In de periode 25 maart t/m 18 maart 2023, is onder een representatieve steekproef van 1539 Surinamers een enquête, ook wel de Americasbarometer survey genoemd, gehouden door de LAPOP instituut van de VanderBilt University in Nashville. Deze survey houdt in dat er in 34 landen van het Westelijk halfrond periodiek uitgebreide enquêtes over democratische waarden, attitudes, gedrag en ervaringen worden uitgevoerd. Hoe de steekproef precies is getrokken en waarom de resultaten betrouwbaar zijn kan worden teruggelezen in het technisch rapport op de website van Americasbarometer.
Het aantal mensen per district dat aan de steekproef heeft meegedaan is
| Paramaribo | 493 |
| Wanica/Para | 366 |
| Nickerie/Coronie/Saramacca | 241 |
| Commewijne/Marowijne | 223 |
| Brokopondo/Sipaliwini | 216 |
| Totaal | 1539 |
In Suriname is de laatste enquête in 2023 gehouden. Er zijn dus voor Suriname recente en betrouwbare gegevens beschikbaar. Ook voor 12 andere landen van het Westelijk halfrond zijn er uit hetzelfde jaar gegevens beschikbaar.
In het licht van 8 maart, de Internationale dag van de Vrouw, dit jaar met als thema “investeer in vrouwen: versnel de vooruitgang” kunnen de gegevens worden gebruikt om te weten hoe het is gesteld met bepaalde gender attitudes in Suriname.
Buitenshuis werken
Uit de enquête blijkt dat 48% van de Surinamers vindt dat wanneer een moeder buitenshuis werkt, kinderen eronder lijden. Wanneer het gaat om vaders die buitenshuis werken is dit percentage 12% lager. Namelijk: 36% van de respondenten vindt dat wanneer een vader buitenshuis werkt, de kinderen eronder lijden. De rest, dus 67% is het er niet mee eens dat wanneer een vader buitenshuis werkt, de kinderen eronder lijden.
Er heerst dus een discrepantie tussen wat men over vrouwen t.o.v. mannen. Van moeders wordt vaker verwacht dat zij er voor de kinderen thuis moeten zijn, terwijl van de vaders eerder wordt verwacht dat zij broodwinners moeten zijn.
Huiselijk geweld – huishoudelijke taken
Aan de respondenten werd gevraagd: wordt het getolereerd dat een man zijn vrouw slaat wanneer zij haar huishoudelijke taken verwaarloost?
We zien dat 2% van de respondenten hiermee eens is zijn. In absolute termen gaat het om 30 mensen die deze mening zijn toegedaan, waarvan 18 mannen en 12 vrouwen (60% versus 40% van de vrouwen) deze mening erop nahouden.
50% keurt het niet goed, maar heeft er wel begrip voor. 728 personen zijn deze mening toegedaan, waarvan 55% man is en 45% vrouw. Er is dus een klein verschil in opvatting tussen mannen en vrouwen als het gaat om “niet goedkeuren maar wel begrip hebben” voor het slaan.
Niet goedkeuren maar wel begrijpen (50% zoals hierboven aangegeven) kan worden geïnterpreteerd als stilzwijgend accepteren. Dat is best hoog zeker ook als we het percentage van 2% (het percentage mensen dat het goedkeurt) erbij optellen: in totaal 52% van de mensen tolereert het slaan. Dit is het hoogste percentage binnen de regio waarvoor data beschikbaar is. Er zijn tot dusver voor 13 landen voor het jaar 2023 gegevens beschikbaar.
Het percentage mensen dat het slaan volledig afkeurt is 48%. Dit is het percentage Surinamers dat het slaan goedkeurt noch begrijpt. Hier zien we nauwelijks verschil tussen mannen en vrouwen, die deze mening zijn toegedaan (evenveel mannen als vrouwen keuren het volledig af).
Voor de 13 landen waarvoor gegevens bekend zijn, zien we dat de tolerantie (dus acceptatie) van huiselijk geweld in Suriname het hoogst is. De tolerantie is het laagst in Chili.
*onder niet volledig afkeuren vallen twee categorieën: 1) goedkeuren en 2) afkeuren maar er wel begrip voor hebben (in de literatuur wordt dit laatste geïnterpreteerd als stilzwijgend goedkeuren).
