Het verkrijgen van een mijnbouwrecht kan in Suriname lang duren. In de periode van minister Akiemboto zijn er enkele positieve veranderingen opgetreden, maar bij voorafgaand aan diens ministerschap opgeworpen problemen kon ook hij niet altijd snelle oplossingen aandragen. Er moeten daarbij namelijk meerdere stappen door meerdere instanties genomen worden, na informatie bij de aanvrager of bij instellingen die met aanverwante onderwerpen zijn belast. Het komt echter vaker voor dat aanvragen van personen en bedrijven die zich niet aan de regels houden eerder werden afgerond, omdat zij bereid zijn om diensten, goederen en gelden in te brengen in de keten van behandelende ambtenaren. De vervanging van personen bij het GLIS is een aanwijzing in die richting. Hierbij blijkt dat voor eerlijke aanvragers geldt: eerlijk duurt het langst. Sommigen die snel hun zaken geregeld willen zien, verlaten het morele pad van eerlijkheid en sluiten zich aan bij het sub-formele gilde. Moreel hoogstaande personen en bedrijven lopen een achterstand op en ondervinden hierdoor schade. Het kon gebeuren dat de teksten van door eerlijke personen en bedrijven ingediende aanvragen letterlijk, met ‘interne hulp’, worden overgeschreven door criminelen en daarna worden ingediend. De eerlijke originele indiener voor mijnbouw die geen smeergeld wenste te betalen, merkt dan dat delen van het gebied van zijn mijnbouwaanvraag geheel of gedeeltelijk aan anderen werden toegewezen voor bijvoorbeeld landbouw of bosbouw, waardoor de behandeling van de originele aanvrager vanwege zijn hierdoor onvolledig geworden kaarttekst stagneert. Het kon gebeuren dat de stukken van de originele aanvrager nergens in het overheidskantoor te vinden zijn, omdat ze tegen betaling zijn weggemoffeld. Het laatste is mij ook overkomen maar omdat ik naast het papieren strookje van de overheid ook een eigen met de handgeschreven bewijs van afgifte en ontvangst had zonder overheids stempel, maar wel met de handtekeningen, namen, voornamen en functies van de ontvangende ambtenaren, werden mijn stukken in opdracht van de directeur van het ministerie en het afdelingshoofd binnen 24 uur door de betreffende personen “herontdekt” en kon de verlenging van mijn concessie voor bouwmaterialen, zand, steen en grind worden voorgezet. Ik heb geen concessie aanvragen lopen maar wel verlengingen van dezelfde concessies uit 1990 voor de vierde of vijfde keer. De bedragen zijn veel lager dan die voor goudconcessies, omdat een kubieke meter grind minder dan 300 SRD kost en een kubieke meter goud meer dan 300 miljoen SRD. Een tweede reden voor het vertraagd afhandelen van bepaalde aanvragen kan zijn de invloed van de drugshandel. Een van mijn jarenlang gebruikte concessiekaarten voldeed bij een aanvraag tot verlenging niet meer aan de vereisten, omdat een klein deel van het gebied een overlapping had gekregen met een plotseling verschenen aanvrager van grond voor agrarische doeleinden. Toen ik eens kort na midder-nacht het boorschip dat de fundering van de huidige nieuwe Carolinabrug afboorde, als hoofd geoloog verliet, vanwege het bereiken van de diepte van de verse steen, zag ik dat er van een locatie nabij de Afobakaweg seinen met een schijnwerper mogelijk voor vliegtuigen werden gegeven. Ik reed er naar toe en zag dat de seinen vanuit mijn eigen concessie gegeven werden. Ik nam die nacht geen risico en ging mijn terrein niet binnen. De volgende dag bij de voortzetting van het grondonderzoek aan de brug, maar nu overdag, ging ik weer kijken en zag een levensgrote groene schijnwerper, klassiek militair type, in mijn concessie, met daarnaast een dicht gespijkerde nog grotere kist. Toen ik enkele dagen later ontdekte dat er een smalle lange corridor was ontbost in het gebied waarvan een deel mijn concessie overlapte, begreep ik dat er daar waarschijnlijk ’s nachts vliegtuig droppings van drugs in die kaarsrechte ontboste zone plaatsvonden, vanwege een eerder ooggetuige verslag van een eenmalige deelnemer aan droppings in Saramacca. Door dit pseudo-landbouw-project kon mijn concessie niet verlengd worden, omdat de droppers vanuit de vliegtuigen wel konden en wilden investeren in een snelle afhandeling. Een oproep aan mij door een relatie, drie weken voor de laatste verkiezingen van 25 mei 2020, tot contact met het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen voor een snelle afhandeling van mijn verlengingen wees ik af, omdat ik geen deel wilde zijn van mogelijk versnelde corruptie, buiten het beeld van de minister. Gevallen van versnelde en zelfs twk-verleningen uit die periode zijn recentelijk door Vice-President Brunswijk gepubliceerd. Ik hoop dat deze regering wel de concessies van alle aanvragers zoveel mogelijk afhandelt naar volgorde van indieningen, van volledigheid van de aangeleverde gegevens , en niet naar de parate snelheid en de hoogte van het smeergeld, waardoor voor eerlijke mensen niet zal gelden: “ eerlijk duurt het langst”.
Drs. E.G.Monsels
