Een bromfietser die kennelijk gewend is om te wippen met zijn ‘yampi’ heeft een andere – niet minder roekeloze bromfietser - de dood in gejaagd. Geen van de jongemannen had een valhelm op en dat verklaart het bloed dat zichtbaar rijkelijk heeft gevloeid op straat. Het doet denken aan een duivel die helpers vindt op onze openbare wegen die willen meewerken aan bloedoffers. Er zijn heel veel jongeren in Suriname die moeite hebben met hun identiteitsvorming. Er zijn jongeren die als het ware niets zijn, zodanig dat ze manieren bedenken om de samenleving te laten zien dat ze er toch bestaan. En dat ze bestaan kan je horen aan het lawaai dat ze met hun drukpijp maken en aan hun show die ze weggeven op straat. Op den duur lijkt het erop dat dit wangedrag op straat de identiteit vormt van die persoon. Men wordt de jongen met de brom. Veel respect dwingt het beeld niet af, maar het is toch een identiteit waarmee men rijk en arm kan confronteren met zijn bestaan. Een vergelijkbaar verhaal van criminelen die in principe mede voor de publiciteit hun ding doen en hun stempel drukken op de samenleving. Het kost moeite aan de volwassenen en organisaties in de kampongs en volksbuurten dwars door de samenleving om jongeren te begeleiden (in sportclubs of religieuze organisaties etc..) en hen te koersen naar een identiteitsvorming. Het wangedrag van jongeren met hun yampi’s op straat is het resultaat van een collectief falen van lokale volwassenen, mandirs, moskeeën en kerken, pandits, imams en dominees en ouders. Die hebben geen grip meer op de jongeren van hun buurt en dat kan hen wel toegerekend worden.   Het is duidelijk dat ook de politie machteloos is tegen de groter wordende groep jonge bromfietsrijders. De zogenaamde damesbromfiets is goedkoper geworden door het grote aanbod uit China. De bromfiets is toegankelijker geworden voor een jonger publiek met minder budget. Ouders blijven de damesbromfiets gebruiken, vooral na de exorbitante stijging van de brandstofprijs, omdat het een veel goedkoper alternatief is. Kinderen worden beloond met bromfietsen op afbetaling. Behalve het kostenaspect, laten bromfietsers zich ook minder storen door filevorming.
Met een bromfiets belandt men eerder aan het werk of ….. eerder in het hospitaal. Bromfietsers zijn heel kwetsbaar door een geringe kennis van de verkeersregels, soms een afkeer tegen hun concurrenten op straat (de autorijders), overmoedigheid vanwege een grotere mobiliteit, capriolen door voornamelijk tieners en de verminderde zichtbaarheid (bromfietsers hebben een kleine koplamp en passen heel gemakkelijk in de verblindende autosegmenten, zoals het frame rondom de autoramen). Dat er een minimumleeftijd bestaat voor het besturen van een bromfiets is niet genoegzaam doorgedrongen tot alle kringen in Suriname. Het Sarnami en het Javaans moeten nu aangewend worden om de boodschap te brengen. Eenvoudige flyers die grif aan alle bromfietsrijders wordt uitgedeeld, zouden een begin kunnen zijn. De minimumleeftijd van 16 jaar is niet bij iedereen bekend, de politie handhaaft deze regel heel slecht. De indruk bestaat daardoor dat deze regel geen serieuze regel is. Vooral in de districten hebben bromfietsers vrij spel. De geluidsoverlast die veel bromfietsers veroorzaken met zogenaamde drukpijpen is enorm. Maar geen haan die ernaar kraait.
In principe is het aan de bromfietsen te zien hoe de rijder daarvan zich op de weg gedraagt. Drukpijpen hebben alleen zin als en behoorlijk en langdurig gas wordt gegeven. De verkeersregels eisen dat gas binnen bepaalde grenzen kan worden gegeven, zodanig dat drukpijpen onder die omstandigheden zinloos zijn. Ook de opvoering van de machines verraadt wat de intenties en het rijpatroon van de eigenaar zijn. Het opvoeren heeft als oorzaak dat de originele machine qua agressiviteit op de weg niet voldoet aan de dromen van de rijder. Men probeert dan met een yampi te het niveau te bereiken wat een motorfiets haalt. Deze twee fenomenen moeten verboden worden en de politie moet rigoureus te werk gaan met het wegstrippen van drukpijpen en het onklaar maken van illegale opgevoerde bromfietsen. Wat wij zien, is dat de politie helemaal niet van de situatie opkijkt. Het is heden ten dage mogelijk dat yampi-rijders vlak voor de neus van de politie hun ding doen en de politie de andere kant opkijkt. Kennelijk eisen de zware guys in de crime zoveel aandacht op van de hardwerkende agenten dat de minuscule hell riders niet opvallen. Als we ons niet vergissen, is de situatie van de yampi-rijders zodanig geëscaleerd dat er zelfs van yampi-gangs kan worden gesproken, vergelijkbaar met de Hells Angels, weliswaar aangepast aan het bescheiden budget. Vooral in het weekend wordt in bepaalde wijken in Wanica en Commewijne in groepen gereden. Soms zijn er ook meisjes bij als bijrijder. Wat opvalt, is dat er minder respect is voor de politie. Het feit dat jongens van 13, 14 en 15 jaar de politie bellen met een nepverhaal alleen al om een lift te krijgen, zegt al een heleboel. De politie heeft geen andere keus dan personen zonder een persoonlijkheid binnen te halen. Het politiesysteem lijkt ook danig geërodeerd te zijn waardoor het ook nog niet lukt om persoonlijkheidsvorming te faciliteren. Vooral het beeld dat arresatie-eenheden met maskers, half hangend in pick-ups, met AK-geweer in stelling roept associaties om met het deel van Afrika dat nog worstelt met stammenoorlogen.
Er worden bromfietsraces gehouden op de geasfalteerde wegen van Suriname, met als inzet geld. Er worden veel capriolen uitgehaald op straat, variërend van wippen tot het al racend manoeuvreren tussen passerende auto’s. Er wordt zonder valhelm gereden. Drukpijpen zorgen voor veel overlast en motoren worden opgevoerd. Bromfietsers halen auto’s in vanuit links en vanuit rechts. Bij bosjes worden bromfietsers, soms door eigen roekeloosheid soms door roekeloosheid van anderen, bijgeschreven als verkeersdoden en verkeersslachtoffers. De vorige regering en ook deze regering heeft gefaald om maatregelen te treffen om bromfietsers tegen zichzelf en tegen anderen te beschermen of het gevaar dat de bromfietsers voor anderen vormt, te minimaliseren. Een ministerie dat doet alsof zijn neus bloedt en zich in deze onverantwoordelijk toont, is het ministerie van Volksgezondheid: verkeerslachtoffers en verkeerdoden zijn ook een aangelegenheid van VGZ, de WHO houdt zich trouwens al een hele tijd met deze zaak bezig. VGZ moet zijn verantwoordelijkheid in deze ook oppakken en niet alles laten voor Juspol.
