslanden Chinese kredietverstrekkers minimaal 1,1 biljoen dollar en maximaal 1,5 biljoen dollar schuldig.
China is geen lid van de OESO en hoeft zijn leninginformatie niet openbaar te maken.
Sommigen zeggen dat de Chinese leningen nuttige projecten hebben helpen financieren, maar er ook toe hebben geleid dat landen zijn opgezadeld met schulden die ze niet kunnen terugbetalen. Anderen zeggen dat de Chinese kredietverlening de behoefte aan hulp en investeringen uit het Westen heeft verminderd, maar dat het ook autoritaire regimes kan versterken als er geen voorwaarden aan mensenrechten en democratisering worden verbonden. Een online artikel van Associated Press (AP) van mei 2024 meldde dat een tiental arme landen wordt geconfronteerd met economische instabiliteit en bezwijken zelfs onder het gewicht van honderden miljarden dollars aan buitenlandse leningen, waarvan een groot deel afkomstig is van, wat AP zegt “’s werelds grootste en meest meedogenloze overheidskredietverstrekker, China”.
Uit een analyse van Associated Press van een tiental landen met de grootste schuldenlast bij China – waaronder Pakistan, Kenia, Zambia, Laos en Mongolië – blijkt dat het terugbetalen van die schulden een steeds groter deel van de belastinginkomsten opslokt die nodig zijn om scholen open te houden, elektriciteit te leveren en te betalen voor voedsel en brandstof. Deze schulden putten de deviezenreserves uit die deze landen gebruiken om rente op deze leningen te betalen, waardoor sommige landen slechts enkele maanden overblijven voordat dat geld op is.
Achter de schermen schuilt, volgens AP, “de onwil” van China om schulden kwijt te schelden en zijn extreme geheimhouding over hoeveel geld het heeft geleend en tegen welke voorwaarden, wat andere grote kredietverstrekkers ervan heeft weerhouden om in te grijpen om te helpen. Daarbovenop komt nog de recente ontdekking dat kredietnemers verplicht zijn contant geld op verborgen geblokkeerde rekeningen te zetten, waardoor China op de voorgrond van de rij crediteuren komt te staan die moeten worden betaald.
Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken betwistte in een verklaring aan de AP het idee dat China een meedogenloze kredietverstrekker is en herhaalde eerdere verklaringen waarin de schuld bij de Federal Reserve werd gelegd. Het zei dat als het land wil ingaan op de eisen van het IMF en de Wereldbank om een deel van zijn leningen kwijt te schelden, dat ook de multilaterale kredietverstrekkers, die het beschouwt als Amerikaanse volmachten, dat zouden moeten doen. De top 20 landen die een schuld hebben bij China zijn in volgorden van afnemende schuld Pakistan (26.6 biljoen USD), Angola, Sri Lanka, Ethiopie, Kenia, Bangladesh, Zambia, Laos, Egypte , Nigeria, Ecuador, Cambodja, Ivoorkust, Witrusland, Kameroen, Brazilië, Congo, Zuid Afrika, Mongolie en Argentinië (2.9 biljoen).
Onze schuld aan China is nominaal 0.02 % van die van Argentinië (van dit land is 5000 maal die van Suriname). Per capita (hoofd van de bevolking) bekeken is de Surinaamse schuld 770 USD en die van Argentinië USD 61.700, dus is de Argentijnse bijna 8 maal meer. Deze primitieve berekeningen geven aan hoe groot de Surinaamse Chinese schuld nominaal en relatief is.
