Dit land heeft een tropisch klimaat en een etnisch diverse bevolking die qua omvang niet veel groter is dan een middelgrote stad. Het land ligt aan de kust en is omgeven door grotere landen met machtige legers. Het was een verre handelspost voor een Europese koloniale macht, maar na de onafhankelijkheid bleek het land een zwakke economie te hebben. De politiek was sterk gepolariseerd en de economische kansen leken beperkt.
Dit lijkt misschien te gaan over het hedendaagse Suriname, maar het is een beschrijving van Singapore in de jaren ’60.
Zorg voor eerlijke leiders met visie
Singapore was niet geweest waar het nu is zonder één man, Lee Kuan Yew. Hij was de eerste president van het land en vervult nog steeds de functie van minister-mentor. In zijn leven is de stadstaat gegaan van de derde wereld naar de eerste (wat ook de titel is van zijn memoires). Suriname heeft een goede leider nodig die eerlijk en gedisciplineerd is en een visie heeft voor de toekomst van het land, niet iemand die particuliere belangen dient. Lee Kuan Yew heeft ook vrienden en vertrouwelingen moeten ontslaan. Goed leiderschap is cruciaal. Op dit moment dient zich een grote kans aan voor het land.
Een aanzienlijk deel van de jeugd volgt momenteel hoger onderwijs, in Suriname of in het buitenland. Een redelijke groep mensen met nieuwe vaardigheden kan het land transformeren. Het is dus de taak van de politiek om deze mensen nu te binden. Als er geen interessante vooruitzichten voor deze mensen zijn, zal Suriname lijden aan een brain drain: Getalenteerde mensen zullen elders gaan werken en een grote kans zal worden verspeeld. Een plan is nodig waarbij talent wordt ingezet en beloond. Een leiderschap met visie dient nu een plan te maken waarbij een sociaal contract wordt afgesloten met deze studenten (maar ook met goede ondernemers): Luister en overleg hoe goede vooruitzichten gecreëerd kunnen worden in ruil voor het vooruit helpen van het land.
De Toekomst
Als Suriname deze principes zou implementeren, op welke gebieden zou het zich dan kunnen ontwikkelen? Het land heeft legio mogelijkheden. Het land zou een economische hub in de regio kunnen worden bestaande uit een logistiek centrum, een toeristische trekplaats en de export van (verwerkte) grondstoffen en landbouw.
De haven van Paramaribo is de laatste jaren uitgebreid en zou zich sterker kunnen profileren in de regio. Vroeger exporteerden Latijns- Amerikaanse landen simpelweg grondstoffen naar Westerse landen. Dit geldt ook nog steeds voor Suriname, waarvan pas de zesde grootste exportbestemming zich in Latijns- Amerika bevindt. Nu zijn echter landen in de regio zich aan het ontwikkelen en ontstaat er meer onderlinge handel, Zuid- Zuid handel. Brazilië groeit sterk sinds Lula da Silva, Mexico maakt een opgaande ontwikkeling door en zelfs Cuba opent zich langzaam voor de wereldhandel. Suriname kan zich positioneren als een spin in het web van nieuwe handelsrelaties, dat aan het ontstaan is, gepositioneerd aan de Caribische Zee als een link tussen noord en zuid. Een sterke haven creëert niet alleen een grote hoeveelheid industriële werkgelegenheid, maar brengt ook hoogwaardige diensten met zich mee als bankieren, verzekering en logistieke planning.
Een andere pijler kan toerisme zijn. De natuur van het binnenland is erg indrukwekkend. Tochten door de jungle en over de rivieren en overnachtingen in de wildernis zouden grote toeristische attracties zijn. Dit geldt specifiek voor de Nederlandse markt. Een tropisch land waar men Nederlands spreekt zou heel erg populair kunnen zijn. Een groot voordeel van toerisme is dat het arbeidsintensief is: Het zorgt voor werkgelegenheid in winkels, hotels, bij attracties en andere faciliterende diensten en deze banen zijn bovendien verspreid door het land. Dit wordt nu onmogelijk gemaakt door de belachelijk hoge ticketprijs voor vluchten. Betere faciliteiten en reclame voor Suriname als vakantieland zou het volume van toeristen omhoog brengen, in ruil waarvoor de prijs van vluchten omlaag gebracht moet worden.
Suriname heeft verder een rijkdom aan grondstoffen. Deze moeten op een duurzame manier aangewend worden. Het is cruciaal om dit in een wettelijk framework op te nemen, zodat de inkomsten worden aangewend voor het algemeen belang. Het is belangrijk om te herinneren dat Singapore geen grondstoffen had om mee te beginnen. Deze natuurlijke welvaart mag niet verspeeld worden. Ook heeft de landbouw veel potentieel. De productiviteit is nog steeds relatief laag. Buitenlandse partijen moeten uitgenodigd worden om met nieuwe technologie die productiviteit per hectare omhoog te brengen. Suriname kan een voedselbron zijn voor bijvoorbeeld de eilanden van de Caribische Zee.
Maar de belangrijkste bron van vitaliteit is de bevolking en haar cultuur. Suriname heeft uit de diversiteit van etniciteiten een eigen stijl en manier van omgang gevormd. Alleen de Indianen zijn oorspronkelijke bewoners, maar volkeren uit diverse hoeken van de wereld hebben er een gezamenlijk thuis van gemaakt: Zo zijn er zelfs in Azië weinig plekken waar het gewoon is dat een Indiër, een Indonesiër en een Chinees elkaars buurman zijn. Suriname heeft een grote groep van Afrikaanse afkomst en ook de invloed van Zuid-Amerika en het Caribische gebied is voelbaar. Uit deze diversiteit heeft het land een eigen vorm van overlegcultuur en wederzijdse kruisbestuiving gecreëerd die in het hedendaagse Nederland ver te zoeken is. Dit komt tot uiting in het straatbeeld, de multiculturele kalender en het in elkaar overvloeien van verschillende talen in het dagelijks leven. Symbool voor deze cultuur van diversiteit zijn natuurlijk de moskee en de synagoge naast elkaar in de Keizerstraat, een beeld dat men op weinig plekken op aarde kan tegenkomen. De Surinaamse geschiedenis kent ook episodes van geweld en dictatuur. Maar haar beste tradities worden getypeerd door een stijl van respect, discussie en accommodatie. Terwijl Singapore geleid werd door een verlichte dictatuur, kan in Suriname een verlichte democratie ontstaan. Het land heeft grootste mogelijkheden, maar dan zullen politici daarvoor moeten willen werken. Het kan dan helpen om naar de ervaringen van andere landen te kijken.
Haroon Sheikh Ph.D
Nawien R. Debipersad M.Sc.
