Gedurende onafhankelijkheidsmaand november 2022, wordt nagegaan, hoe het de Republiek Suriname is vergaan gedurende de afgelopen 47 jaar.
Bijkans een halve eeuw
In de geschiedenis van Suriname zijn Srefidensi en Keti Koti de meest bijzondere hoogtepunten van hetzelfde kaliber. Wat heeft er plaatsgevonden gedurende de eerste vijftig jaar na Keti Koti? Hoe heeft Suriname zich ontwikkeld gedurende de periode na de emancipatie van de tot slaaf gemaakte Afrikanen? En hoe is het Srefidensi na bijkans een halve eeuw vergaan?
Imperialisme ten voeten uit
De imperialistische buitenlandse politiek van Europese landen gedurende de twintigste eeuw heeft geleid tot twee wereldoorlogen binnen dertig jaar. De onderlinge spanning en wedijver borrelde al decennialang om in 1914 uit te monden in de Eerste Wereldoorlog.
Plantage economie
De plantage economie van Suriname was op dat moment op haar retour. Het gouvernement concentreerde zich op natuurlijke hulpbronnen. Ondernemers, waaronder Nederlanders, Amerikanen, Fransen, Noren en anderen, kwamen hun geluk beproeven in de goudvelden en de houtkap.
Doelmatig bestuursstelsel
De kolonialen probeerden om het land financieel zelfstandig te maken van Nederland. In 1903 werd er een begin gemaakt met de aanleg van een spoorweg naar het binnenland, ter ondersteuning van de goudwinning. In 1915 werd de weg Paramaribo-Saramacca aangelegd. In 1917 kreeg de bauxietindustrie vaart. Er werd gewerkt aan een doelmatig bestuur en een nieuw belastingstelsel.
Op eigen benen staan
In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Suriname was, en is nog steeds, een importeconomie. Vanwege de oorlog waren de bonzen in Nederland en toevoerroutes afgesneden. De invoer kwam zo goed als stil te liggen. Door de oorlog kon er weinig geïmporteerd en geëxporteerd worden. De economie stortte in elkaar. Suriname kwam noodgedwongen op eigen benen te staan.
Bloei
Een gunstig gevolg van de oorlog was, dat de klein landbouw tot bloei kwam. Er vond een sterke toename van plaatselijke productie van rijst, kokos, cassave en andere gewassen plaats. Ambacht bloeide, scholing en onderwijs gingen erop vooruit. De geestdrift van baas in huis zijn werd opgewekt.
Betere tijden
Zowel gedurende de Eerste- als Tweede Wereldoorlog heeft Suriname veel betere tijden gekend dan de koloniale machthebbers in Europa, die elkaar naar het leven stonden en de wereld daarin meesleepten.
Srefidensi
Bij de vergelijking van vijftig jaar Srefidensi en vijftig jaar Keti Koti wordt opgemerkt, dat de onafhankelijkheid minder dan de afschaffing van de slavernij heeft gesproken tot het hart en de ziel van de bevolking. Keti Koti werd warm ontvangen.
Opluchting
De emancipatie bezielde een volk, dat naar het hoogste goed, vrijheid smachtte. De totale samenleving keek hart verlangend uit naar de emancipatie. Niet alleen de ‘slaven’, waren opgelucht, ook het Europees bevolkingsdeel werd verlost van de slavenketen.
Srefidensi valt tegen
Srefidensi heeft de bevolking niet zoals Keti Koti gemotiveerd, aangezet tot gezamenlijke inspanning om het hoofd boven water te houden en te groeien. Zowel de materiële als geestelijke ontwikkeling die Srefidensi heeft aangezwengeld vallen bitter tegen.
Explosieve situatie
De manipulaties en machinaties van de koloniale machthebber, die na de onafhankelijkheid aan de touwtjes bleef trekken, zorgden voor een explosieve situatie.
Gouden handdruk
De ‘gouden handdruk’ van Nederland in de vorm van ontwikkelingssamenwerking was een droom. Een weelde die veel goeds beloofde waarvan weinig is volbracht.
Voor en tegenstander
De bevolking was radicaal verdeeld in voor- en tegenstanders van de onafhankelijkheid. Men vloog elkaar in de haren. De exodus van een aanzienlijk deel van de bevolking naar Nederland vond plaats. Protesten, straatgeweld, brandstichting, politie en militair optreden bleven niet uit.
Ordeloos
De zeven vette jaren van Suriname werden getorpedeerd door de ‘Coup van Zestien.’ Vanaf toen kende de neergang van de Republiek geen verhindering meer. Er ontstond een ordeloze toestand. De Binnenlandse Oorlog bracht dood en vernietiging. Er werden wonden geslagen die nog niet genezen zijn.
Naweeën
De nasleep van deze donkere dagen zijn voelbaar. Bijkans een halve eeuw na het uitroepen van de Republiek valt de ontwikkeling bitter tegen.
Enthousiasme en inspiratie
Onafhankelijk Suriname zou er beter vanaf zijn als hij bezield was van het enthousiasme en de inspiratie die er gedurende de eerste vijftig jaar van Keti-koti leefde. Opo Srananman, un opo fu seti kondre bun.
Tot zover voor het moment.
HD
