De VIDS (Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname) en de OSIP (Samenwerkende Inheemse Dorpen in Wanica en Para) hebben onlangs een gesprek gevoerd met de districtscommissaris van Para, Marlene Joden. De OSIP-voorzitter, Sergio Jubithana, die sinds vorig jaar december is aangesteld, zegt in gesprek met Dagblad Suriname, dat het doel van dit gesprek was om ingang te vinden.
Stiefmoederlijke behandeling
“In dit jaar hebben we een kennismakingsbezoek gehad met de districtscommissaris. Dat was meer naar aanleiding van de grondkwestie te Hollandse Kamp. Daarna hebben we weer geprobeerd de districtscommissaris te spreken middels een schrijven en ook via vertegenwoordigers van inheemsen, om een bezoek te brengen om de problemen in de dorpen aan te kaarten. Er was al sprake van enkele uitgiftes in de dorpen. Maar ook andere zaken. We kregen het gevoel dat de districtscommissaris de inheemse dorpen in Para een stiefmoederlijke gaf”, zegt Jubithana.
Hij geeft aan, dat er een spoedmeeting is gehouden met de 15 dorpen, nadat de problemen in andere dorpen heftiger zijn geworden. “We hebben de districtscommissaris gevraagd haar kanttekening te plaatsen bij de problemen waarmee wij als inheemse dorpen zitten. Maar ze is niet op onze uitnodiging ingegaan. Later heeft ze ons uitgenodigd. We zijn geweest en hebben besloten om dit te doen met de ondersteuning van de inheemse gemeenschappen. Om aan te geven dat zij onze burgermoeder is. En dat zij zich ook moet ontfermen over de inheemsen.”
OSIP wel tevreden met het gevoerde gesprek
Aan de OSIP-voorzitter werd gevraagd of hij tevreden is met het gesprek dat gevoerd is met de districtscommissaris. Hij stelt, dat de OSIP wel tevreden is met het gevoerde gesprek. Dit, omdat naar zijn zeggen de districtscommissaris gehoor heeft gegeven aan de problemen. Ook zegt hij dat zelfs een commissie ingesteld zal worden die de verschillende problemen zal aanpakken. “We zullen regelmatig met haar praten. De OSIP zal echt haar gesprekspartner zijn. De dc heeft ook een gesprek gearrangeerd met de minister van GBB (Grondbeleid en Bosbeheer), zodat de dorpen kunnen gaan praten daarover.”
Het probleem begint bij de overheid
Jubithana is tevens dorpshoofd van Hollandse Kamp en geeft aan dat hij nu al bijna 12 jaren in het vak zit. In 2011 is hij gekozen als basja in het vorige bestuur. “Ik heb in die tijd meegemaakt dat op slinkse wijze Luchthavenbeheer, delen van Hollandse Kamp en ook woongebieden van Wit Santi zonder medeweten van ons in beschikking heeft gebracht. Bij mijn aantreden als dorpshoofd ben ik ook met hetzelfde probleem geconfronteerd. Prominenten van de vorige en huidige regering hebben gronden verkaveld en in stichtingsvorm in beschikking gekregen. Het probleem begint bij de wijze waarop de overheid met ons omgaat.”
Jubithana merkt op, dat er internationaal verdragen zijn getekend. Waarbij er ook vonnissen zijn gewezen. “Duidelijk is aangegeven dat gebieden rondom de inheemse dorpen geen vrij domeingrond is. Maar zolang de grondenrechtenwet geen feit is, gaat men blijven speculeren om de gronden uit te geven. Maar, wanneer wij in opstand komen, dan pas dringt het tot ze door dat het geen vrij domeingrond is. De protocollen zijn, dat men eerst met de dorpsbesturen moet gaan praten. Het commissariaat geeft advies, maar wat de burgermoeder dient te weten is hoe het traditionele systeem van de inheemsen is gesteld en hoe het werkt. Dan pas kan ze ons beschermen.”
