Vrijwel ieder land kent een dierentuin. Naar aapjes kijken, is dan ook een leuk tijdverdrijf. Dierentuinen zijn ook een toeristische attractie. Veel moderne dierentuinen beschikken ook over educatiemateriaal en bieden allerlei interessante pakketten voor groepen of individuen. Toch blijft een vraag steeds terugkomen en dat is of de opsluiting in een kooi voor dieren niet een vorm van dierenmishandeling is. Deze vraag heeft altijd voor en tegenstanders en is in een tijd van ‘lock down’ en ‘quarantaine’ is een logische vraag.
Als we kijken naar de eigen dierentuin, de Paramaribo Zoo, dan is er een tijd geweest dat de dierentuin ooit niet bestond. De behoefte bij de toenmalige premier Johan Adolf Pengel om een zoo op te richten ontstond, nadat hij leeuwen kreeg die hij op zijn erf hield. De leeuwen en andere dieren wilde de toenmalige premier delen met de bevolking en in mei 1972 gingen de poorten van de dierentuin in Suriname officieel open.
Dieren in een kooi
Jarenlang heeft de zoo haar dieren in kooien gehouden. De dierentuinen zijn echter steeds gemoderniseerd en om het kooisysteem te vervangen, zijn veel dierentuinen wereldwijd overgestapt naar biotoopsystemen. In een biotoop wordt de kooi vervangen door een natuurlijke omgeving. Door de natuurlijke omgeving van het dier na te bootsen, heeft het dier minder het gevoel van opsluiting. Dieren, zoals de Kwatta-apen, zijn plotseling niet meer in een metalen kooi, maar op een apeneiland zoals in de Paramaribo Zoo, met gras, bomen, touwen, omringd door water en een apart eetverblijf aan de overkant, die ze kunnen bereiken door over touwen te lopen. Op die manier worden de dieren steeds bezig gehouden, waardoor ze geprikkeld worden om steeds nieuwe initiatieven te nemen. Denk maar aan eigenaren van papegaaien die het dier de hele dag in een hok houden, zonder afleiding. Door steeds een tak van een manjaboom of andere niet giftige bladeren te geven, heeft zo een papegaai al wat afleiding. Dieren moeten bezig blijven, anders is het verblijf in een kooi een straf.
Geen enkel dier wil opgesloten zitten
Ook Erlan Sleur, bioloog, geeft aan dat geen enkel dier opgesloten wil zitten
in een hok. “Dieren willen vrij zijn en de hele dag opgesloten zijn levert
stress op, want dieren hebben ook gevoelens.” Sleur bevestigt dat biotopen een
verbetering zijn en de dieren enige verlichting biedt. “Maar het kost
natuurlijk heel veel geld”, merkt de bioloog op. “En zeker nu de inkomsten door
het Coronavirus komen weg te vallen omdat bezoekers wegblijven, krijgen
dierentuinen het moeilijker om eten voor de dieren te kopen.” Sleur licht toe
dat het meest ideale is als dieren vrij zijn, terwijl biotopen een beter
alternatief zijn dan om dieren in kooien te houden. “Want in de natuur hebben
ze een wisselwerking met andere dieren en weten ze welke vruchten en vooral
waar die te vinden zijn”, vertelt Sleur. De bioloog merkt op dat biotopen ook
een gunstig effect hebben op het paringsgedrag van de dieren.
Directeur van de Paramaribo Zoo
Voordat de Paramaribo Zoo over de twee apeneilanden beschikte, was er nog nooit een Kwatta-aap geboren in de Zoo. Directeur John Altenberg van de Paramaribo Zoo merkt op dat op beide eilanden nu ruim 6 Kwatta-aapgeboortes zijn geweest in de dierentuin.
“Dierentuinen hebben al geruime tijd bijgedragen aan de instandhouding van verschillende bedreigde diersoorten.” De directeur merkt op dat dierentuinen niet meer te vergelijken zijn met de dierentuinen volgens het oude concept. Dieren worden niet meer gehouden voor slechts het plezier van de mens. “Het is nu juist de bedoeling dat internationale zoo’s bepaalde fokprogramma’s opzetten om bedreigde soorten in stand te houden”, zegt de directeur. “De dieren worden niet gehouden omdat je ze in gevangenschap wilt houden, maar om mensen te doen beseffen dat het geen huisdieren zijn en dat ze een bepaalde rol hebben te vervullen”, aldus Altenberg.
RB