Tolerantie huiselijk geweld: trouw
Aan de respondenten werd ook gevraagd: wordt het getolereerd dat een man zijn vrouw slaat wanneer de vrouw uitloopt?
We zien dat 5% van de Surinamers dit goedkeurt. Het percentage mensen dat het slaan goedkeurt wanneer de vrouw uitloopt, is hoger dan wanneer de vrouw haar huishoudelijke taken verwaarloosd. In absolute termen gaat het om 65 personen, waarvan 60% man en 40% vrouw, die deze mening zijn toegedaan. Ook bij dit onderdeel zien we dat het eerder de mannen zijn die dit goedkeuren.
Verder blijkt dat 49% van de mensen dit niet goedkeuren maar er wel begrip voor hebben. Dit betekent dat 49% van de mensen het stilzwijgend accepteert dat de man zijn vrouw slaat wanneer zij uitloopt. Als we hierbij het percentage van 5% optellen dan zien we dat 54% van de mensen het niet volledig afkeurt. Ook bij dit onderdeel van de enquête zien we dat binnen de regio, in Suriname de tolerantie dat een man zijn vrouw slaat, het hoogst is. In Grenada het land dat na Suriname volgt, is het percentage 36%. In Chili is de tolerantie het laagst, namelijk 12% van de mensen keurt het goed.
Het percentage mensen dat het slaan wanneer de vrouw uitloopt volledig afkeurt is 46%. In totaal gaat het om 708 mensen die deze mening zijn toegedaan waarvan 56% vrouw is en 44% man is. Het is niet verrassend dat eerder vrouwen dan mannen het slaan in dit geval afkeuren.
Er is ook gekeken naar het aantal mensen dat het goed- of afkeurt dat vrouwen het recht hebben om te participeren in protesten. 20% uit een totaal van 769 respondenten keurt dit af. De rest keurt het goed. Als we kijken naar het aantal mensen dat het goed-of afkeurt dat feministische groepen het recht hebben om te participeren in protesten dan zien we dat een nog hoger percentage mensen dit afkeurt, namelijk 39% uit een totaal van 718 respondenten keurt het af.
Suriname heeft nog een lange weg te gaan voor wat betreft vrouwenrechten en positievere attitudes naar vrouwen toe. De overheid met name het ministerie van Binnenlandse Zaken en haar werkarm bureau Genderaangelegenheden voorop, de Nationale Raad Huiselijk Geweld van het ministerie van Justitie en Politie, religieuze organisaties en andere maatschappelijke bewegingen worden opgeroepen om hun voorlichtingsstreven serieus te realiseren, want (tolerantie van) huiselijk geweld stremt elke ontwikkeling van Suriname. Niet alleen is het rechtvaardig om op te komen voor vrouwenrechten, maar het is ook een stimulans voor de economie. Literatuur laat zien dat huiselijk geweld tot minder kans op ontwikkeling lijdt. Vrouwen die met geweld te maken hebben, blijken een lagere kans op een gedegen baan te hebben waar de productiviteit van het land achteruitgaat or stremt. Volgens de literatuur, vormen gender discriminerende sociale normen een barrière voor de economische “empowerment” van vrouwen. Deze normen hebben een negatieve impact op de ontwikkelingskansen van een groot deel van de bevolking. Denk aan de kans op een goede baan, geschikte functie, de werkbeleving- en ervaring. Dit heeft zijn weerslag op de totale economie van het land: lagere levenssatisfactie, minder productiviteit, innovatie en groei.
In 1910 werd de Dag van de vrouw voor het eerst uitgeroepen in Kopenhagen tijdens de internationale vrouwenconferentie. De aanleiding hiertoe was dat er op 8 maart 1908 duizenden vrouwen in Chicago en New York demonstreerden voor betere arbeidsomstandigheden, hogere lonen en het kiesrecht.
SLOT
Het bereiken van gendergelijkheid is belangrijker dan ooit. Suriname land heeft maken met verschillende crises te maken, waaronder toenemende armoede en geweld. Het waarborgen van de rechten van vrouwen en meisjes in alle aspecten van het leven is cruciaal van belang voor het bereiken van welvaart en een rechtvaardige economie, aldus de VN. Vandaar het thema dit jaar: Investeer in vrouwen. Versnel de vooruitgang.
dr. Tina W. Dulam
https://www.uu.nl/medewerkers/TWDulam
