We blijven erbij dat we het een zeer ernstige zaak vinden, dat twee burgers van Suriname gearresteerd zijn door de politie en daarna dood zijn afgestaan aan het mortuarium. We zeggen dat Martinus Wolfjager en Ivanildo Dijksteel zijn gearresteerd door de politie, omdat we foto’s hebben gezien waarvan de bedoeling was om aan te tonen dat de mannen geboeid op de grond lagen. Ze waren dus weerloos en vormden vanaf dat moment niet als een bedreiging voor een persoon.
Er is een lezing in de samenleving dat er een ongeschreven regel is bij de Surinaamse politie dat als je op de politie schiet, raak of niet, dat het gevolg zal zijn dat je zal worden geliquideerd oftewel vermoord. Deze typen moorden door staats-actoren worden in het internationale domein aangeduid als ‘extrajudicial killing’ (buitengerechtelijke executies). Deze zijn bekend in dictatoriale landen en failed states. Suriname is eens door een Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken aangeduid als een failed state, maar toen waren we het met die politicus niet eens.
Liquidaties van gearresteerde personen zijn moorden, ze zijn strafbaar. Degenen die daartoe de opdracht geven, maar bovenal degenen die deze moorden daadwerkelijk plegen door de trekker over te halen op ongewapende mensen zijn strafbaar. De families hebben in eerste instantie de lijken niet willen cremeren of begraven, omdat men een second opinion wilde met betrekking tot de autopsie. Deze second opinion is niet gekomen, althans het heeft te lang op zich laten wachten. Wat de familie wel moet hebben gedaan, is dat men de eigen vermoorde familieleden heeft laten fotograferen door een professionele fotograaf. Deze foto’s kunnen later als bewijs dienen in een rechtszaak tegen de Staat Suriname in het land of bij internationale rechtbanken of mensenrechtencommissies. De familie zou een verzoek hebben gedaan bij het OM voor een autopsie en een verklaring hoe de 2 mannen om het leven zijn gekomen. Het OM heeft te lang op zich laten wachten dus naar het schijnt niet gecommuniceerd met de nabestaanden. Eigenlijk heeft het OM een tactiek van ontmoediging toegepast op de familie, die waarschijnlijk niet over de middelen beschikt om tot in den oneindige te blijven wachten en mortuariumkosten te betalen. Ook moreel is het zwaar om overleden familieleden niet ter aarde te bestellen en dat moment uit te stellen. Het OM is in deze medeplichtig dus in het niet onderzocht blijven van de moorden op de 2 mannen.
Het is frappant dat noch de politie, noch de regering en ook niet het OM een degelijke verklaring heeft afgegeven over de dood van de 2 mannen. De vraag die nu rijst of buitengerechtelijke executies wel toegestaan of gedoogd worden in Suriname. Indien ja, dan is Suriname een zeer gevaarlijk land om in te wonen.
Wij vinden dat de burgerij het totaal niet moet pikken dat burgers of anderen in Suriname worden geëxecuteerd. De straffeloosheid is onacceptabel. Zo is het dus mogelijk dat straks de politiedienst het oneens is met een harde charge van de pers en dat ze de schrijvende persman gewoon neerknallen. Zo gaan we met de politie als kwade genius terug naar de periode van de jaren ’80 uit de militaire dictatuur. En we willen ook benadrukken, dat het niet uitmaakt of degenen die zijn geëxecuteerd, met illegale of strafbare handelingen bezig waren of niet. Degenen die strafbare of criminele handelingen plegen dienen gearresteerd te worden. Het kan soms gepaard gaan met een vuurgevecht en daarbij kunnen degenen die verdacht worden, omdat ze verzet plegen, door een kogel worden geraakt. Maar dat verschilt met het arresteren en isoleren van mensen en ze daarna af te maken.
We vinden het hoogst verdacht dat de minister van JusPol en de korpschef niet hebben aangegeven, dat het niet om een liquidatie gaat en dat zulks ook niet mag. We zien het als een intimidatie naar anderen, om te tonen wat hun lot kan worden als ze zich tegen deze regering verzetten. En dan zijn we in een machtsstaat en een politiestaat beland. De rule of law is dan niet meer van toepassing. Suriname heeft zijn aandeel van de buitengerechtelijke executies gehad, voornamelijk in de militaire periode maar geïsoleerd ook daarbuiten vooral waar zware criminelen van het slachtoffer waren. Er is dan niet veel druk op de politie om verantwoording af te leggen, omdat delen van de samenlevingen deze moorden toejuichen.
We hebben recent ook belicht waar de Surinaamse politie staat in de Caribbean: onze KPS behoort tot de meest corrupte in de regio. Die cultuur van straffeloosheid bij bepaalde diensten van de politie is niet onbekend. Ook in ons buurland Guyana hebben we deze liquidaties gehad.
We roepen de regering bij deze nogmaals op om delen van de bevolking niet het gevoel te geven dat ze gevangen zitten in een land waar ze straffeloos afgemaakt, dat ze wonen in een land als tweederangs burgers. De politie en de regering hebben de taak om alsnog met een verklaring te komen, een onafhankelijk onderzoek in te stellen en de schuldigen te berechten. Wij wensen niet in een samenleving te leven waar extrajudicial killings mogelijk zijn.
