Traditiegetrouw is gisteren het Divali-feest in Suriname gevierd. Deze dag heeft speciale betekenis voor de hindoes overal ter wereld, maar het feest heeft een herkenbaar, aansprekend en actueel thema. Het is kort gezegd de overwinning van goed op kwaad en licht over duisternis. Het kwaad en de duisternis moet volgens de hindoe filosofie, zoals wij het begrijpen, vooral binnen worden gezocht.
We zien duidelijk in de vele omgevingen dat er rondom dit feest er schoonmaak in en rondom het huis plaatsvindt, maar essentiëler is de opruiming die in de harten van de mensen dient plaats te vinden. Het Divali feest is in de buurten uitbundig en ook feestelijk gevierd, met optochten en muziek. Daarvoor was er drukte bij de winkels waar de dia’s worden verkocht. Dit jaar maken we de divali mee zonder de meest bekende dia-maker in Suriname, Soerdjan Parohi. Zijn heengaan is tot over de grenzen niet onopgemerkt voorbij gegaan; zelfs premier Narinder Modi van India vond het nodig om een ode te brengen aan deze Sarnami cultuurdrager.
Maar, we maken Divali dit jaar ook mee onder zeer moeilijke omstandigheden in Suriname. De armoede is toegenomen, Suriname zwicht onder een economische malaise; het schuldvraagstuk hangt als een molensteen aan de nek van de bevolking. Inmiddels hebben internationale VN-programma’s dat ook onderkend en behoort Suriname tot de 54 landen die niet zelfstandig welzijn kunnen brengen voor hun bevolkingen. Licht waar het bij Divali over gaat is ook het welzijn en geluk in het leven van de burgers en hun gezinnen. In de levens van veel gezinnen is het donker, het licht van enkele dia’s gaat de duisternis niet kunnen elimineren. Inmiddels heeft het VN Ontwikkelingsprogramma (UNDP) schuldverlichting gevraagd aan de rijkere landen en om barmhartig te zijn naar de 54 landen waar het leeuwendeel van de extreem armen in de wereld wonen. Aan die landen is dus gevraagd om licht in de duisternis te brengen.
De duisternis in het leven van de Surinamers is veroorzaakt door andere Surinamers, ondanks we dus jaarlijks vasten en bidden voor verlichting en geluk. We zien in Suriname veel uiterlijk religieus vertoon, maar we zien niet dat er over een brede linie aandacht is voor de essentie van de feestdagen die wij allemaal uitbundig vieren. Suriname kampt nog steeds met schandalen. De innerlijke versterking is waaraan wij in Suriname moeten werken en waarop de nadruk dient te worden gelegd. De innerlijke versterking zal leiden tot sterkere gezinnen en buurten, voorbeeldige ouders en leerkrachten, eerlijke gemeentebestuursleden die hun positie niet misbruiken voor politiek gewin en vooral naastenliefde. Het ontbreekt aan deze zaken in Suriname.
We kampen met corruptie en regelarij waarin de mensen bij de overheid en het bedrijfsleven betrokken zijn. De vraag rijst bij Divali wie wie voor de gek probeert te houden en wat voor zin alles wel heeft als het vooral gaat om het uiterlijk vertoon. Omdat we een religieuze feestdag achter de rug hebben gehad moeten wij bij deze ook benadrukken de rol van de geestelijke leiders en van de mensen die in de besturen in de gemeenten zitten. De vraag rijst of het toegestaan mag zijn, dat deze religieuze vertegenwoordigers ook actief meedoen in de politiek. Want als dat zo is, dan zal de duivel toeslaan en ervoor zorgen dat deze mensen een zogenaamd draagvlak van hun achterban zullen misbruiken om zelf te klimmen naar goedbetaalde banen op de maatschappelijke ladder. Hebben we recent niet zo een geval gehad? Er zijn echter religieuze verenigingen in Suriname waar vooral de bestuursleden niet tegelijk actief in de politiek en vertegenwoordiger (religieus en bestuurlijk) van een religieuze organisatie kunnen zijn. Deze verenigingen geven het goede voorbeeld en dan spreken we van een soort bereikte verlichting waar we elke jaar zo hard voor bidden.
We hebben Divali dit jaar gevierd onder omstandigheden van gerezen spanningen met het buurland Guyana, dat land van Suriname bezet houdt en de politiek onder druk zet om visvergunningen aan hun vissers af te geven. We zien dat ministers zwaar in opspraak zijn, maar de consequenties van hun handelen niet accepteren.
Nu de dag van Divali nationaal wordt gevierd, roepen we de regering en onderdelen het directoraat Cultuur op om in de mainstream aandacht aan deze dagen te besteden en de algehele bevolking in herdenkingen te betrekken. We zeggen altijd dat gepast gezamenlijk eten een functie daartoe heeft. Bij Divali staat kennis centraal, omdat onwetendheid een van de zwaktes en vijanden is. We zien dat in Suriname minder waardering is voor kennis. De regering zit in een groter probleem, omdat er niet genoeg kennis ter beschikking is. De aanwezige kennis wordt niet goed gewaardeerd, waardoor de regering niet veel kan betekenen voor de burgerij.
We bidden voor verlichting, maar collectief dienen wij onze plicht niet te verzaken om als ouders, families en verenigingen, goede en eerlijke bestuurders aan te leveren. We leveren voornamelijk brandhout aan. We bidden bij Divali 2022 dat er daadwerkelijk licht mag komen in alle gezinnen en alle buurten van Suriname en dat er vrede mag heersen over de hele wereld.
