Het bezoek van de Braziliaanse president heeft ook bescheiden aandacht gehad in de Braziliaanse media. Brazilië is een economische grootmacht, een wereldspeler en ook een militaire macht van betekenis. Brazilië is in alle opzichten een reus en in vergelijking is Suriname een dwerg. Suriname kan heel veel hebben aan een stevigere samenwerking met het Portugeessprekend land, maar de visie van Surinaamse leiders is nooit erop gericht geweest om Suriname groot te maken. Vandaar dat we nooit pogingen hebben ondernomen om Suriname met een weg te verbinden met Brazilië, maar in Guyana en Frans Guyana is dat wel het geval. We hebben een reus vlak naast ons, maar we staan met onze rug naar dit buurland en ons gezicht schuin naar voren: naar de Noordzee waar de zogenaamde diaspora woont die met scheldkanonnade op YouTube en facebook denkt het politiek proces en de economische ontwikkeling van Suriname te kunnen beïnvloeden. Het Surinaams buitenlands beleid is niet gekoppeld aan een economisch programma, vandaar dat we ambassades hebben omdat we mensen moeten accommoderen. In elk geval heeft Suriname veel te leren van Guyana, maar de vraag is of we willen leren. Je zal pas wat willen leren als de intenties zuiver zijn. Het zuiverst zijn de intenties van de mensen die hun kinderen hier hebben gehouden en hier opvoeden. Die hebben een land achter te laten aan een Surinaams nageslacht. De ontwikkeling en vertegenwoordiging van Suriname, ook in diplomatieke termen dus op het hoogste niveau, kan nooit in handen worden gelegd van mensen die voor een ander land hebben gekozen…om zelf te wonen en te werken en hun kinderen en kleinkinderen groot te brengen. Het is een aanfluiting voor de politiek en de ambtenaren op Buza/Bibis dat we met onze rug naar Brazilië staan. Met je rug naar Brazilië staan betekent, dat men niet met de ontwikkeling van Suriname bezig is geweest. Overigens, een andere oorzaak kan je niet opnoemen voor de staat waarin de Surinaamse economie zich bevindt en het sociale welzijn in het land.
In elk geval heeft het bezoek van Bolsonaro, een zeer pragmatische op business gerichte president, ook bescheiden aandacht van de Braziliaanse media. Een bericht in de Puerto-Ricaanse media op 13 januari vermeldt dat Surinaamse toegevoegd is aan de trip van Bolsonaro aan Guyana, dus dat Suriname aanvankelijk niet op de lijst stond en dat Suriname een tussenstop is. Dat alles heeft te maken met prioriteitsstelling en de info die men over beide regeringen in Brasilia binnen ‘gewired’ heeft gehad van de aanwezige missies.
In de Braziliaanse media wordt gemeld dat het de eerste bilaterale ontmoeting tussen de presidenten van de landen in meer dan 10 jaar. Als we het goed hebben begrepen zullen drie landen in Suriname praten …en dan zullen Brazilië en Guyana vertrekken om dan in Georgetown serieuze business te bespreken. Suriname moet daar niet bij zijn. Dus het bezoek aan Suriname lijkt meer voor de politieke correctheid. En u mag erop wedden dat in de laatste 10 dagen van januari 2022 heel concrete zaken op het gebied van landbouw en veeteelt, de diepzeehaven en de olie en gas door de Guyanese regering zal worden bekendgemaakt. De Surinamer die begaan is met het lot van het land zal dat lezen en zich afvragen waarom het allemaal in het land van dr. Irfan Ali wel kan.
In de Puerto-Ricaanse media is bericht dat Irfaan Ali en Bolsonaro al een eerste virtueel contact hebben gehad om het bezoek voor te bereiden. Ali zelf gaf aan dat de agenda van de bilaterale bijeenkomst onder meer onderwerpen als energie, voedselzekerheid, telecommunicatie, infrastructuurintegratie en handel omvat. Ali wil ook bespreken of Brazilië kan helpen bij de ontwikkeling van de bauxietindustrie in Guyana en ook onderhandelen over een uitbreiding van het rijst-exportquotum naar Brazilië. Ali wilde een reeks belangrijke kansen, zowel voor Guyana als voor Brazilië, vóór de ontmoeting benadrukken, zodat de technische teams aan het werk kunnen gaan.
De officiële reden van de reis is niet bekendgemaakt door de Bolsonaro, maar volgens regeringsfunctionarissen is het doel om de banden, vooral op energiegebied (lees: olie en gas). Bolsonaro zou aan het begin van zijn regering al een uitnodiging hebben ontvangen en zou landen vóór de covid-19-pandemie willen bezoeken. Een nieuwssite meldt dat de agenda betreft ‘regionale integratie’, waaronder volgens Braziliaanse ambtenaren ook valt de energie-integratie met Brazilië en de aanleg van een gaspijpleiding in de regio. Brazilië wil aan de landen diensten, materiaal en machines en olie-expertise aanbieden. Daar zie je de business-president die net als de koopman Trump showt met allerlei moordtuig die hij verkocht had aan de Saudische MBS.
Met Bolsonaro reizen mee functionarissen van de ministeries van Infrastructuur en Mijnbouw en Energie en de (staats)bedrijven Eletrobras, Petrobras en Apex Brasil.
In de berichten blijkt dat Brazilië vooral met Guyana serieuze zaken te bespreken heeft, geen wonder. Zo wil Brazilië meeprofiteren van het Guyanese plan om een diepwaterhaven te bouwen die de doorstroming naar de Caribische Zee mogelijk maakt. Op de agenda zou ook veiligheid en defensie staan in het grensgebied met Brazilië (met de staten Roraima, Pará en Amapá). Suriname grenst aan 1 Braziliaanse staat en Guyana aan 2. Guyana is verbonden aan Brazilië middels de Takutubrug die over de rivier de Takutu loopt en Lethem (Guyana) verbindt met Bonfim (Brazilië). De brug is voltooid in 2009 en geopend op 31 juli 2009. De brug kostte 5 miljoen dollar en werd betaald door Brazilië als onderdeel van het project Initiatief voor Infrastructurele Integratie van Zuid-Amerika (IIRSA). Daar kunnen de Surinaamse regering, Buza/Bibis en onze diplomaten een lesje van leren van de Guyanezen. Opvallend is dat in de Frans-Guyanese media ook de brug over de Corantijnrivier die Guyana en Suriname zal verbinden wordt genoemd als agendapunt en de aanleg van een weg van Boa Vista (Brazilië) – Georgetown. Suriname en Guyana zijn geen belangrijke handelspartners voor Brazilië, dat in 2021 een export van 38,5 miljoen dollar naar Suriname noteerde (1,2 miljoen aan import). Met Guyana werd voor $ 111,7 miljoen geëxporteerd en $ 6,8 miljoen geïmporteerd.
Opvallend in de berichtgeving is dat ook vermeld wordt dat door de Braziliaanse ministeries van Landbouw en Defensie, Suriname beschouwd wordt als een strategische partner. Er zouden verschillende technische samenwerkingsovereenkomsten met Brazilië zijn o.a. op agro-ecologisch, consulair en migratiegebied en samenwerking op het gebied van defensie, veiligheid en regionale vraagstukken. Van de landbouwsamenwerking merken we niets door een zeer slappe houding en voortdurende desinteresse van LVV.
