Twee met het overheidsbestuur te maken hebbende zaken genieten bijzondere aandacht van de bevolking. Ten eerste is er de hangende zaak van de beloofde of de niet beloofde visvergunningen van de Surinaamse regering aan Guyanese vissers. Hierop komen we op een andere dag terug. Ten tweede is er de ontevredenheid vanuit voornamelijk de ABOP en de vicepresident (vp) over de gesloten hand van de zuinige minister van Financiën. Nu moeten we zeggen dat we een andere minister van Financiën kennen die niet zo geliefd was onder de ministers van het kabinet: minister Humphrey Hildenberg van Financiën. Het beleid van Hildenberg zou hierop neerkomen, dat er wel geld is, maar dat je de minister echt moest overtuigen om hem zover te krijgen dat hij het aan je geeft. Hildenberg was een van de ‘illustere 3’ bestaande verder uit een gelijkgestemde president Ronald Venetiaan en CBvS governor André Telting. Het geld was er wel aanwezig, want het werd met discipline en geduld gespaard om de Surinaamse munt, de nieuw ingevoerde SRD, aan te sterken. Het geld was er, maar niet voor het oprapen. Er waren ministers van Financiën die niet impopulair waren bij de collega-ministers, veel viel te regelen. Deze ministers hebben een potje van gemaakt en de bodem van de staatskas was door hun toedoen steeds duidelijk te zien. Als we moeten kiezen tussen een geliefde en een impopulaire minister van Financiën, te oordelen naar hun collega’s, geef ons dan maar een MinFin die niet geliefd is. Een minister van Financiën die geliefd is bij de collega’s, is geen goede minister voor de financiële huishouding van de Staat. De minister van Financiën functioneert onder heel strenge comptabele regels, die onder een hoge ‘international scrutiny’ staan, en dat komt bijvoorbeeld door de IMF-deal die is gesloten. Het probleem van de economische crisis waardoor Suriname gaat en waardoor ons land te schande wordt gezet heeft 2 oorzaken die met elkaar verband houden. Ten eerste was er het niveau van ‘public spending’ dat niet in verhouding stond tot wat het land door productie van goederen en diensten verrichte (het bbp) en de corruptie. Ten tweede was er de overmatige leningen die ook niet in verband stonden met het bbp. De veroorzaker daarvan is de belangrijke drie-eenheid. Door de vp is aangegeven, dat ministers nog niet beoordeeld kunnen worden, maar wel in mei. En daarom kunnen ze niet vervangen worden, maar dat zou wel in of na mei kunnen. Door hem is ook gezegd dat ministers niet (slecht) beoordeeld kunnen worden omdat ze het geld niet hebben gehad van de minister van Financiën om hun beleid en projecten uit te voeren. Er zouden miljoenen aan niet uitbetaalde reçu’s liggen bij de ABOP/PL-ministers. De vp vond dat de gemeenschap dat moet weten. Het is wel gezegd, maar door deze algemene mededeling is het kritische deel van de samenleving nog niet overtuigd. Want het is heus niet zo dat voor een goede functionering van een minister, miljoenen SRD of USD moeten worden uitgegeven. Sterker nog, heel veel van het beleid van de regering en vooral van de ministers van ABOP kan uitgevoerd worden zonder miljoenen extra uit te geven. We zeggen ‘extra’ omdat de Staat al miljoenen aan salarissen uitbetaald aan talloze ambtenaren in overvloed, directieleden en beleidsadviseurs. Aan stichtingen etc. onder de ministers wordt miljoenen aan subsidie betaald. Wat er eerst moet staan is een duidelijk beleid en wel gebaseerd om het besluit taaktoebedeling departementen. Daarvoor zijn ministers en directies verantwoordelijk als ‘aanstuurders’ van het beleid. Maar, er zijn een heleboel bewindslieden inclusief directies en beleidsadviseurs die niet weten wat ze over de hele breedte van hun beleidsgebied moeten doen. Geld vanuit Financiën zal dat niet oplossen en sterker nog: bij een goed financieel behoort het geld niet los te komen. Een heleboel aan tastbare resultaten kan zonder extra gelden als er goed helder beleid is en de duizenden ambtenaren aan het werk gezet kunnen worden. Ten tweede heeft de vp niet inzichtelijk gemaakt waarvoor er miljoenen is gevraagd. Want het kan ook dat, terwijl het financieel systeem en de munt zich aan het aansterken is, ministers geld willen uitgeven aan zaken die geen prioriteit zijn. Het is publiek geheim dat sommige ministers projecten zouden kunnen uitvoeren of aanschaffingen zouden willen doen om, gelieerde ondernemers te bevoordelen. De grote vraag is dus waaraan de ministers vanuit de ABOP miljoenen hebben willen besteden. Een andere vraag is of de bedragen op de goedgekeurde begroting voorkomen en of ze op tijd zijn aangevraagd. En of ze onderdeel zijn van het Herstelplan. Want we stellen ons ook voor dat wanneer 5 voor 12 alle ministers wakker worden en voor het einde van het fiscaal jaar op de valreep alle zaken die ze maanden geleden hadden moeten doen, indienen, dat de Financiënminister met een liquiditeitsprobleem zal komen te zitten. Want wij denken dat het niet zo is dat al het geld dat op de begroting is opgebracht, opgepotte geld is in een kist waaruit het hele jaar door kan worden getrokken. Met schaarse middelen is er een zekere loop op de lopende rekening en er ontstaan problemen wanneer er geen spreiding is van de staatsuitgaven. Het is allemaal te betreuren dat niet alle onderdelen van de Surinaamse doordrongen zijn van de ‘fundamentals’ van ‘good governance’. En dat men gebruik makende van de zeer bescheiden kennis bij de burgerij (en de ambtenarij) omtrent het overheidsbestuur, misbruikt om bepaalde politieke doelen te bereiken. Overigens, het feit dat broodnodige projecten met betrekking tot de economische versterking, het financieel-monetair herstel en het sociaal vangnet niet kunnen worden uitgevoerd, geeft aan dat de vp de zaken niet concreet aan de orde heeft kunnen brengen in het hoog politiek overleg. Als burgerij wij de regering oproepen tot eenheid van bestuur. Ook moeten projecten en het stagneren daarvan in hoog politiek overleg worden besproken. Deze projecten moeten dan ook worden toegelicht in het overleg en dan pas zal de minister van Financiën uitkeren. Een goede minister van Financiën behoort impopulair te zijn bij zijn collega’s…wat dat betreft zijn wij dus hoopvol gestemd.
