Vandaag starten in DNA weer de algemene politieke beschouwingen die een voorloper zijn op de begrotingsbehandeling van 2023. De regering zal dan een zeer turbulente 12 maanden achter de rug hebben gehad. Er is veel onrust onder de werkende klasse en ook onder de middenklasse, omdat de lonen en inkomsten in Suriname behoorlijk aan waarde hebben ingeboet. In de afgelopen 12 maanden is er wel enige stabiliteit te merken in de wisselkoers, maar aan de structuur van de economie is niet veel veranderd.
De prijzen hebben een lichte stijging vertoond en we denken dat de volgende 12-maandse voedselinflatie niet zo hoog zal zijn als de laatste. We hebben gezien dat er op het prijzenfront, na behoorlijke stijgingen, toch enige stabilisatie in ingetreden. We hebben een afname van de brandstofprijzen meegemaakt, maar voor de kleine consumenten is dat niet echt significant. Een grote bedreiging is de verhoging van de BTW.
Wij menen ons te herinneren dat er enorme kritiek was op de gehanteerde percentages bij het invoeren van BTW. Door de VES was zelfs voorspeld dat het invoeren van een BTW op deze wijze zou zorgen voor een verdere daling van de koopkracht en/of devaluatie van de munt. De VES heeft aangegeven, recent weer, dat er simpele manieren waren om BTW in te voeren en dat minder belastend zou zijn voor de consumenten. Dit alles is medegedeeld aan de regering, dus bekend. De regering zit met een behoorlijk economisch probleem, maar weigert om de VES aan boord te hebben ter oplossing van deze vraagstukken. En daarom is een blijvende klacht ook in de afgelopen 12 maanden, dat de regering niet luistert naar goed advies.
We hebben in de afgelopen 12 maanden een verdergaande polarisatie gehad in de samenleving. Het gevoel is versterkt dat de regering geen empathie heeft voor de massa die het nu zeer moeilijk is.
Inmiddels is het duidelijk dat het IMF niet als de schuldige kan worden aangewezen voor het lijden van de massa’s. In een zeer schaarse persconferentie heeft het IMF bevestigd wat wij al een tijd aan het roepen zijn: het lijden is te wijten aan wanprestatie door opzet en grove schuld vanuit de minister van SoZaVo, zijn adviseurs, staf en personeel. Wij klagen hier al enkele maanden over de lijdelijkheid en wanprestatie van SoZaVo, maar er zijn geen maatregelen getroffen. Wanneer van een minister al maanden wordt voorspeld en bevestigd dat hij wanpresteert en het overgrote deel van het budget voor sociale programma’s onbesteed heeft gelaten, dan is degene die bevoegd is hem aan te stellen en af te zetten medeplichtig en draagt hij ook medeschuld en dat is in deze de president van de republiek en ook de partij die hem heeft voorgedragen namelijk de PL, die eigenlijk onder curatele is gesteld met als curator ABOP. Om het populair te zeggen: Somo is dus politiek onder curatele gesteld en in politiek opzicht onbekwaam en is Brunsi dus zijn curator.
We hebben in de afgelopen 12 maanden gezien een verdergaande polarisatie in de coalitie door een strijd tussen de VHP en de ABOP. Met name de ABOPvertoont politiek zeer onvolwassen gedrag. Nu zien we een beweging onder de massa die zich keert tegen de president en zijn partij, omdat de ABOP in het echtelijk bed ligt, maar zwaar uitloopt voor haar man, de VHP, met verschillende politieke partners buiten. Met andere woorden, we hebben in het politieke huwelijk (de coalitie) een man (VHP) die door zijn vrouw (ABOP) wordt gesaboteerd wat betreft het besturen van het land.
Alle beweging in het veld de afgelopen 12 maanden is om de VHP en zijn president in de oppositiebanken te krijgen. Het zaad van de malaise in Suriname is gezaaid vooral in de periode 2015-2020, en de competente regeerders zijn er niet om het tij te keren. Die competente regeerders die los staan van politieke sponsors zijn er niet in Suriname, althans de alternatieven zijn zo klein, smal georiënteerd en bekrompen dat ze niet appelleren.
We hebben onder de alternatieven die geen holistische kijk hebben op bestuur, omdat ze het landsbestuur niet kennen. Bijvoorbeeld, er wordt alleen gesproken over dienstbaar leiderschap, maar zonder kennis komt zo een leider geen centimeter vooruit althans, hij is zonder beoordelingsvermogen en zal volledige afhankelijk zijn van zijn pastors en gemeenteleden die hij vertrouwt, dat hij al gauw het bos in wordt gestuurd, daarin verdwaalt en uiteindelijk wordt gegijzeld door zijn kring.
De huidige president heeft wel een holistische kijk op bestuur, omdat hij de thema’s van alle ministeries en in het multilateraal systeem kent. Waar het aan schort is de droom die hij heeft en die hij aan zijn kring kan verkopen. De kring is niet gefocust op het gezond maken van het land en terugbrengen van armoede, het verhogen van de werkgelegenheid en welvaart en op het binnenhalen van investeringen.
We hebben in de afgelopen maanden een belangrijke mededeling gehad van de olie-exploratie, maar tegelijkertijd is de wereld bezig om de energietransitie te ondergaan. We zagen de minister van Milieu daarover praten, maar hij vergeet een belangrijke factor die in de regio door alle landen wordt meegenomen: de werkers en de vakbeweging.
We kijken uit naar de politieke beschouwingen en hoe de verkiezingen naderen zal het populistisch gepraat niet van de lucht zijn, vooral van de NPS. Deze partij ontbeert op dit moment het kader om regeerverantwoordelijkheid te dragen. Want ondanks aanwezigheid in de regering heeft de partij over de gehele breedte uiterst zwak gepresteerd en geen echte bijdrage geleverd vanuit hun posities, waaronder de voorzitter en de DNA-leden. Men heeft alleen krasse taal in DNA en in de media laten horen, zonder echt te werken achter de schermen. Populair gezegd: al het werk heeft men gewoon ‘gebonkt’ op Chan, die nog geen toverstok tot zijn beschikking heeft, helaas.
