Er zijn in de wereld in vele landen herdenkingsmomenten. Herdenkingen zijn momenten waarop we even stilstaan bij onze collectieve geschiedenis. Via herdenkingen herbeleven we samen belangrijke keerpunten of historische gebeurtenissen in de (wereld)geschiedenis die impact hebben gehad op het leven van vele mensen en de samenleving. In veel gevallen houdt dat in dat we stilstaan bij de slachtoffers en de gevolgen van die gebeurtenissen op onze huidige manier van leven.
Het verbinden van het verleden, het heden en de toekomst blijkt één van de belangrijkste redenen te zijn om te blijven herdenken. ‘Dit nooit meer’ is een veel gehoorde uitspraak. De behoefte aan een controleerbare, goede en veilige wereld blijft bestaan ondanks dat de tijd mensen geleerd heeft dat dit een grote illusie is.
Door aandacht te besteden aan herdenkingsmomenten voelen verschillende generaties zich verbonden met elkaar. Daarnaast vormen herdenkingen ook een belangrijk deel van de educatief-culturele opdracht.
Herdenken is onder meer de herinnering aan iets vieren, hulde brengen aan een overledene. Herdenking verwijst naar de verschillende methoden die een sociale groep gebruikt om zijn collectieve herinneringen te delen, te vertegenwoordigen en te eren. Het is het voertuig voor collectief geheugen. Door de betekenis van bepaalde gebeurtenissen, bewegingen of personen te benadrukken, kunnen we degenen die ons voorgingen herdenken. Ook krijgen we de kans om na te denken over hoe we het verleden kunnen herdenken en de samenleving vorm kunnen geven voor een betere toekomst. Herinneringen aan trauma bevatten informatie over het gevaar tijdens de gebeurtenis. Het geheugen helpt ons om te weten wanneer we bang moeten zijn, hoe we ons in die situatie moeten voelen en wat we moeten denken. Het traumageheugen geeft informatie die ons kan helpen om veilig te blijven.
Het is algemeen bekend dat er in Suriname veel herdenkingsdata zijn. In Suriname leven er nu eenmaal vele bevolkingsgroepen op een grondgebied. Elke bevolkingsgroep heeft zo’n datum toebedeeld gekregen en daarom zijn er het hele jaar door allerlei data tot nationale feestdag uitgeroepen.
Elke groep weet waarom het die speciale datum heeft gekozen, de een om religieuze redenen en de ander om hun komst naar Suriname te vieren. In elk geval weet elke groep wat ze op die speciale dag willen herdenken. Er gaan vaak plechtigheden aan vooraf en daarna is het altijd feesten.
Sinds 1974 is 10 oktober uitgeroepen tot de officiële dag van de Marrons en daardoor een nationale feestdag, dus binnenkort valt er weer wat te herdenken.
Wat je achterlaat is niet wat in stenen monumenten is gegraveerd maar iets wat verweven is in de levens van anderen. Leg daarom het accent niet op vrij zijn en feesten. Geef aan je nazaten door dat er op die dag iets van groot belang en betekenis met respect en eer wordt herdacht.
A great soul serves everyone all the time. A great soul never dies. It brings us together again and again. (MAYA ANGELOU)
Josta Vaseur
