Het is triest om te zien hoeveel landen met elkaar in vijandschap leven. Het is vaak het gedrag van de leiders dat de wortel is van dit kwaad en die leiders slepen het volk mee in die vijandige sfeer. Soms weet het volk niet eens wat aan die vijandigheid ten grondslag ligt. Bijvoorbeeld Bouterse die veroordeeld was vanwege zijn criminele activiteiten, zette het Surinaamse volk uit wrok op tegen Nederland. Het gros van het volk wist niet waarom ze werden gepusht om Nederland te haten en toch gingen ze als makke schapen, mee in die flow van vijandschap. Het is altijd het volk dat lijdt onder de gevolgen als hun leider een ander land in vijandschap houdt.
Een andere vorm van vijandschap is dat bevolkingsgroepen in één land vijandig tegenover elkaar staan. Het is een doorgedreven wij-zij-denken, waarbij men geen oor meer heeft voor elkaars meningen en overtuigingen. Er ontstaat dan een wij-groep en een zij-groep, met daartussen het ‘stille midden.’ Kortom er ontstaat polarisatie.
Het stille midden bestaat uit mensen die helemaal geen mening durven hebben over het probleem. De twee uiterste polen proberen de middengroep mee te krijgen in hun ideeën. Als dat lukt, is er steeds minder ruimte voor nuance en nemen de tegenstellingen toe.
Polarisatie kan problematisch worden wanneer mensen zich gedwongen voelen om het veilige midden te verlaten en wanneer de zij-groep als de vijand wordt beschouwd. In dat geval kan polarisatie leiden tot ernstige conflicten en een vijandig klimaat. De uiterlijke kenmerken zijn dat mensen elkaar bevechten, op elkaar schelden, elkaar pesten en dwarszitten. Velen ontvluchten hun land.
Wat jammer genoeg vaak voorkomt, is dat ze de problemen, inclusief het vijandige klimaat meenemen naar het gastland en daar hun geschillen voortzetten en letterlijk uitvechten. Bijvoorbeeld de groep Eritreeërs in Rotterdam, die recent met elkaar op de vuist zijn gegaan en zo enorme ravages hebben aangericht. De inwoners van het gastland, die niets met deze problemen te maken hebben, lijden onder de vernielingen en de vijandige sfeer.
Echter ook dicht bij huis is er ruzie en vijandschap. Familieleden en vrienden zeggen maar al te vaak tegen elkaar: “Ik praat niet met je” of laten met hun gedrag merken dat ze elkaar vijandig gezind zijn. Zo’n stilzwijgende vijandschap komt vaak harder aan dan openlijk gescheld.
Niemand wil in zo’n vijandige sfeer leven en toch komt het maar al te vaak voor dat familieleden elkaar vijandig gezind zijn. De oorzaak voor zo’n vijandige sfeer kan liggen in dominant gedrag dat irritatie opwekt, jaloezie kan ook de boosdoener zijn, maar wat het meest voorkomt is roddel en dat kan de doodsteek zijn voor familie-of vrienden relaties.
Men is meer gefocust op de inhoud van die roddel, ‘er is dit en dat over je gezegd.’ Roddelaars weten heel goed wie wel of niet bereid is om de roddel te verspreiden, dus gaan ze bewust met hun laster naar die ene bepaalde persoon die open staat voor de roddel. Deze persoon is dus de wortel van de nare onderlinge sfeer.
Een vriendschaps- of familieband is zowel sterk als kwetsbaar. Sterk vanwege de liefde die eraan ten grondslag ligt en kwetsbaar omdat je die liefde dus ook kwijt kan raken.
Boosheid heeft nog nooit iets positiefs teweeggebracht, dus kan woede geen oplossing zijn voor de vijandige sfeer. Hoe anderen zich naar jou toe gedragen, is niet jouw schuld maar als je het laat voortsudderen, is het wel jouw schuld.
Je moet dus werken aan een oplossing.
Steek eerst je hand in eigen boezem en vraag je af of jouw vijand een weerspiegeling is van je eigen onzekerheden. Blijf niet in die boosheid hangen, maar probeer degene die zich vijandig gedraagt uit te leggen waarom jij je gekwetst voelt en boos bent. Het is niet gemakkelijk om over je boosheid te praten met je ouders, vrienden of familie als je ruzie met ze hebt. Toch is het belangrijk om te proberen er samen uit te komen. Als je elkaar begrijpt, wordt het gemakkelijker om voortaan anders op elkaar te reageren. Probeer degene die je vijandig gezind is, met liefde te overwinnen want liefde heeft een verlossende kracht die individuen positief kan transformeren.
Zouden we graag zien dat de vijandschap tussen landen verdwijnt, willen we dat bevolkingsgroepen in harmonie met elkaar leven, willen we dat familierelaties gebaseerd zijn op liefde, dan is het belangrijk dat we echt naar elkaar luisteren en aanvaarden dat er nu eenmaal meningsverschillen zijn en proberen elkaars standpunt te begrijpen. Alleen zo kunnen we met respect voor elkaars overtuigingen een vredevolle wereld tot stand brengen.
True strength isn’t being able to knock your enemies down, it is being able to hold yourself uptight against their blows.
Josta Vaseur
