De Covid-19 pandemie houdt nog steeds de wereld in haar greep. De samenlevingen in de meeste landen zijn ontwricht. Zelfs de mensen die ervoor zorgden dat mensen tijdelijk minder stress ervaren, de artiesten, ervaren nu zelf stress. Ze vechten tegen angsten en eenzaamheid, ze missen het applaus en het publiek, de verbinding met mensen. Dat zoeken ze nu via internet, het artiestenbloed kruipt waar het niet gaan kan. Veel overheidskantoren draaien op een laag pitje, er zijn geen klachten, er is geen ramp. Het zoveelste bewijs is geleverd dat een groot deel van de ambtenaren overbodig is en niet nodig is om de Surinaamse overheid te draaien. De luie ambtenaren zijn blij dat ze niet meer aan het werk hoeven te verschijnen of niet zo vaak. De ambtenaren die intellectueel werk leveren, kunnen van huis uit werken en dat denkwerk kan zelfs van een hoger niveau zijn als men op de eigen geschikte tijd aan de opdrachten werkt. Mailen, appen, skype, zoom, teams etc. zijn allemaal programma’s die het werk van degenen die vanuit hun laptop werken, nu van huis uit mogelijk maken. Covid-19 behoort de werkplek voorgoed te veranderen. De grootste obstakels nog zijn de verroeste oude leiders die tactieken gebruiken uit de jaren ‘50. Deze leidinggevenden in de private sector en meer nog bij de overheid letten teveel op aanwezigheid en presentie dan om de output van de medewerkers. Men beoordeelt medewerkers op basis van de presentielijst en dat is een verklaring van de ‘state of affairs’ bij de overheid en in mindere mate bij bedrijven. De informatie waarover wij beschikken, leert dat het inmiddels ook duidelijk is geworden dat de processen op vele werkplaatsen zijn verouderd. Veel kan digitaal, men hoeft overheidskantoren niet plat te lopen. Verzoekschriften, vergunningsaanvragen, informatieverzoeken en statusinformatieverzoeken van lopende stukken kunnen via de mail. Bevestigingen en de inhoudelijke informatie wordt afgestaan via de mail. In een enkele geval kan de klant onder aangepaste omstandigheden verzocht worden op op een afgesproken tijdstip op kantoor te zijn. Het handen schudden moet de mensheid gaan verleren. Ook het te dicht op elkaar zitten moeten we ons gaan verleren. Wij zijn in Suriname nog teveel gewend om vergaderingen te houden met fysieke aanwezigheid van mensen op 1 plek. Veel vergaderingen in Suriname zijn inefficiënt. Degenen die de vergadering bijwonen weten niet waar de vergadering precies over gaat en welke punten op de vergaderingen zullen worden besproken. Het is allang mogelijk via de ICT-mogelijkheden grote groepen van mensen met elkaar te laten vergaderen vanuit de plek waar ze zitten, dus vanuit de huiskamer waar men een kantoortje heeft ingericht of vanaf het eigen bureau waar men werkt. Dus zonder dat men het milieu vervuilt door met de auto op straat te gaan, zonder de stress van files, zonder de wegen te belasten, zonder stress over parkeerplek. Het menselijk contact schept een band en zorgt voor herkenbaarheid. Inmiddels komt het in een aantal landen die zwaar letten op de productiviteit voor dat mensen geen eigen bureau hebben. Mensen werken vanuit de plek waar ze het best kunnen produceren, dat kan ook een balkon zijn of in een grotere ruimte zonder muren. De mensen die regelmatig programma’s op grote tv-zenders volgen, die weten dat veel professionals, deskundigen en correspondenten hun analyses en verslagen geven vanuit hun eigen woonkamer. En van daaruit levert men zeer kwalitatieve bijdrages. Leidinggevenden krijgen een gevoel van tevredenheid en dat ze serieus worden genomen, als ze de acceptatie van opdrachten (en respect voor hun gezag) kunnen aflezen op de gezichten van hun ondergeschikten. Digitaal werken geeft hun die mogelijkheid niet en daarom hebben veel ouderwetse leiders nog moeite met het werken via de ICT-middelen en voor een deel op afstand.
De verandering die Covid-19 moet brengen voor de werkplekken, is dat we fysiek contact verminderen, digitaal vergaderen, processen digitaliseren en onze werkplekken schoonhouden. Want wie weet wat nog aan epidemieën ons allemaal te wachten staat? Wat als ze straks weer een virus krijgen dat blijkt ‘air born’ te zijn, dus zich door de ruimte kan bewegen zonder het medium van een vloeistof.
Een ander ding dat zeker ook duidelijk is geworden, is dat door toedoen van de commercialisering van bijna alle landen in de wereld vanuit de West-Europese landen en de USA, er steeds wereldwijde economische crises ontstaan. Telkens wanneer een calamiteit in het Westen ontstaat, zijn de economische gevolgen op alle continenten merkbaar. Covid-19 moet ertoe leiden dat de consumptiemaatschappij met massaproductie en grote fabrieken worden gedownsized. We moeten weer terug naar ambachtelijke productie en minder belasting en vervuiling van het milieu en ook minder verspilling van nog bruikbaar voedsel. De mens is arrogant geworden, de mens acht zich de maker van de natuur. Covid-19 heeft ons eraan herinnerd dat de mens van het slechte pad een weg is ingegaan van vernietiging van de Aarde. We zien echter dat de Westerse landen niet denken in termen van aanpassen, downsizen en terug naar de kern, maar dat ze terug willen naar ‘business as usual’ en de vernietiging van Aarde willen voortzetten.
In Suriname zijn de ogen zoals in alle landen ook gericht op het heden, op de stand van zaken. De zaken lijken stabiel in Suriname. Van de 10 positief geteste personen is 50% nog ziek en in behandeling. 40% is al genezen en 10% is overleden. Er zijn geluiden in de samenleving die zeggen dat het allemaal niet zo erg is in Suriname en dat we de regels best wel kunnen versoepelen. Wij zijn het daarmee niet eens. Dezelfde mensen die nu het hebben over versoepeling, gaan straks moord en brand schreeuwen als de hospitalen niet equipped en genoeg bedden zullen hebben om patiënten op te vangen. En als straks gekozen moet worden wie in aanmerking moeten komen voor 1 van de 40 beademingsapparaten in geheel Suriname en wie niet. Ons advies is daarom dat we onze verpleeg- en geneescapaciteit versterken en tegelijkertijd de maatregelen verscherpen. De samenscholing moet van 10 naar 5. De avondklok moet voortgezet worden. Er moeten sancties komen op overtreding van de social distancing regel. Feesten zijn voorlopig uit den boze. De regering moet eerst de werknemers en de bedrijven tegemoetkomen die hierdoor schade ondervinden.
