De KTPI is de oudste meest constante politieke partij met een Javaanse achtergrond in Suriname. Deze partij worstelt nu met een doordrammende opvolger uit de derde generatie. De eerste opvolging was relatief geruisloos aangezien de scepter werd overgedragen van de charismatische oprichter Iding Soemita op zijn de zoon, de toen 36-jarige Willy Soemita. De erfenis van zijn vader heeft de eveneens charismatische Willy Soemieta niet verkwanseld, al heeft de politieke koers geen consistente lijn aangehouden en ook al zijn niet alle bewegingen evenveel aan te bevelen geweest. Toen Iding Soemieta het partijleiderschap overdroeg, was hij 64 jaar. Op ca 93-jarige leeftijd zou Iding Soemieta overlijden en zou hij zijn zoon in full swing als politieke leider hebben meegemaakt. Willy Soemieta is nu 75 jaar, 10 jaar ouder dan toen zijn vader het partijleiderschap overdroeg. Iding Soemieta leidde de door hem opgerichte partij 23 jaar lang, en als de voorloper Persatuan Indonesia wordt meegenomen, hooguit 26 jaar lang. Zoon Willy zit al ruim 40 jaar aan. In de tijd van Iding Soemita waren er al Javaanse concurrenten als de SRI (voorloper Pendawalima) en de PBIS, maar grotere Javaanse leiders met grotere mobilisatiekracht waren er niet, al blijkt uit de geschiedenis dat vanwege het kiessysteem en een meer strategische alliantie het aan de SRI lukte om Staten-zetels te verkrijgen en aan de KTPI niet meer in 1967. Met de opkomst van de Pendawalima en met name het leiderschap van de jongere Paul Somohardjo kreeg de KTPI geduchte tegenstand, meer nog toen door een splitsing in de Pendawalima de Pertjaja Luhur werd geproclameerd. De KTPI en de Petjaja Luhur zijn nu de twee grootste Javaanse politieke partijen in Suriname. De populariteit is zeker tot voor kort groter geweest voor de Pertjaja Luhur, omdat ze twee termijnen na de regering van president Wijdenbosch, dus van 2000 tot 2010, stevig in het machtscentrum was en veel ruimte kreeg van president Venetiaan en twee opeenvolgende VHP-vicepresidenten. Met de macht groeide de aanhang waarvan een deel er was omdat er iets geregeld moest worden. De unieke situatie doet zich nu voor dat twee Javaanse partijen, en voormalige concurrenten die uit dezelfde vijver visten, tegelijk in de regeercoalitie zitten. Allebei zijn ze bij de huidige president evenveel, of liever gezegd even weinig gewaardeerd, vanwege hun bepaalde drijfveer om in de coalitie te willen zitten.
De opvolging bij de KTPI zal waarschijnlijk niet zonder kleerscheuren verlopen, alhoewel die indruk er niet bestond toen Oesman Wangsabesari uitdrukkelijk zijn aspiraties om de partij te leiden, bekendmaakte. Hijzelf sprak toen zeer lovend en respectvol over de zittende voorzitter. Het verschil met de situatie toen Iding Soemita wilde overdragen en de situatie nu is dat er geen gegadigden onder de wettige kinderen van Willy Soemita bestaan die zich politiek hebben geprofileerd, laat staan ambities hebben getoond naar het leiderschap. Dat is waarschijnlijk ook de verklaring dat zoon Willy 17 jaar langer dan zijn vader aanzit en nu 10 jaar ouder is dan toen zijn vader overdroeg. De tweede overdracht van de scepter zal zijn aan een ‘niet-Soemita’ en die groep is heel groot. Willy Soemita had zijn charisma om de partij te leiden, de volgende leider zal actief zijn in een moeilijker politiek landschap. Er is concurrentie vanuit de PL, terwijl demografisch bekeken de bevolkingsgroep Javaan niet meer de derde grootste maar de vierde grootste in Suriname is; de basis van beide partijen is nog steeds Javaans. Aan het winnen van terrein van PL op KTPI liggen mede ten grondslag moves van de KTPI-(voorzitter) waarmee korte termijn doelen meer wogen dan lange-termijndoelen. Met name het partnerschap met de NDP in 1996 zou schade hebben berokkend aan een al bestaand imago van inconsistentie en wispelturigheid van Javaanse partijen. Op het teloor gaan van de Bosje-periode werd goed ingespeeld door Paul Somohardjo. Maar dezelfde moves die Willy Soemita leidde, heeft nu ook Paul Somohardjo gemaakt.
De KTPI is een partij met een lange historie. Officieel opgericht door Iding Soemita in 1949 heeft de politieke partij steeds een rol van betekenis gehad in de Surinaamse politiek. Het is nooit niets betekenend geweest en het meest was de partij weg uit de coalitie tijdens Venetiaan 2 en Venetiaan 3. De partij is terug in de coalitie, maar er zijn jonge leiders die willen overnemen van Willy Soemita. Partijleiders hebben het klaarblijkelijk niet gemakkelijk om een huis waaraan ze gebouwd hebben, en waarin ze orde hebben gebracht over te dragen zonder daarbij een rol van betekenis meer te vervullen. Aan de ene kant is dat te begrijpen, maar politieke partijen functioneren in een bestel dat veel heiliger is dan de politieke partij: de Staat en de Grondwet. Toch is het voor Willy Soemita moeilijk om de scepter over te dragen. Zijn leiderschap verschilt met het leiderschap van andere partijvoorzitters: KTPI is door zijn vader opgericht en Willy Soemita is er al 40 jaar bij in het centrum van de partij. Door deze achtergrond is de KTPI een heilig huis voor Soemita. Maar er zijn statuten en er is een alv die machtiger is dan alles. En dat maakt dat het voorzitterschap niet gemonopoliseerd kan worden. Vroeg of laat kunnen statutaire krachten ontstaan die legitieme ambities hebben voor het partijleiderschap. En dan wordt formeel geen rekening gehouden met nalatenschappen. Oesman Wangsabesari is in de afgelopen periode een degelijke parlementariër geweest die een redelijke kennis en interesse heeft getoond over de nationale en de internationale economie en economische allianties. Hij heeft bedrijfseconomie gedaan op onze universiteit. Wangsabesari is religieus opgevoed en is geen roker en drinker. Begin jaren ’90 trad Wangsabesari toe tot het jongereninstituut van de KTPI en is gegroeid tot de prominente positie die hij nu in DNA inneemt. De spanning tussen Oesman Wangsabesari en Willy Soemita is nu duidelijk. Als partijen op hun standpunt blijven, zal deze situatie uitmonden in rechtszaken en misschien ook nog in een splitsing. Pacificerende krachten in de KTPI moeten nu hun krachten tonen en de harmonie terugbrengen tussen de oudere en de jongere generatie. Spanningen en slaande ruzie zullen alleen maar uitpakken in verminderde effectiviteit in de huidige coalitie ten voordele van de NDP en later de PL.
