Het coöperatief ondernemen als businessmodel zou in de huidige crisis van verslechterende financieel-economische situatie gekenmerkt door onder andere armoede, gebrek aan goedkoop kapitaal en andere productiemiddelen gestimuleerd moeten worden. Kleine zelfstandigen zouden in coöperatieverband samen kunnen optrekken en daardoor kosten drukken. Het weghouden van politieke bemoeienis en het beschikbaar stellen van kapitaal tegen een redelijke rentevoet zijn wel belangrijke voorwaarden voor succes bij dit businessmodel. Een democratisch bestuursvorm is daarbij tevens essentieel. Dit zegt Jennifer Wong Swie San, kleinondernemer in de agrarische sector in Wanica in gesprek met DBS.
Wong Swie San heeft in het verleden gewerkt bij de Rabo Bank Nederland en draagt veel kennis over de verschillende vormen van coöperaties en coöperatief samenwerkingsverbanden. In Suriname is ze reeds vele jaren actief in de agrarische sector in het district Wanica. Ze kent daardoor het klappen van de zweep in de Surinaamse praktijk.
Dat de coöperatiegedachte en het coöperatief samenwerken in Suriname op enkele goede uitzonderingen na niet succesvol zijn en zelfs een negatieve uitstraling heeft, betekent niet dat het als businessmodel niet goed is. “In de huidige crisistijd is het zelfs een noodzakelijk alternatief om gezamenlijk op te trekken bijvoorbeeld bij de aankoop van productiemiddelen, bij de marketing en afzet en veel meer”, zegt ze.
Men wil volgens de ondernemer in Suriname wel samenwerken maar de randvoorwaarden voor de kleine- en middelgrote ondernemers en producenten dienen ook aanwezig te zijn. Ze noemt het voorbeeld van jaren geleden waarbij in het district Wanica in het kader van een UNDP/LVV project trainingen werden verzorgd in kassenteelt voor o.a. vrouwelijke ondernemers. Het enthousiasme onder de deelnemers was erg groot om de opgedane kennis in de praktijk om te zetten, maar daarvoor ontbrak het nodige kapitaal. De rentevoet die daarbij gehanteerd werd door de commerciële banken was moordend. Daardoor schoot dat project haar doelen voorbij.
Een ander aspect wat gemaakt heeft dat het werken in coöperatie verband in Suriname door de jaren heen zich niet goed heeft kunnen ontwikkelen is de bemoeienis van de politiek. De politiek gebruikte de coöperatiegedachte in de praktijk meestal als een vehikel om zich toegang te verschaffen tot groepen van mensen en daarmee stemmen te winnen. “Het werken in coöperatieverband moet voortspruiten uit gezamenlijk nood, en de basis daarvoor is solidariteit, gemeenschappelijk economische belangen en andere gedeelde idealen”, aldus Wong Swie San. Een democratische bestuursvorm, gebaseerd op gelijkheid en transparantie is volgens haar even belangrijk voor succesvol coöperatief samenwerken.
Heel binnenkort gaat ze in het Santo Poldergebied in het klein beginnen om de aldaar aanwezige kleine zelfstandigen in de agrarische sector in een coöperatief samenwerkingsverband samen te brengen. Ze gaat met de Landbouwers Coöperatie Kwatta die tot een van succesvolle coöperaties in Suriname gerekend mag worden, praten over hoe het een en ander in de praktijk aan te pakken.
