Het coronavirus is gestart in een klein plaatsje in China en heeft zich snel als een inktvlek uitgebreid over de hele wereld. Het probeert al twee jaar de mens eronder te krijgen. Elk land vecht wanhopig terug, neemt maatregelen om de bevolking hiertegen te beschermen. Velen schikken zich naar de regels, maar er zijn ook mensen die vanaf het begin weerstand hebben geboden tegen de corona maatregelen. Men houdt protestacties en verspreidt fake nieuws op social media. Het verzet nam soms zelfs extreme vormen aan daar handhavers van de wet werden mishandeld. In Suriname was er verzet tegen de maatregelen. Velen weigerden deze ziekte serieus te nemen. Toen ik een keer aan een vrouw vroeg waarom ze het niet serieus nam zei ze: ”Eerst was ik super serieus, raakte niemand aan en ging écht alleen de deur uit voor de wekelijkse boodschappen. Maar na ruim een maand ging ik steeds onverschilliger om met de voorgeschreven corona maatregelen. Ik voelde zelfs enig verzet daartegen.” Hoe valt dit gedrag te verklaren?
Dit verzet kan op verschillende manieren worden verklaard:
– Ten eerste zijn wij mensen (helaas) niet zo goed in het inschatten van risico’s. Omdat we vaak té snel denken, worden we regelmatig overvallen door een effect dat wellicht niet aansluit bij onze intentie. Dit komt omdat we voor de meeste van onze beslissingen gebruik maken van de ‘korte routes’ in ons brein, in plaats van een lang, rationeel gedachtenproces. Omdat de meesten van ons niet direct de gevolgen van corona zien, vinden we het moeilijk om het risico van het virus goed in te schatten. We horen van alles in de wandelgangen en langs officiële kanalen, maar denken nog steeds dat het risico niet voor onszelf geldt, maar voor een mogelijk oud dametje ergens ver. En waarom zouden we in godsnaam ons hele leven overhoop gooien voor een ver-van-je-bed-show?
– Echter de agressie die we bij sommige mensen zien, kan niet helemaal verklaard worden door alleen een slechte risicoanalyse. Hier spelen nog andere processen een rol. Een daarvan is de menselijke behoefte aan autonomie. Als we worden geschonden in onze autonomie, en dat worden we- we worden letterlijk beperkt in onze bewegingsvrijheid-, kan dit voor boosheid en angst zorgen. Dit uit iedereen anders. Het vervullen van een van onze kernbehoeften wordt ons dus onmogelijk gemaakt, dan is het helemaal niet zo gek om daartegen in verzet te gaan. – Nog een reden om zich te verzetten is angst. Veel mensen voelen in corona tijd angst omdat ze bang zijn om ziek te worden of om bijvoorbeeld hun baan te verliezen. En ook dat is niet zo gek, want er is heel veel onzekerheid. We weten nog weinig over dit virus en ook niet wat er na deze crisis gaat gebeuren. En dit maakt mensen onzeker of bang. Sommige mensen uiten hun angst in agressie, omdat angst geen fijn gevoel is. Angst zorgt ervoor dat jij je klein en hulpeloos voelt, terwijl boosheid krachtig en sterk voelt. Het is een onbewuste keuze om de emotie angst dan te uiten in agressie of boosheid. Boosheid heeft jammer genoeg veel negatieve gevolgen, we doen onszelf en anderen er pijn mee. Onze échte emotie, namelijk angst, wordt niet geuit en dus ook niet gezien. Die angst en boosheid zijn begrijpelijk want het is een manier om jezelf te beschermen, maar dat mag absoluut geen vrijbrief zijn om maatregelen te overtreden of boosheid en agressie te uiten tegen mensen die jou erop wijzen dat jij je aan de regels moet houden. Mensen die bang zijn, willen niet alleen in die angst zitten. Daarom proberen ze vaak anderen over te halen om mee te doen aan protestacties en de prik te weigeren. Ze zoeken een zondebok en dat zijn juist de mensen die ze willen beschermen (de regering). Schelden op de mensen die zich verzetten, is zinloos. We moeten juist proberen om hun angst te begrijpen. Begrip voor hen kan helpen bij het aanpakken van het probleem. Door begrip te tonen voor de moeilijke situatie waarin de ander zich bevindt, kunnen we erop reageren met compassie.
De realiteit laat zien dat mensen die zich eerst verzetten tegen de prik en de maatregelen, nu plots staan te dringen om zich te laten vaccineren. Ook de protestacties zijn gestopt. Dat komt omdat het gevaar niet meer een ver van mijn bed show is. Men wordt dagelijks geconfronteerd met overvolle ziekenhuizen, gebrek aan zuurstof, tientallen doden. De conclusie die we hieruit kunnen trekken is pas wanneer men persoonlijk wordt geconfronteerd met het leed, is men bereid om mee te werken. Een mens verdrinkt niet omdat hij in het water is gevallen, hij verzuipt omdat hij weigert om uit het water te komen. Gelukkig staat Nederland weer klaar om te helpen.
Een fenomeen dat hierop lijkt, is de houding van het volk t.a.v. de financiële crisis. Deze regering heeft vanaf zijn aantreden de stand van zaken in Suriname grondig in kaart gebracht en is continu bezig geweest om aan het volk eerlijk en transparant uit te leggen hoe het land er financieel voorstaat. Men heeft veelvuldig en geduldig uitleg gegeven over de vele schulden die nationaal en internationaal betaald moeten worden en de hoge rente aflossingen. Er moeten onderhandelingen gevoerd worden met schuldeisers, het vertrouwen moet weer herwonnen worden. Op dit moment hangt zelfs het zwaard van Damocles in de vorm van Oppenheimer, Suriname dreigend boven het hoofd. Toch zijn er nog steeds mensen die de financiële situatie niet serieus willen nemen. Ze houden protestacties tegen de maatregelen die de regering noodgedwongen moet nemen, eisen loonopslag in plaats van blij te zijn dat de regering zijn uiterste best doet om elke maand tenminste de salarissen te kunnen betalen en bekritiseren de gang naar het IMF terwijl trafasie no de. Ze laten zich beïnvloeden en ophitsen door stuurlui die aan wal staan. Kortom men graaft keer op keer een gat om deze regering erin te begraven, maar men realiseert zich niet dat men juist het zaad dat redding zal brengen, in het gegraven gat legt. Het zaadje blijft groeien. Net als bij de corona situatie is er nu ook woede, stress, angst en onzekerheid, een natuurlijke reactie op een moordende crisis. Maar in plaats van tijd en energie te verspillen aan schoppen, schelden en protestacties tegen een situatie waar je geen vat op hebt, kunnen we ons beter focussen op waar je wel invloed op kan uitoefenen en positief kan bezig zijn. Toen de mensen bij corona de dood in de ogen keken, kwamen ze tot bezinning. De hamvraag is, welke ramp zal in dit geval inkeer bij de mensen teweeg brengen? Wat voor vreselijks moet er gebeuren om de mensen eindelijk te laten geloven in de ernst van de situatie en zich ernaar te gedragen, zodat deze regering eindelijk medewerking krijgt in plaats van tegenwerking?
Sometimes we are taken into troubled waters not to drown, but to be cleansed.
Josta Vaseur
