Onderwijs voor slaven werd ongaarne gezien. Door een zeer ongerust geweten werd er gevreesd dat het overbrengen van kennis en vaardigheden aan slaven, voor samenspanning zou kunnen zorgen. Volgens deze gedrochtelijke instelling zou de leesschrijfkunst een hoogst gevaarlijke algemene vereniging tot stand kunnen brengen en oproer veroorzaken.
Dubbelhartig
Het verbod op het onderwijzen van slaven werd in het begin van 1800 opgeheven. De christelijke kerken wierpen zich op zielen winnen en het onderwijs. Een aanzienlijk aantal slaven liet zich bekeren. De overstap naar het christelijk geloof had bepaalde voordelen, zoals niet werken op zondag (de Dag des Heren). Beweerd wordt dat dit en andere voordelen de overschakeling bevorderd hebben. De dubbelhartigheid van de bekeerlingen wordt geconcludeerd uit, de daling in kerkelijke activiteiten van ex – slaven na afschaffing van de slavernij. En was er een corresponderende toename van de invloed van de Afrikaanse religies, die gedurende de slavernij onderdrukt werden.
Voorkeur
Als er over onderwijs wordt gesproken, schieten jongeren in gedachten. De vijfenveertigjarige Republiek Suriname wordt gekenmerkt door een overwegend jonge bevolking met hoge aspiraties. De rechten van het kind, waaronder onderwijs, zijn verankerd in de grondwet en andere nationale en internationale bepalingen, die als plicht beschouwd en vervuld worden. Vrouwen en kinderen genieten een speciale behandeling.
Samenspraak en inspraak
Er zijn ontelbare nationale en internationale programma’s om de potentie van de jeugd op te vijzelen. Voorlichting is een toverwoord waarmee jeugddynamiek wordt opgewekt. Er wordt democratisch tewerk gegaan. Door samenspraak krijgen kinderen inspraak. Idealisme viert daarbij hoogtij. Het toverwoord is voorlichting, democratie, samenspraak, inspraak, onderwijs, zorg voor het milieu, bewustwording, ontwikkeling en wat dies meer zij.
Het openvenster
Onderwijs wordt steeds meer geïnternationaliseerd, veralgemeniseerd. Het eigene wordt onvoldoende gevoed en gekweekt. Allerlei opvattingen en methoden komen door het ‘openvenster van Suriname’ binnenwaaien. Alles tegelijk aanpakken heeft averechtse gevolgen. Om verwarring, desoriëntatie, onrust en onduidelijkheid te voorkomen, is het bij vernieuwing wenselijk een breed draagvlak te creëren.
Suriname projectenland
Onder het mom van vernieuwing worden allerlei opvattingen en tendensen uitgeprobeerd. Er wordt veel geëxperimenteerd. Met tientallen los van elkaar staande projecten en vernieuwingsgedachten, wordt wildgroei van ideeën en werkdruk in de hand gewerkt. Al deze ‘vormingspillen’ uit binnen – en buitenland die de kinderen toegediend krijgen, hebben neveneffecten.
Weinig tastbaars
De familie geeft de opvoeding uit handen. De opvoeding vanuit de solide familiestructuur neemt af. Ouders laten de opvoeding van kinderen steeds meer over aan de school, instituten, niet-gouvernementele en andere organisaties. Er zijn weinig programma’s en projecten waarin de continuïteit gegarandeerd is. Het woord zegt het al: project. Het begrip ademt korte duur uit. Het is ad hoc. Dit terwijl onderwijs synoniem is voor structuur, duurzaamheid en continuïteit. Hierdoor komt er weinig tastbaars van de grond.
Kinderen opzadelen
Te oordelen naar de opkomst (25%) van kiesgerechtigde jongeren in de leeftijdsklasse van 12 tot 25 jaar bij de verkiezingen van het Nationaal Jeugdparlement, zijn de verwachtingen beneden peil gebleken. Dit, ondanks het feit dat er miljoenen SRD wordt geïnvesteerd in het NJP. Of is het zo dat al die nationale en internationale conferenties, congressen, meetings, vergaderingen, discussies, het hart van de jeugd niet raken? In veel gevallen worden kinderen opgezadeld met verantwoordelijkheden van de ouderen. Heel wat van deze zaken gaan het kind de pet te boven. Maar bovenal liggen ze buiten de interessesfeer. Kinderen willen kinderen zijn.
Minst bedeelden
Een aanzienlijk deel van de onderwijsinspanningen komt ten goede aan de minstbedeelden. Onterecht wordt er onvoldoende aandacht besteed aan de middenklasse. De middenklasse, de kracht achter ontwikkeling en vooruitgang, de intellectuele bron van een land, brengt het kader in alle beroepen en diensten voort. In de wereld, Suriname niet uitgezonderd, verkeert deze categorie in een hachelijke situatie.
Het onderdrukte geslacht
Er zijn tal van kind-aangelegenheden die aandacht vragen. De sociale en culturele kenmerken van de sekse komen ter sprake. De genderbenadering wordt kritisch beschouwd. De wereld begint in te zien dat de jongens ten opzichte van de meisjes achtergesteld worden. Gesproken wordt van een noodtoestand. Sedert decennia wordt wereldwijd terecht bijzondere aandacht besteed aan de positie van de meisjes. Vrouwenbewegingen springen reeds decennia in de bres voor het ‘onderdrukte geslacht’. De vrouw wordt uit haar achtergestelde positie, ‘de gevangenis’, gehaald. En de strijd wordt voortgezet, vooral op onderwijsgebied. De totale internationale samenleving gaat mee met deze tendens.
Meisjes
Jongens en meisjes zijn anders. De opvoeding is een levend bewijs dat meisjes meer beschermd worden en als sociale, samenwerkende wezens worden grootgebracht. Wanneer de schooljaren beginnen hebben de meisjes een voorsprong in met name een beter ontwikkeld vermogen tot socialiseren, werken en leren in groepsverband. Meisjes worden van jongs af geleerd samen te werken. Sociale vaardigheden zijn met de papfles ingegoten. Hier komt bij de aandacht en voorkeursbehandeling die meisjes krijgen. De hedendaagse school is helemaal voor meisjes ingericht: samen praten, samen dingen doen.
Jongens
Er wordt binnen het onderwijs onvoldoende aandacht besteed aan het karakter van de jongens. Het systeem is te veel meisjes gericht. Jongens vragen een andere aanpak, meer zelfonderzoeken, ontdekken en experimenteren. De meisjesachtige school drukt het masculiene in de jongen op de achtergrond en plaatst het masculiene van de vrouw op de voorgrond. Dan hebben wij het nog niet gehad over het feit, dat wereldwijd het onderwijs het domein van de meisjes is geworden. Zij richten de school in, doceren en domineren. Allemaal omstandigheden, die de jongens niet echt ten goede komen.
HD
