De kwestie van financiële compensatie aan rijstboeren in Nickerie, waarbij nu na controle van de registratielijst blijkt dat veel minder padie is ingezaaid dan de 30.000 hectare die Landbouw-minister Parmanand Sewdien beweert, doet ernstige vragen rijzen omtrent de doelmatigheid en rechtmatigheid van eerdere schadeloosstellingen die het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) aan de rijstsector heeft verstrekt.
In 2021 heeft het ministerie van LVV uit een schadefonds van SRD 50 miljoen aan een groep van 1.500 rijstboeren een schadeloosstelling verstrekt voor schade aan rijstaanplanten wegens wateroverlast als gevolg van zware regenval. Het bedrag van SRD 50 miljoen was een deel van een totaal bedrag van SRD 100 miljoen dat de regering toen had uitgetrokken om de wateroverlast aan te pakken. Het resterende deel van het bedrag van SRD 100 miljoen ging naar het ministerie van Openbare Werken voor het ophalen en opschonen van kanalen.
Oppositie wilde inzage
In het parlement heeft de oppositie destijds met betrekking tot de besteding van het schadefonds van SRD 50 miljoen meerdere keren de regering c.q. de minister van LVV gevraagd naar de lijst van personen die toen in aanmerking waren gekomen voor schadeloosstelling. Met name de NDP-fractie plaatste toen ernstige kanttekeningen achter de doelmatigheid en rechtmatigheid van de verstrekte schadeloosstelling aan rijstboeren. Het wilde het overzicht hebben van wie allemaal destijds in aanmerking waren gekomen voor schadeloosstelling, en welke methodiek daarbij werd gehanteerd. Op basis van informatie uit het veld bestonden toen sterke vermoedens dat personen die helemaal geen aanspraak maakten op een financiële schadeloosstelling die wel hebben ontvangen van LVV.
NDP-fractieleider Rabin Parmessar zegt desgevraagd dat het ministerie van LVV nimmer de gevraagde lijst heeft doen toekomen aan het parlement. Er was toen zelfs een brief gericht aan de Rekenkamer van Suriname voor onderzoek. De Rekenkamer stelde zich op het standpunt dat de brief via de Assembleevoorzitter aan haar gericht moest worden.
De NDP-fractie heeft dat toen ook gedaan, maar over de kwestie is daarna niets meer vernomen. Parmessar is nog steeds verbaasd hierover. De Rekenkamer is bevoegd om ook uit eigen beweging onderzoeken in te stellen naar de doelmatigheid en rechtmatigheid van bestedingen van overheidsgelden. Zo is de Rekenkamer volgens Parmessar momenteel bezig met twee onderzoeken. Waarom de Rekenkamer toen op verzoek van leden van de NDP-fractie nooit een onderzoek heeft ingesteld in de kwestie van SRD 50 miljoen schadeloosstelling aan de rijstsector, zegt Parmessar in het duister te tasten.
Controle door rijstboeren
Over de huidige kwestie van compensatie aan rijstboeren was de leiding van LVV in eerste instantie ook niet bereid de ontevreden rijstboeren inzage te geven in de registratielijst. Pa na uitdrukkelijke opdracht van president Santokhi is de registratielijst aan een werkgroep van rijstboeren verstrekt voor controle. De leiding van LVV heeft de leden van de werkgroep van rijstboeren uitdrukkelijk laten beloven informatie uit de lijst niet naar buiten te laten lekken. Nu blijkt waarom men dat ten koste van alles wilde voorkomen.
Uit het controleverslag van de werkgroep van rijstboeren is onder meer gebleken dat niet-ingezaaide landbouwpercelen ook geregistreerd staan als te zijn ingezaaid. Er is sprake van dubbele registraties van landbouwpercelen en personen. Percelen die nooit ontgonnen zijn, staan ook op de lijst geregistreerd als te zijn ingezaaid en dus in aanmerking komen voor financiële compensatie. De namen van personen die betrekking hebben op deze incorrecte gegevens staan ook op de lijst. Het gaat om bekende en zwaar partijpolitiek gelieerde personen uit de Nickeriaanse samenleving. Dit zou de belangrijkste reden zijn waarom de leiding van LVV wil voorkomen dat de lijst in het openbaar terechtkomt.
19.780 hectare ingezaaid
Na controle door de werkgroep van rijstboeren is de registratielijst van LVV herzien. Men komt op een totaal ingezaaid areaal van 19.780 hectare. Dit is ruim 10.000 hectare minder dan wat Landbouw-minister Parmanand Sewdien beweert. De regering heeft op basis van een totaal ingezaaid areaal van 30.000 hectare een bedrag van SRD 60 miljoen, en later nog eens SRD 10 miljoen, goedgekerud ten behoeve van compensatie aan rijstboeren voor geleden verliezen het afgelopen seizoen.
Boeren zouden in eerste instantie per hectare rond de SRD 2.000 aan financiële compensatie ontvangen.
De vraag die nu gesteld wordt is waar de het bedrag van ruim SRD 20 miljoen die betrekking heeft op de circa 10.000 hectare aan minder ingezaaid areaal zou gaan, indien de ontevreden rijstboeren niet erop hadden gestaan om inzage te krijgen in de registratielijst.
De totale oppositie in het parlement heeft recentelijk naar aanleiding van de onrust en ontevredenheid onder de rijstboeren in Nickerie met spoed om een openbare vergadering van het parlement gevraagd. Ondertussen gaat het parlement vanaf vandaag, vrijdag 16 augustus, tot en met 15 september met reces en lijkt het niet waarschijnlijk dat de aangevraagde vergadering na het reces nog zal worden uitgeschreven.
President Santokhi is momenteel uitlandig. Na terugkomst zal hij naar verwachting een besluit nemen over de financiële compensatie aan rijstboeren.
