Door Ashraf Khalilen Didi Tang
Kelsey Lambert, gekleed in een ‘I Love Pandas’-T-shirt en met een dagboek met panda’s in de hand, bruiste van opwinding toen ze een glimp opving van het echte werk. Zij en haar moeder, Alison, hadden een speciale reis gemaakt vanuit San Antonio, alleen maar om te zien hoe de harige rocksterren van de National Zoo nonchalant op bamboe knabbelden en over het gras rolden.
“Het voelde volkomen verbazingwekkend,” zei Kelsey, 10. “Mijn moeder heeft altijd beloofd dat ze mij ooit mee zou nemen. Dus moesten we het nu doen nu ze vertrekken.”
De drie reuzenpanda’s van de Nationale Dierentuin – Mei Xiang, Tian Tian en hun welp Xiao Qi Ji – zullen begin december terugkeren naar China zonder publieke tekenen dat de 50 jaar oude uitwisselingsovereenkomst van president Richard Nixon zal voortduren. Ambtenaren van de National Zoo hebben hun lippen stijf op elkaar gehouden over de vooruitzichten om de overeenkomst te vernieuwen of uit te breiden, en herhaalde pogingen om commentaar te krijgen op de stand van de onderhandelingen leverden geen reactie op. Het publieke standpunt van de dierentuin was echter beslist pessimistisch en beschouwde de resterende maanden als het einde van een tijdperk. De dierentuin heeft zojuist een feest van een week afgerond genaamd Panda Palooza: A Giant Farewell.
Het potentiële einde van het panda-tijdperk van de Nationale Dierentuin komt te midden van wat volgens ervaren China-waarnemers een grotere trend is. Nu de diplomatieke spanningen tussen Peking en een aantal westerse regeringen toenemen, lijkt China zijn panda’s geleidelijk terug te trekken uit meerdere landen, waaronder westerse dierentuinen waarvan de overeenkomsten aflopen. Dennis Wilder, een senior fellow bij het Initiative for US-China Dialogue on Global Issues van Georgetown University, noemde de trend ‘punitieve panda-diplomatie’ en merkte op dat twee andere Amerikaanse dierentuinen de afgelopen jaren hun panda’s hebben verloren, terwijl dierentuinen in Schotland en Australië worden geconfronteerd met een soortgelijk vertrek, zonder dat er tekenen zijn dat hun leningsovereenkomsten worden verlengd.
Peking leent 65 panda’s uit aan 19 landen
Peking leent 65 panda’s uit aan 19 landen via ‘coöperatieve onderzoeksprogramma’s’ met als missie om de kwetsbare soorten beter te beschermen. De panda’s keren terug naar China als ze oud worden, en alle geboren jongen worden rond de leeftijd van 3 of 4 jaar naar China gestuurd. De dierentuin van San Diego gaf zijn panda’s in 2019 terug, en de laatste beer in de dierentuin van Memphis, Tennessee, ging eerder dit jaar terug naar China. Het vertrek van de panda’s van de National Zoo zou betekenen dat de enige reuzenpanda’s die nog in Amerika overblijven zich in de Atlanta Zoo bevinden – en die leningsovereenkomst loopt eind volgend jaar af.
‘Signaal’
Wilder zei dat de Chinezen mogelijk ‘proberen een signaal af te geven’. Hij haalde een litanie van Chinees-Amerikaanse knelpunten aan: sancties die door de Amerikaanse regering zijn opgelegd aan prominente Chinese burgers en functionarissen; beperkingen op de import van Chinese halfgeleiders; beschuldigingen dat fentanyl van Chinese makelij Amerikaanse steden overspoelt; verdenking over het Chinese eigendom van het sociale-mediaplatform TikTok; en de opschudding begin dit jaar over de Chinese ballon die boven Amerika zweefde. Peking, zei Wilder, is ervan overtuigd dat “de NAVO en de Verenigde Staten in de rij staan tegen China.”
De panda-gerelateerde spanning is zelfs doorgedrongen tot in de gangen van de Amerikaanse Senaat. Vorige week klaagde de Pennsylvania-democraat John Fetterman over het feit dat China Amerikaanse landbouwgrond opkoopt en voegde eraan toe: ‘Ik bedoel, ze nemen onze panda’s terug. We moeten al hun landbouwgrond terugnemen.’
Die vijandigheid wordt op zijn minst gedeeltelijk gedeeld door het publiek in China, waar anti-Amerikaanse sentimenten toenemen. Deze gevoelens ontwikkelden zich eerder dit jaar tot een perfecte pandastorm toen Le Le, een mannelijke panda uitgeleend aan de dierentuin van Memphis, in februari op 24-jarige leeftijd onverwacht stierf. Panda’s worden in het wild doorgaans 15 tot 20 jaar oud, terwijl degenen die onder de menselijke zorg vallen, vaak rond de 30 jaar oud worden. De dood van Le Le leidde tot een explosie op Chinese sociale mediaplatforms zoals Weibo, met wijdverbreide beschuldigingen dat de dierentuin van Memphis het wezen en zijn vrouwelijke metgezel, Ya, had mishandeld.
Ja Ya werd volgens schema in april teruggebracht naar China en werd verwelkomd door een beroemdheid. De Chinese overheid, die het eerste paar panda’s – Hsing Hsing en Ling Ling – aan de VS heeft gegeven, verhuurt de panda’s nu voor een verlengbare termijn van doorgaans tien jaar. De jaarlijkse vergoeding varieert van $1 miljoen tot $2 miljoen per paar, plus verplichte kosten voor het bouwen en onderhouden van faciliteiten om de dieren te huisvesten. Elke welp die uit de panda’s wordt geboren, is eigendom van de Chinese overheid, maar kan tegen een extra vergoeding worden verhuurd totdat hij de paringsleeftijd heeft bereikt. In de vijftig jaar dat de Amerikaanse panda-leningen zijn afgesloten, is deze overeenkomst in moeilijkheden geraakt. “Maar de situatie is nu compleet anders”.
