Onderhavige verhandeling heeft betrekking op het vraagstuk van performance uit de serie “Grondwet kiesstelsel performance”. Welk regeersysteem geeft een betere performance te zien voor wat betreft de realisatie van een aantal beleidsdoelen van een regering.
Het presidentieel systeem
Presidentialisme, is een systeem waarbij de macht om het beleid te maken tussen twee afzonderlijk gekozen organen is verdeeld , de wetgevende macht en de president. De selectie van de president is meestal door rechtstreekse volksverkiezingen, hoewel het kan worden gefilterd door een kiescollege (zoals in de Verenigde Staten).
Zijn (of haar) ambtstermijn kan niet door het parlement worden verkort, behalve in gevallen van grove misdrijf
In het presidentiële regeringssysteem is er een sterke neiging tot autoritarisme. Eenmaal gekozen, kan een president niet alleen de invloed van andere partijen marginaliseren, maar kan hij ook rivaliserende facties in zijn eigen partij uitsluiten, of zelfs de partij verlaten waaronder hij is gekozen. De president kan dus regeren zonder enige bondgenoten voor de duur van één of mogelijk meerdere termijnen, een zorgwekkende situatie voor veel belangengroepen. Sommige politicologen en analisten zeggen dat het presidentiële regeringssysteem niet constitutioneel stabiel is.
Het is een politieke patstelling; de scheiding der machten van een presidentieel systeem vestigt het presidentschap en de wetgevende macht als twee parallelle structuren. Sommige politicologen spreken van het “mislukken van het presidentialisme” omdat de scheiding der machten van een presidentieel systeem vaak een ongewenste en langdurige politieke impasse en politieke instabiliteit veroorzaakt wanneer de president en de wetgevende meerderheid van verschillende partijen zijn.
Het presidentieel systeem staat verandering van leiderschap in de weg; er wordt beweerd dat de moeilijkheid om een ongeschikte president uit zijn ambt te ontslaan voordat zijn of haar ambtstermijn is verstreken, een aanzienlijk probleem vormt. Zelfs als wordt bewezen dat een president inefficiënt is, zelfs als hij impopulair wordt, ook al is zijn beleid onaanvaardbaar voor de meerderheid van zijn landgenoten, hij en zijn methoden moeten worden volgehouden tot het moment aanbreekt voor nieuwe verkiezingen.
Aangezien de meeste presidentiële systemen geen wettelijke middelen bieden om een president te verwijderen, simpelweg omdat hij niet populair is, hebben veel presidentiële landen militaire staatsgrepen meegemaakt om een leider te verwijderen die zijn mandaat zou hebben verloren. Onze huidige grondwet biedt wel de mogelijkheid om met een eenvoudige meerderheid president en de vicepresident te ontslaan. Echter moet de president zelf zijn eigen ontslag bekrachtigen, en alleen een idioot als president zal dat doen.
Constitutionele dictatuur
Dat is de benaming van het Surinaams regeersysteem welke als zodanig uniek is in de wereld. In ons bestuurssysteem heeft de President abnormaal veel macht. Er is geen ministeriele verantwoordelijkheid als in de parlementaire democratie. Echter een president moet dan in zo een situatie van bijzonder kaliber zijn. Sociaal economische ontwikkeling is het antwoord op vraagstukken van koopkracht, duurzame pensioenen, stabiele koers, armoedebestrijding, werkgelegenheid, sociale huisvesting, etc. Echter dan moet de president verstand hebben van hoe sociaal economische ontwikkeling te bewerkstelligen. Dat verstand heeft men doorgaans niet, tenzij men dat allemaal bijzonder goed weet te verbergen. Verder moet de president kunnen organiseren, plannen en managen. Management wordt zwaar onderschat. De pres moet in staat zijn vele complexe problemen tegelijk te kunnen abstraheren naar hun cruciale beslispunten. Dat vereist veel kennis kunde en ervaring.
De persoon van de president moet derhalve in zo’n systeem beschikken over multisectoriële deskundigheid. Hij moet over een hoog niveau van beschaving, ontwikkeling en kennis van sociaaleconomische ontwikkeling beschikken. Daarnevens moet hij onbaatzuchtig gedrag tentoonspreiden. Mensen die nooit 1 A4 geschreven hebben met hun visie terzake het onderwerpelijke gaan het niet kunnen. Als grote landen een probleem hebben om een goede executieve president te kiezen wat een klein land als de onze dan. Dus de president is in ons systeem de grote bottleneck, hij gaat niets waar kunnen maken. Hij mist daartoe de intellectuele en manageriele capaciteit. Dat heeft ook voor Venetiaan en Bouterse gegolden. Er is niets opgebouwd, geen procent diversificatie van de economie, districten in verval, etc geen ontwikkeling. De pot is opgemaakt. Wat velen vergeten is dat ons ontwikkelingsprobleem slechts een naam heeft, en dat is etniciteit. Alle economische beslissingen worden afgewogen op basis van het criterium ” welke etnische groep gaat hiervan profiteren”, ergo geen ondersteuning van de particuliere sector, geen investeringen, dus geen ontwikkeling.
Wij zijn een derdewereldland omdat de meerderheid van de bevolking laag ontwikkeld is. De uitvoeringscapaciteit is daarom dan ook laag. Politici die als smoes gebruiken dat de uitvoeringscapaciteit van de overheid laag is die hebben duidelijk niet begrepen wat hun eigenlijke taak is. Men wilde als vanouds gaan zitten op de stoel, reizen, plezier maken, familie en vrienden bevoordelen, gewoon patronagepolitiek voortzetten. Wie in de derde wereld werkt in een leidinggevende functie moet beschikken over veelzijdige deskundigheid en in staat zijn om tot in de kleinste detail leiding te geven aan de medewerkers en ondergeschikten. Opdrachten moeten specifiek zijn, dus niet “koop een broodje pindakaas”, maar “koop een broodje pindakaas met kaas gemaakt van pinda’s en niet van koemelk”. De kans dat je in plaats van broodje pindakaas broodje kaas krijgt is groot met als argument “ja baas het is ook kaas toch”.
Onze politici zijn geen managers zijn niet opgeleid om leiding te geven.
Richard B Kalloe
