Terecht is gisteren de jaardag van voormalig president en NPS-voorzitter Ronald Venetiaan gememoreerd. Venetiaan staat te boek als een integere leider die erin slaagde om een economie die kapot was gemaakt, in een aantal jaren te brengen naar stabiliteit. Die stabiliteit zou het kenmerk worden van zijn regering en het betekende dat in de importeconomie, die Suriname bleef ook onder zijn bestuur, de wisselkoers stabiel bleef en er voorspelbaarheid kwam in de economie. Er kwam een opleving in de economie in de periode 2005-2010 met veel vertoon van (schin)welvaart zoals een explosie van auto’s op de Surinaamse straten waarvan de familieleden uit Nederland zelfs jaloers werden.
De goudmijnbouw kwam in de lift, maar in de duurzame economische sectoren werd niet geïnvesteerd. Het Surinaams ondernemerschap had een stabiele koers om te investeren, maar grote investeerders bleven toch uit. De president erkende zelf dat de stabiliteit niet erin had geresulteerd nog dat de lagen lager op de sociale ladder verbetering hadden gevoeld. De informele economie tierde nog welig, waardoor personen inkomsten hadden, maar de Staat zelf profiteerde daar weinig van.
De regeercoalitie, waarmee de president afscheid nam als regeerder in 2010, schitterde niet van eerlijkheid; Venetiaan was chantabel en de corruptie met gronden onder leiding van de PL stak de kop op. De NPS had daar een hekel aan, maar de corrupte duurde voort tot het einde. Dit was propaganda voor de oppositie om in het zadel te komen. Omdat de stabiliteit niet resulteerde in sociale vooruitgang, was de uitdrukking dat men stabiliteit niet kon eten. Men heeft dat op den duur geweten, maar nog steeds is er onder de Surinaamse bevolking geen waardering voor een stabiele munt. De stabiele munt is belangrijk voor mensen met een middellang en lange termijn visie, De Surinamer echter heeft een korte termijn visie en die heeft meer aan sociale voorzieningen en uitkeringen.
Onder Venetiaan bleven de sociale uitkeringen op een laag niveau, bijvoorbeeld voor de sociaal zwakkeren, de zieken en de ouderen. Venetiaan zelf werd niet beschuldigd van corruptie of het bevoordelen van vrienden of familie, iets wat hem op termijn impopulair maakte in zijn partij.
Men heeft niet geapprecieerd dat Venetiaan zijn eigen legacy wilde nalaten van integer bestuur. In de periode van Venetiaan was iconisch, en bleek later ook onnavolgbaar, de zeer nauwe samenwerking tussen het staatshoofd, de minister van Financiën (Hildenberg) en de governor van de Centrale Bank (Telting). Deze driehoek was een samenkomst van drie Surinaamse zonen wat nadien nooit kon worden gepresteerd. Het kan gezegd worden dat Venetiaan vanwege zijn karakter en bestuursstijl op de loyaliteit van goede financiële deskundigen kon rekenen. Venetiaan werd bij tijd en wijle ook beschuldigd van racisme, omdat hij het ondernemerschap en de landbouw niet stimuleerde. Tegen deze sectoren werd ook door zijn partij geageerd onder aanvoering van partijgenoot Otmar Rodgers. De NPS was namelijk van oordeel dat niet de landbouw de toekomst van Suriname was en het investeren waard, maar de mijnbouw. Dat zorgde voor een onderbuikgevoel bij vooral de VHP die vooral aangemerkt wordt een ondernemerspartij te zijn, en geen partij voor de massa en de normale burgers van het land.
Venetiaan is gisteren 88 jaar geworden en hoe ver hij qua ideologie en levensinstelling staat tot de huidige generatie NPS’ers en leiders, bleek bij het partijcongres waar het continueren van deelname in de coalitie werd besproken. Wij schreven toen dat de waarde van Venetiaan en zijn legacy door de huidige generatie niet wordt gekend en erkend. De NPS die eerder bekend was als de partij die zich het meest liet leiden door waarden en normen, is dat niet meer. Het is een partij van populisten in de voorste linie en lijkt dus nu qua karakter meer op de PL.
Na het behalen van zijn MULO-diploma bezocht Venetiaan van 1953 tot 1955 de Algemene Middelbare School waar hij zijn vwo-diploma behaalde met vier tienen, waardoor hij in aanmerking kwam voor een van de vijf Nederlandse beurzen. Daarna vertrok hij naar Nederland waar hij wiskunde en natuurkunde studeerde aan de Rijksuniversiteit Leiden, wonend op kamers boven het bejaardentehuis Zonneweelde in Oegstgeest met zijn studievriend Hans Prade.
In 1973 werd hij voor de Nationale Partij Suriname minister van Onderwijs en Volksontwikkeling in de regering van Henck Arron. Nadat de democratie met de verkiezingen van 1987 was hersteld, werd Venetiaan opnieuw minister van Onderwijs en Volksontwikkeling. In 1991 werd de toen 55-jarige Venetiaan presidentskandidaat voor het Nieuw Front voor Democratie en Ontwikkeling. Hij werd op 7 september gekozen. Op 12 augustus 2000 werd de toen 64-jarige Ronald Venetiaan opnieuw gekozen tot president. Ook ditmaal was hij de Nieuw Front-kandidaat. Op 3 augustus 2005 werd president Venetiaan herkozen, nadat NDP-kandidaat Rabin Parmessar in opspraak was geraakt omdat hij niet bleek te voldoen aan de grondwettelijke vereisten voor het presidentschap. Venetiaan behoorde vanwege zijn legacy gastcolleges en inleidingen te geven bij alle politieke partijen en op de campus, maar daar kwam het er niet van. Surinamers die hebben namelijk geen hoge pet op van voorbeeldige Surinamers.
We wensen de voormalige president een goede gezondheid en hopen dat hij zijn memoires voor de komende generaties publiceert.
