De impact van overvalcriminaliteit is enorm. Of het nu gaat om een overval op een winkelier, straatroof of een roofoverval bij mensen thuis, het effect op het slachtoffer is groot. Vaak zet de overval iemands leven emotioneel voor langere tijd op z’n kop. Daarnaast is er ook vaak sprake van lichamelijk letsel, omdat de daders de slachtoffers (soms zeer ernstig) mishandelen of verwonden. Elke overval is er daarom één te veel.
Het is de laatste tijd schering en inslag in Suriname. Elke dag staan de kranten weer vol van berovingen. Mensen leven in angst. Opvallend is dat de rovers bij zo’n overval nooit met lege handen weggaan, ze maken daadwerkelijk telkens weer grote bedragen buit. De vragen die bij velen opkomen zijn:
- Hoe weten de rovers dat er juist in dat bepaalde huis veel geld te halen valt? Zijn ze getipt?
- Hoe komen ze aan die wapens?
- Wat voor mensen zijn dit? Komen ze uit een asociaal milieu? Zijn ze te lui om zelf te werken en kiezen ze er daarom voor om geld te halen bij een ander?
- Waarom zijn de rovers altijd van een bepaald ras?
- Gaat het hen om de spanning, krijgen ze er een kick van of is het uit armoede?
- Een ander beroven is al erg genoeg, maar waarom mishandelen deze mensen hun slachtoffers? Zijn ze gewetenloos en wreed of geestelijk ziek?
Overvallers maken zich niet druk om politie en justitie. “Mij pakken ze toch niet”, denkt het merendeel. En als het toch gebeurt, is dat een ‘bedrijfsrisico’ of gewoon domme pech. Ze hebben totaal geen gevoel van empathie. Over hun slachtoffers maken ze zich dus geen zorgen. Het gaat hen puur om de buit. Op een gegeven moment wordt het stelen heel gewoon, bijna zoiets als brood gaan halen bij de bakker. Ze doen geen moeite om op een andere manier aan geld te komen. Tot nu toe heeft de politie niet veel overvallers opgepakt. Ze komen wel als ze worden gebeld, maken proces-verbaal maar daarna gebeurt er verder niet veel. Of daar opzet achter schuilt, weet niemand. In elk geval worden de rovers door deze houding van de politie gestimuleerd om op de ingeslagen weg door te gaan. En mochten ze toch een keer gepakt worden, dan is de kans groot dat ze met hetzelfde leven doorgaan. Ze kunnen niet meer terug. Ze hebben hun eigen roverswereldje gemaakt en kennen alleen dit leven van roven en stelen om snel aan geld te komen. Het volk ziet geen licht in deze donkere tunnel.
Dat men zich in de samenleving angstig en machteloos voelt is begrijpelijk daar men veel geld verliest en wordt mishandeld. Ik proef echter ook steeds meer woede en haat. De woede is gericht op de politie omdat zij tekortschiet in de bescherming van het volk. En de haat is gericht op de rovers omdat ze de samenleving met hun gedrag angst aanjagen en de mensen juist in deze crisistijd hun broodnodige geld afpakken. Ik hoor vaak mensen woedend uitroepen, ‘we moeten geen politiehulp inroepen en ze ook niet berechten. We moeten dat tuig haten en direct afknallen.’ De daad op zich moet beslist worden afgekeurd en zelfs gehaat, maar laten we de daders niet afschrijven als gehate nietsnutters. Laten we proberen om ze te helpen weer het rechte pad te bewandelen. ‘Hate the sin, but not the sinner.’ Vele mensen zullen denken: “Jij hebt makkelijk praten want je bent nog nooit beroofd en mishandeld.” Toch bewandel ik liever de weg van hulp bieden in plaats van die van haat. In de eerste plaats brengt al die haat geen verbetering en we moeten juist proberen om dit fenomeen uit de samenleving te weren. Haat heeft veel problemen in de wereld veroorzaakt, maar heeft er nog geen opgelost.
Haat is zelfdestructief. Als je iemand haat, doe je de persoon die je haat geen pijn, je doet jezelf pijn. Door de dief te haten kan je de haat niet uit je hart verdrijven, dat kan alleen de liefde.
We kunnen ons beter afvragen waarom deze jongens stelen en proberen de wortel van het kwaad weg te halen. Als we die overvalcriminaliteit effectief willen bestrijden, is het in de eerste plaats nodig goed zicht te hebben op de problematiek: – Wie zijn de daders?
– Maar ook: wie zijn de potentiële daders?
– Waar bevinden de (potentiële) daders zich?
– Op welke manier gaan ze te werk?
– Wat zijn de risicofactoren, zowel bij daders als slachtoffers?
– Is er een bepaald patroon zichtbaar?
– Goede informatie en een betrouwbaar politieteam spelen een cruciale rol bij het terugdringen van overvallen en het oplossen ervan. We moeten proberen om deze jongens te laten inzien dat al dat beroven zondig is. The recognition of sin is the beginning of salvation.
Mijn advies aan de slachtoffers is, hanteer het RAAK-principe: Rustig blijven, Aanvaarden van die situatie, Afgeven van geld en Goed Kijken, zodat je later de daders kan beschrijven en belangrijke punten doorgeven.
“Don’t judge someone just because they sin differently than you”
Josta Vaseur
