Er is enkele dagen terug gemeld dat de zelfmoordcijfers in Suriname niet veel verschillen van die in de regio. Suriname zou niet een zorgenkindje zijn, maar het schijnt wel zo te zijn dat de zelfmoordcijfers van Guyana en Suriname het hoogst zijn. Zelfmoord komt nog regelmatig voor in Suriname en sommige (culturele) groepen lijken meer vatbaar te zijn voor dit maatschappelijk verschijnsel dan andere. Zo zou de grootste bevolkingsgroep in Suriname waarschijnlijk vanwege culturele omstandigheden en de manier waarop ze soms geïsoleerd wonen, meer gevoelig zijn voor suïcide.
We hebben hier al eerder gesteld dat suïcide een vergeten probleem is in Suriname. Het heeft de erkenning niet die het had moeten hebben. Het heeft allemaal te maken met de geestelijke gezondheidszorg in Suriname. De laatste tijd hebben we ook gevallen gehad van suïcide onder jongeren en dat leek binnen de problematiek een nieuw fenomeen te zijn. Het ministerie van Jeugdzaken heeft in september 2022 de uitkomsten van een onderzoek gepresenteerd aan de samenleving of suïcidaal gedrag van jongeren tussen 16 en 25 jaar in Suriname. Uit het onderzoek bleek dat 2.551 jongeren die hadden deelgenomen aan het onderzoek, meer dan driekwart van hen de afgelopen maanden depressief en neerslachtig was. Het gevoel van hulpeloosheid was in vele gevallen zo heftig dat 36.2 % van de jongeren die had deelgenomen aan dit onderzoek wel eens had gedacht om een einde te maken aan hun leven. Dat is een heftige uitkomst en niet een klein aantal.
Van de jongeren die aan zelfdoding had gedacht, had 62% daadwerkelijk een plan bedacht om zelfmoord uit te voeren. Zij hadden dus nagedacht over een manier om de zelfdoding te doen. Voor 49% van de jongeren is het bij een gedachte gebleven. Het onderzoek richtte zich ook op de meest voorkomende oorzaken of problemen onder de jongeren die zouden kunnen leiden tot stress en depressie, school- en studieproblemen, onzekerheid over hun uiterlijk, eenzaamheid en problemen binnen het gezin. Opmerkelijk en verontrustend was ook toen de uitkomst van het onderzoek nog met betrekking tot het psychische welzijn van de 362 jongeren die zich in het onderzoek hebben geïdentificeerd met de LGBTQ-gemeenschap. Dat was in totaal 14% van de jongeren die hadden deelgenomen aan het onderzoek. Van deze jongeren heeft 86% aangegeven problemen te hebben met hun zelfbeeld, omdat ze gediscrimineerd en/of niet worden geaccepteerd door hun omgeving. Meer dan de helft van deze jongeren heeft ooit een zelfmoordgedachte ontwikkeld. Met dat probleem kunnen jongeren meer zitten dan ouderen, maar het is een algemeen probleem.
Dit probleem komt door de cultuurpatronen in Suriname. Zo zijn er mannen die vanwege de macho cultuur waaruit ze voortkomen, ontzettend bang zijn om homoseksueel te worden. Die angst leidt tot een haat van alles wat gay is. En dat leidt dan weer tot uitingen van discriminatie, intimidatie en geweld. Het ministerie van Jeugdzaken stelde toen terecht dat de problemen onder jongeren niet mogen worden onderschat door hun omgeving, want die leiden tot hopeloosheid, ondraaglijke emotionele pijn en uiteindelijk zelfdoding.
Uit de berichtgeving van toen bleek dat de hoge cijfers voor Jeugdzaken een onaangename verrassing waren. Jeugdzaken vond de cijfers alarmerend en was van mening dat snelle reactie en actie vanuit de overheid en het maatschappelijk middenveld moest komen om te voorkomen dat nog meer jongeren onnodig een einde maken aan hun leven. Preventie was volgens het onderzoek dringend vereist.
Aangezien bij suïcidepogingen een proces voorafgaat, met verschillende stadia, zal de preventie zich direct moeten richten op de mensen die verkeren in die verschillende stadia ter voorkoming dat ze opschuiven naar een volgend stadium. Jeugdzaken zou gaan naar een integrale aanpak van preventie door ministeries, stakeholders en ngo’s. Onder andere zou gewerkt worden aan een positief zelfbeeld bij jongeren ter voorkoming dat zelfmoordneigingen de overhand nemen bij hen.
In de cijfers die wereldwijd worden geproduceerd blijkt dat onder de Caribische landen, Guyana in de top 10 van de landen zit met de meeste zelfmoorden wereldwijd op plaats nummer 4. Het volgende Caribisch land is Suriname op plaats nummer 26. Maar de PAHO gaf in 2021 aan dat het zelfmoordcijfer in Suriname 23,2 per 100.000 inwoners bedraagt, wat ruimschoots hoger is dan het regionaal gemiddelde. Volgens de PAHO behoorde Suriname in 2021 tot de 10 landen met de hoogste zelfmoordcijfers ter wereld. Er zou een groeiende impact van de Covid-pandemie zijn op gevestigde risicofactoren voor zelfmoord, waaronder baan- of financieel verlies, isolatie en gebrek aan sociale steun, trauma of misbruik, en belemmeringen voor de toegang tot gezondheidszorg.
Regionaal is dus het aantal zelfmoorden in Suriname (en Guyana) heel hoog. Dat betekent dat het ministerie van volksgezondheid een behoorlijke kluif heeft aan het oplossen van dit probleem.
Suriname had een suïcideplan van 2016-2020. Wat het effect ervan is geweest is niet direct bekend.
De afgelopen vijftig jaar is het aantal mensen dat is komen te overlijden als gevolg van suïcide gestegen van 20 naar gemiddeld 130 per jaar. Jaarlijks werden, alleen al op de Spoedeisende Hulp van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo ongeveer 700 mensen binnengebracht als gevolg
van een suïcidepoging. Vanouds had het district Nickerie landelijk de hoogste suïcide jaarprevalentie, aldus het plan. De hoge jaarprevalentie aldaar werd in verband gebracht met de combinatie van o.a. de slechte economische situatie van het district, de armoede van het grootste
deel van de bevolking, de hoge mate van alcoholmisbruik, huiselijk geweld, de rigiditeit van de Hindoestaanse cultuur ten aanzien van familietradities, de zeer gemakkelijke toegang tot pesticiden en het gebrek aan stimulerende toekomstperspectieven welke leiden tot demoralisatie.
Het is van belang dat de regering aan een nieuw plan prioriteit stelt en ook bekendmaakt wat de effecten waren van het vorige plan dat in 2020 verliep.
