Autoriteiten zagen Amerikaanse kwik-onderzoekers liever gaan dan komen – Het opmerkelijke verhaal en onderzoeken van de Amerikanen Daniel Peplow en Sarah Augustine
Al jaren kaarten enkele Assembleeleden het gebruik van kwik door kleinschalige goudzoekers aan en de gevolgen daarvan voor het milieu en de gezondheid van inheemsen en marrons in het binnenland. En, desondanks wordt nog steeds niets ondernomen tegen dat gebruik. Goudzoekers worden niet gesteund, gemotiveerd, gestimuleerd om over te stoppen van kwik op milieuvriendelijke goudwinnings methodes.
Ook de afgelopen dagen was kwik weer aanwezig in de vergaderzaal van De Nationale Assemblee tijdens de begrotingsbehandeling. En weer openbaarde zich het gênante gebrek aan kennis over kwikgebruik en d gevolgen ervan bij Assembleeleden en ook bij de minister van Ruimtelijke Ordening en Milieu, Silvano Tjong-Ahin. Niemand blijkt zelfs ook maar enige kennis te hebben van de vele onderzoeken van internationale en lokale deskundigen naar kwikgebruik en de gevolgen. Niemand blijkt enig benul te hebben van de vele rapporten die de afgelopen jaren zijn uitgebracht met de meest schokkende uitkomsten, resultaten.
Overzicht van onderzoeken
Vanaf 1998 zijn er verschillende onderzoeken gedaan naar kwikverontreiniging en –vergiftiging in Suriname. De redactie van Dagblad Suriname besteedt in twee uitgebreide artikelen aandacht aan een aantal verschenen onderzoeksrapporten inzake kwikgebruik in de kleinschalige goudwinning en de gevolgen ervan voor de gezondheid van binnenlandbewoners en het milieu. In dit deel het opmerkelijke verhaal en de onderzoeken van de Amerikanen Daniel Peplow en Sarah Augustine. Onderzoekers, die de autoriteiten liever zagen gaan dan komen en van wie de resultaten van hun onderzoeken werden genegeerd.
Kwik in extreme hoeveelheden aangetroffen in lichaam kinderen
Een van de meest in het oog springende, onthullende en in de publiciteit gekomen onderzoeken werd tussen 18 juni 2007 en 30 december 2010 uitgevoerd door de Amerikanen Daniel Peplow en Sarah Augustine van het Suriname Indigenous Health Fund (SIH Fund) en het College of the Environment van de University of Washington. Zij onderzochten, in samenwerking met de Stichting Wadeken Wasjibon Maria (SWWM), de ruim driehonderd Wayana’s van het dorp Apetina. Alle onderzochte personen hadden een veel te grote hoeveelheid kwik in het lichaam. Die hoeveelheid mag volgens internationale standaarden maximaal één microgram zijn, maar bij een meisje van slechts zes jaar werd een hoeveelheid van maar liefst 33,8 microgram gemeten.
Het jongste kind dat kwikvergiftiging bleek te hebben opgelopen was nog maar één jaar: het kwikgehalte in het lichaam bedroeg 5,6 microgram. Bij een kritische dosis van kwikvergiftiging in het lichaam kunnen bij tien procent van alle geboorten neurologische afwijkingen optreden. Drie jaren eerder hadden onderzoekers van de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo een soortgelijk onderzoek te Apetina verricht en ook toen werd een extreme kwikvergiftiging geconstateerd. De resultaten van het onderzoek zijn echter – om onduidelijke redenen – nooit openbaar gemaakt. Mogelijk waren de uitkomsten dusdanig schokkend, dat de overheid die liever niet bekendgemaakt.
Geheimzinnigheid rond rapporten
Voor het unieke onderzoek van Peplow en Augustine onderzochten Wayana gemeenschappen van Apetina, aan de Tapanahonirivier, en Anapaike, aan de Lawarivier, zelf de risico’s van blootstelling aan kwik. De bewoners werden getraind in het verzamelen van stukjes haar om te laten analyseren. Na analyse van de verzamelde haren werden bijeenkomsten met de inheemsen gehouden om de uitkomsten te bespreken. Volgens Peplow en Augustine waren inheemsen zich ervan bewust blootgesteld te worden aan kwik(vergiftiging). ‘Maar, het merendeel van de mensen blijkt nauwelijks geïnformeerd te worden over de exacte redenen, symptomen en eventuele manieren om te kunnen genezen’, aldus de Amerikaanse onderzoekers destijds. Ze waren niet te spreken over de geheimzinnigheid rond eerdere onderzoeken en het niet openbaar maken ervan.