Niet bekend of dorpshoofden zich ook schuldig maken aan gronduitgiftes
Aan de OSIP-voorzitter is verder de vraag gesteld of er dorpshoofden zijn die zich ook schuldig maken aan gronduitgiftes. Hij antwoordt hierop: “Tot zover weet ik, dat dorpshoofden niet meedoen met gronduitgiftes aan derden. Er zijn misschien wel dorpshoofden die gronden hebben uitgegeven aan mensen van de stad om te bouwen. In het verleden is het zo ver gekomen, dat de mensen die gronden (die ze gekregen hebben om te bouwen) hebben aangevraagd. En dat het in hun boezem is terechtgekomen. Maar, dat is een issue van het verleden. Tot zover is het niet bekend dat dorpshoofden zich schuldig hieraan hebben gemaakt.” Jubithana zegt dat dit ook niet kan, omdat het gewoon niet zo hoort. “Je bent als dorpshoofd automatisch lid van de VIDS (Vereniging van Dorpshoofden in Suriname). Het dorpsbestuur wordt ook gecontroleerd. Zolang jij iets doet in het dorp, gaat de gemeenschap controle uitoefenen, want je staat in dienst van de gemeenschap. De gemeenschap gaat het kenbaar maken en dan ga jij je in de wielen rijden als dorpshoofd.”
Hij legt uit, dat wanneer iemand in het dorp wil gaan ondernemen, dit in samenspraak met het dorpsbestuur plaatsvindt. Daarbij wordt er een overeenkomst getekend. “Wij hebben in de dorpen geen als zodanige inkomstenbron, omdat de dorpen geen ondersteuning krijgen van de overheid. We moeten zelf zorgen voor de ontwikkeling van onze eigen dorpen. Stel je voor dat iemand wil komen ondernemen en de persoon heeft een stuk grond nodig. Dan kan dit in samenspraak met deskundigen van het bureau van de VIDS, waarbij een overeenkomst getekend wordt, zodat zo’n stuk grond niet in de boezem komt te vallen van de persoon die gaat ondernemen. De persoon kan nooit eigenaar worden van zo’n stuk grond.”
Niet politiek gelieerd
Op social media wordt beweerd dat de VIDS en OSIP voor hun eigen politieke belangen opkomen en niet de belangen van de inheemsen. Aan Jubithana is gevraagd wat zijn kijk hierop is. Hij stelt allereerst dat social media een vrij platform is waarop een ieder zijn of haar mening mag geven. “De inheemsen zijn al jaren geconfronteerd met dezelfde situatie. De mensen zijn jarenlang opgekomen voor hun rechten en de rechten zijn nooit gekomen. Zij hebben het op hun manier gedaan en het is niet gelukt en wanneer er nu jongeren komen met een andere gedachte ga je altijd een tegenreactie krijgen. Het zou kunnen dat in het verleden de voorzitters politiek gelieerd waren. Men heeft een bepaalde gedachtegang dat men de macht dan misbruikt, vooral tijdens de verkiezingen om hun politieke wil te doordrukken. Maar, wij hebben gezegd dat wij teruggaan naar onze basis waarbij we neutraal blijven, waarbij het inheemse belang voorop staat. We zijn in dienst van de inheemse gemeenschap. Uiteindelijk als ik moet opkomen voor mijn rechten tegenover de regering, dan ga ik daar staan. Als ik voor m’n belangen moet opkomen, ga ik dan voor m’n belangen opkomen.”
Verdere stappen
Tot slot is aan de OSIP-voorzitter gevraagd welke stappen er verder genomen zullen worden. Hij zegt hierop, dat zij richting de minister zullen gaan om hun wensen en grieven kenbaar te maken. “We staan achter het intrekken van de beschikkingen. We hebben begrepen dat de beschikkingen van Hollandse Kamp, die ingetrokken moeten worden, nu pas in behandeling zijn. We hebben dat nooit zwart op wit gezien. En dat willen we. We gaan volgende week kijken hoe het daarmee staat. Alle dorpen en dorpshoofden staan ook daarachter. Terwijl grondenrechten worden behandeld worden gronden uitgegeven. En we staan fel daartegen. Als we weer moeten protesteren zullen we dat ook doen”, aldus Jubithana.
SK
