Laat mij beginnen met te stellen, dat dit geen makkelijk karwei zal zijn.
Ten eerste zullen alle neuzen van wetenden en kundigen in één richting moeten wijzen. Dan moeten maatregelen genomen worden voor opschorten van werking van het huidig kiesstelsel. Vervolgens moet worden gezorgd voor tweederde meerderheid nl voor 34 stemmen voor wijzigingen en aannemen van de Grondwettelijk regels artikel 83 lid 2 de artikelen 60, 71 lid 2, 84 lid 4 en artikel 83 lid 3 a tot en met f.
Onze Grondwet is een rigide en eist voor wijzigingen een tweederde meerderheid 34 stemmen uit de 51 zetels in de DNA. Het jaar 2025 voor Suriname gaat over keuzes. Keuzes komen met consequenties .
We staan voor cruciale beslissingen over veel kwesties die onze toekomst als land en als burgers zullen bepalen. De meest voor de hand liggende en meest consequente van die keuzes – en gevolgen effecten zijn de algemene verkiezingen.
We zullen op verschillende niveaus, landelijk en kiesdistricten stemmen, om volksvertegenwoordigers te kiezen die de aangelegenheden van het land de komende vijf jaar vanaf 2025 zullen besturen.
Ook de president- en vicepresident-verkiezingen zullen zijn het hoogtepunt van die verkiezingen en de betekenis ervan zullen verstrekkende gevolgen hebben voor het land.
Oil and gas ha, velen staan op de loer.
Op het eerste gezicht hebben Surinamers, in tegenstelling tot eerdere presidentsverkiezingen waar we twee echte opties hadden om te kiezen uit 2, we nu mogelijker wijze veel meer opties zullen hebben om te kiezen uit misschien 3 of zelf 4 kandidaten. Wie weet. Met een ietwat beter kijkt, zouden we kunnen geloven dat het gemakkelijker wordt om er één te kiezen waar we blij mee zijn. Veel burgers denken dat de opties die voor ons liggen ons in het algemeen meer frustreert en minder gelukkig zullen maken.
De huidige ervaring leert, dat vele politieke partijen en anderen zich diepgaand hebben gebogen op de wijziging van het huidig kiesstelsel en mogelijk ook de Grondwet.
Zoals het luidt is de keuze gevallen op het Evenredigheidsstelsel. Het streven is te werken naar one man one vote one value. Deze stelling One person vote was reeds door Jean Jacques Rousseau in zijn boek “le contrat social” geponeerd. Echter nam deze uitdrukking rond 1880 sterk toe in het gebruik, mede dankzij de Britse vakbondsman George Howell die de uitdrukking “één man, één stem” gebruikte in politieke pamfletten.
Veel gebruikt in ontwikkelingslanden waar de meerderheid van de bevolking politieke macht probeerde te verwerven in verhouding tot hun aantal en thans in vele Staten gehanteerd. Volgens lectuur zou dit stelsel het best uitvallen indien alle districten of kieskringen nagenoeg evenveel kiesgerechtigd en hadden.
(Bron. Pot/Donner blz 35 t/m 42. Edmund Burke en .”Google Books Ngram Viewer”. Retrieved 2022-12-16.George Howell (1880). “One man, one vote”. Manchester Selected Pamphlets. JSTOR 60239578..).
Kiezers
Kiezers zijn zij die gerechtigd zijn mee te doen aan de Algemene Verkiezingen voor vertegenwoordigers van de DNA.
Kiesstelsel
Kiesstelsel is de wijze waarop de volksvertegen -woordiging wordt gekozen. Dit stelsel is medebepalend voor het type volksvertegenwoordiging en het type bestuur dat een land heeft.
Evenredige vertegenwoordiging
Evenredige vertegenwoordiging is een kiesstelsel waarbij vrijwel alle uitgebrachte stemmen meetellen voor de uiteindelijke verhoudingen in de zetelverdeling. Aan de orde komen districten, kieskringen, zetelverdeling, voorkeurstemmen e.a. Bij evenredige vertegenwoordiging wordt het totale aantal uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal zetels. Voorbeeld: Suriname telt 650.000, met 51 DNA leden, maar er zijn 400.000 kiesgerechtigden. De DNA 51 worden gekozen uit de 400.000 kiesgerechtigden door deling 400.000 : 51 = 7.843. Deze uitkomst (7.843) heet de kiesdeler.
Fijn gemalen en inslikbaar uitleg over stemmen en zetelverdeling moeten nog komen vanuit de politieke partijen. Ano zweef tek nomo.
Kiesdeler
Het aantal zetels dat een partij behaalt, wordt berekend door het aantal stemmen op die partij te delen door de kiesdeler, (voorbeeld kiesgerechtigden 400.000 : 51 DNA leden = 7.843 is kiesdeler) en de uitkomst hiervan op het eerstvolgende gehele getal naar beneden af te ronden.
Een partij di minder stemmen haalt dan de kiesdeler krijgt geen zetel. Uitleggen is taak van de partijen. Bij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging tellen haast alle uitgebrachte stemmen mee voor de bepaling van de zetelverdeling.
Stemmen op de verliezer in een kiesdistrict tellen dan mee voor dbepaling van de zetelverdeling.
(Bronnen. Luctuur Staatsrecht, Pot / Donner pg.252 t/m 283, Dé onafhankelijke bron voor politieke actualiteit in een parlementair-historische context).
Josef Beck