Met de hulp van vertegenwoordigers van SWWM werden door leden van de gemeenschap haarmonsters ingezameld van 159 inwoners (92 vrouwen en 67 mannen) van Apetina en van 106 inwoners (54 vrouwen en 52 mannen) van Anapaike. De monsters waren afkomstig van Wayana’s in de leeftijd van nog geen jaar tot boven de tachtig. De uitkomst van het onderzoek was schokkend. Van de Wayana’s die voor het onderzoek een haarmonster hadden afgestaan, bleek achtenvijftig procent een hoger kwikgehalte te hebben dan 10 µg/g veiligheidsgrens van de Wereldgezondheidsorganisatie, WHO (een massa (gewicht) met een waarde van één miljoenste gram of 0,001 milligram, weergegeven met symbool μg).
Alle deelnemers te Apetina verklaarden minimaal driemaal per dag vis te eten, terwijl in Anapaike ruim vijfentwintig procent van de deelnemers minder vaak vis at. Inwoners van zowel Apetina als Anapaike rapporteerden dat de twee meest gegeten vissoorten anjoemara en tucunare waren. Onder de deelnemers in Apetina verklaarde twaalf procent een verdoofd gevoel te ervaren in hun armen, vingers en benen. In Anapaike lag dat percentage zelfs bij zesendertig procent. Drie vrouwen met in hun haar kwikgehaltes tussen 25- en 30 ug Hg/g verzochten om een gezondheidsonderzoek. Zij klaagden over hoofdpijnen en pijn en tintelingen in hun handen en voeten. In zowel Apetina als Anapaike bleek een derde van de Wayana’s die aan het onderzoek hadden deelgenomen of last te hebben van hoofdpijnen of zich minstens eenmaal per week triest of depressief te voelen.
De blootstelling aan kwik van inwoners van de Wayanagemeenschappen Apetina en Anapaike bleek een weerspiegeling te zijn van elders in de regio geconstateerde problemen. In twee Wayanadorpjes in Frans-Guyana had 58- en 57 procent van de bevolking een kwikgehalte boven de veiligheidsgrens van de Wereldgezondheidsorganisatie. De gemiddelde kwikconcentratie in haar van 235 bewoners van vier dorpen aan de Boven-Maronirivier bedroeg 11 + 4 µg/g. In Anapaike bedroeg de gemiddelde hoeveelheid kwik in haarmonsters 8 + 4 µg/g. In Apetina echter lag het gemiddelde kwikgehalte in onderzochte haarmonsters boven de 14 + 6 µg/g.
Film
Het onderzoek werd verfilmd en kreeg de titel ‘Right, Land, Development and Health’. Granman Aptuk Noewahé van de Wajana’s vertelt in de film onder andere hoe hij werd onderzocht door de Amerikaanse deskundigen.
Autoriteiten zagen Amerikaanse onderzoekers liever gaan dan komen
Peplow zagen de autoriteiten echter liever gaan dan komen. In het Amerikaanse Grist Magazine werd op 7 mei 2007 een uitgebreid interview met Peplow en Augustine gepubliceerd, waarin onder andere de vraag werd gesteld:
“Wat is tot nu toe het slechtste moment in uw professionele leven geweest?” Hierop antwoordde Sarah Augustine: “Toen het leven van Dan in 2005 werd bedreigd door een Surinaamse regeringsfunctionaris. Het werk dat we deden, bedreigde sommige mensen die profiteerden van vervuilende praktijken. Tijdens die reis verliet ik het land een week voor Dan, en hij zat op de hotseat terwijl ik veilig was in Washington. Hem eruit krijgen was de zwaarste 72 uur van mijn leven.” Toch bleven ze doorgaan met hun onderzoekswerk in het Surinaamse binnenland.
Tot slot, in april/mei 2018 verscheen nog een onderzoeksrapport, “Mercury Levels in Women and Children from Interior Villages in Suriname, South America”, van de hand van onder andere Paul E. Ouboter en Gwendolyn Landburg. Ook uit dit onderzoek is gebleken, dat zich hoge concentraties kwik bevinden in de haren van kinderen en vrouwen in het binnenland.
De ivoren toren in Paramaribo
Gelet op de hoeveelheid verschenen kwik-onderzoeksrapporten de afgelopen jaren en de schokkende uitkomsten, is het kwalijk dat tot de dag van vandaag er vanuit de autoriteiten geen enkele concrete actie is ondernomen om daadwerkelijk kwik uit te bannen. Gerichte acties door bijvoorbeeld het leger en de politie in goudvelden om kwik op te sporen, in te beslag te nemen en gebruikers ervan te beboeten zijn voorzover bekend nooit uitgevoerd. Tot de dag van vandaag kan kwik ongestoord zijn verwoestende werking in het milieu en onder binnenlandbewoners voortzetten, terwijl de regering en Assembleeleden vanuit een ivoren toren in Paramaribo toekijken of wellicht zelfs een oogje dichtknijpen.
Geen prioriteit
Kwik en de aanpak ervan hebben al jarenlang geen prioriteit in het beleids-, regerings- en politiek-centrum. De vele onderzoeksrapporten met schokkende uitkomsten liggen ergens onder lagen stof om maar vooral niet uit dat stof te worden getrokken, de uitkomsten zijn immers te schokkend….
PK
