Maandag begint in Bakoe, Azerbeidzjan, de Klimaattop bekend als COP29: de 29ste vergadering van de verdragspartijen bij de UNFCCC. Bericht is dat leiders van bekende landen er niet naar toe gaan. COP staat voor Conference of the Parties, Conferentie van de Partijen (bij een klimaatverdrag: in dit geval het VN Raamwerkverdrag inzake Klimaatverandering oftewel UNFCCC).
Suriname is een aan de kust gelegen ontwikkelingsland dat relatief zwaar gevoelig is voor klimaatinvloeden zoals zeespiegelstijging. Ooit is in 2007 een rapport onder sponsorship van de Wereldbank uitgebracht waarbij Suriname door klimaat modelleringen geplaatst werd op de lijst van de 10 meest voor spiegelstijging kwetsbare aan zee grenzende ontwikkelingslanden. Men keek in de modellering naar effecten op landbouwgrond en urbaan woongebied. Suriname is tegelijk een land met een per capita en qua landoppervlakte hoge bosbedekking. Het zou op de terugweg zijn van 93% naar 92%.
Suriname is tegelijk, door het uitblijven van de massa-industrialisatie en massa-landbouw en -veeteelt, een land met een negatieve CO2 (kooldioxide) uitstoot per saldo. Dat betekent dat wij door onze bossen en economie, veel meer kooldioxide opnemen dan afstoten. Bij een verhoging van de industrialisatie, de mijnbouw en de landbouw kan die status verloren gaan: dan is er een hogere bbp maar meer schade aan het milieu.
Ons land behoort tegelijk onder de kwetsbare ontwikkelingslanden tot een dubbel kwetsbare subgroep: de small island developing states (de kleinschalige ontwikkelimgslanden die vaak ook eilanden zijn). Dat zijn landen met een kleine economie, gevoelig voor orkanen en andere klimaatinvloeden en een kleine bevolking (en dus human capacity). Suriname is dus in veel opzichten wat climate change betreft een land van de contresten. We hebben weinig tot niet bijgedragen aan aantasting van het milieu zodat de klimaatveranderingen optreden, maar tegelijk het meest kwetsbaar tegen de gevolgen. Surinamers staan nu voor de uitdaging om te bepalingen of het waard is om hun land te redden tegen ondergang door klimaatverandering.
Die vraag is door de politici en de ‘society at large’ niet beantwoord, waardoor je gevoeglijk of moet aannemen dat politici het redden van Suriname de investering niet waard vinden.
Anderen gaan ervan uit dat elk land, dus ook Suriname, moet worden gered. Deze laatste groep maakt geen return of investment calculatie. Over het algemeen zijn de landen verplicht om een tweesporenbeleid te voeren.
Ten eerste is er klimaatadaptatie. Dat wil zeggen dat samenlevingen hun manier van leven zullen moeten aanpassen aan veranderde weersomstandigheden, bijvoorbeeld door dammen te bouwen en naar grotere hoogten te verhuizen. Klimaatmitigatie is de oorzaak van klimaatverandering aanpakken, dus de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Dit alles zal geld kosten: dan hebben we het over een hete hangijzer: klimaatfinanciering.
De 29e Conferentie van de Partijen bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (COP29), die van 11 tot 22 november 2024 in Bakoe, Azerbeidzjan zal plaatsvinden, is een cruciale kans om de actie om de klimaatcrisis aan te pakken te versnellen. Nu de mondiale temperaturen recordhoogten bereiken en extreme weersomstandigheden mensen over de hele wereld treffen, zal COP29 leiders uit regeringen, het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld samenbrengen om concrete oplossingen te bevorderen voor de bepalende kwestie van onze tijd.
Suriname is gebonden aan de wereldwijde milieuafspraken die in of naar aanleiding van milieuverdragen worden gemaakt. Suriname is een bijzonder milieuland, een van de groenste qua bosbedekking en landoppervlakte en dan nog met een inheemse en tribale bevolking die in de bossen wonen. Dat zijn prachtige ingrediënten om Suriname te ‘branden’ op milieuconferenties en de wereldaandacht te trekken, maar daarvoor heb je een professionele brandingorganisatie (pr) nodig en leiders die een uitgesproken visie hebben of zo een nationaal gedefinieerde visie als een ‘champion’ kunnen uitdragen.
Het een en ander gaat hand in hand met een goede diplomatieke bezetting en ondersteuning. Suriname heeft geen van ze, vandaar dat wanneer Suriname praat, de zaal spreekwoordelijk leeg is.
Een Caribische leider die wel de wereldpers haalt, is Mia Mottley van Barbados. Die heeft een bijzondere visie over klimaatverandering en klimaatfinanciering vervat in het Bridgetown Initiative. Antigua and Barbuda haalt ook het nieuws, omdat het eiland een rechtszaak aanhangig heeft gemaakt tegen de vervuiling en de vervuilers.
Suriname zit symbolisch om de klimaatconferenties de laatste tijden vooral om de COP te vragen om ‘lenient’ te zijn, door de vingers te kijken, en het arme Suriname aan het einde van de koolwaterstoffen periode, toch nog de kans te geven om hun aardolie te verkopen. Maar wat met de inkomsten zal gebeuren is niet gepland en berekend. De vrees is daarom gegrond dat binnen een decennium het oliegeld zal zijn geconsumeerd en dat het bbp zal zijn geslonken naar de pre-oil and gas periode.
Een belangrijke focus van COP29 zal liggen op financiën, aangezien er miljarden dollars nodig zijn voor landen om de uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen en levens- en levensonderhoud te beschermen tegen de verslechterende gevolgen van de klimaatverandering. De conferentie zal ook een belangrijk moment zijn voor landen om hun bijgewerkte nationale klimaat actieplannen in het kader van de Overeenkomst van Parijs te presenteren, die begin 2025 klaar moeten zijn. Als ze goed worden uitgevoerd, zullen deze plannen de opwarming van de aarde beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau en fungeren als investeringsplannen ter bevordering van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen.
In Suriname is er al sprake van ‘extreme hitte’ een onderwerp dat op de conferentie zal worden besproken.
Volgende week staan we stil bij Suriname’s inbreng en het Bridgetown Initiative van Barbados, wat overigens niet uitdrukkelijk door Suriname wordt ondersteund.
