Met de goedkeuring dinsdag door de Nationale Assemblee heeft Suriname nu na meer dan 150 jaar een Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW). De wetsvoorstellen die aanpassing van de bestaande wetgeving in verband met de invoering van het Nieuw Burgerlijk Wetboek regelen zijn met algemene (28) stemmen goedgekeurd. Hoewel de oppositie (NDP, NPS en BEP) zegt zich bewust te zijn van de noodzaak van de invoering van een NBW, heeft het zich van stemming onthouden. Ze kan zich niet vinden in de gevolgde methode en wijze van behandeling van het NBW. Er was geen ruimte voor diepgang tijdens de debatten.
De goedkeuring door het parlement van het NBW is historisch. Het is het sluitstuk van een proces dat meer dan 30 jaar geleden is gestart. Het project invoering van het NBW is in 1992 begonnen. In 2006 werd het voornemen om het oude Surinaams Burgerlijk Wetboek (SBW) te transformeren naar een Nieuw Burgerlijk Wetboek geconcretiseerd met de instelling van de Commissie NBW onder leiding van oud-rechter Shardapersad Gangaram Panday. Vanaf toen zijn talloze consultaties gehouden, en in 2021 is het ontwerp van het NBW bij het parlement ingediend voor behandeling.
Modern en in nieuw jasje
Met de goedkeuring van het NBW is het oude SBW integraal in een nieuw jasje aangepast aan de huidige sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen met nieuwe inzichten. Er wordt daarmee getracht om de kloof tussen de rechtsorde en de maatschappelijke orde zoveel mogelijk te dichten. Het oude SBW dateert van 1859, uit de koloniale periode. Het is destijds met enige aanpassingen copy conform overgenomen van het Nederlands Burgerlijk Wetboek. Niet alleen het taalgebruik, in oud Nederlands, maar ook concepten die erin verwerkt waren, behoeven aanpassing aan de huidige tijd.
In het NBW is de sterk verouderde taal vervangen, en de nieuwe bepalingen staan in een duidelijke systematiek in onderlinge samenhang. Het lezen en werken ermee wordt prettiger voor juristen. Het NBW heeft een moderne structuur en de vier boeken van het materieel recht, met name die met betrekking tot Personen (Boek I), Zaken (Boek II), Verbintenissen (BOEK III) en die van Bewijs en Verjaring (Boek IV), worden in het NBW in acht boeken gepresenteerd.
Belangrijke wijzigingen
In het NBW zijn belangrijke wijzigingen opgenomen in onder andere het Personen en Familierecht. In het oude SBW is er sprake van een achtergestelde positie van de vrouw ten opzichte van de man. Die ongelijke positie is in het NBW weggewerkt.
Ook in het Namenrecht zijn zaken ingrijpend gewijzigd. Nu mogen kinderen kiezen de achternaam te dragen van de moeder of de vader, of een combinatie van beide. De voorwaarde daarbij is dat de naamkeuze van de eerstgeborene uit een huwelijk ook geldt voor alle andere kinderen uit hetzelfde huwelijk.
Een andere ingrijpende wijziging is die met betrekking tot echtscheidingsgronden, gezamenlijk ouderlijk gezag na echtscheiding, de opheffing van het onderscheid in het recht tussen biologische vader en de juridische vader, het afstammingsrecht, stiefadoptie, schijnhuwelijken en schijnerkenningen en de legitieme portie bij Erfrecht.
In het NBW is als nieuw opgenomen onder andere de kwestie van het Appartementsrecht. Ook belangrijk in het NBW is dat er ruimte is opengelaten van toepassing van regels uit het rechtsstelsel van de gemeenschappen in de binnenlanden van Suriname. Er is een opening gecreēerd voor toepassing van het ongeschreven eigen recht in een individueel geval. Of het recht toepasselijk is, is een kwestie van ongeschreven Surinaams interpersoneel privaatrecht. Er is op dit stuk ruimte opengelaten voor rechtsontwikkeling.
