In Europa slaat de crisis rondom het Covid-19 virus nu het hardst toe. In Suriname zelf zijn er nog veel teveel mensen die de situatie niet serieus genoeg nemen. De medicus Stephen Vreden van het AZP is van mening dat we pro-actief moeten zijn en de gemeenschap zoveel mogelijk van informatie moeten voorzien. “Als men ziet wat er allemaal in het buitenland gebeurt, dan komt er heel veel paniek en onrust, en dat alleen al moet motivatie zijn om alle instructies op te volgen. We willen zeker niet dat hier gebeurt wat in andere landen gebeurt. Dat moeten we koste wat kost voorkomen, en dat doen we door de instructies op te volgen: blijf thuis, houd afstand van anderen, en beoefen goede handhygiëne!”
“Het AZP was al heel vroeg alert, en het AZP heeft toen meteen een crisisteam samengesteld om de ziekenhuiszorg en in het ergste geval de Intensive Care, in gereedheid te brengen en uit te breiden”, zegt de oogarts Jerrel Pawiroredjo. “Dat is een enorme operatie geweest, en daar hebben veel mensen aan gewerkt. Maar om dat goed te doen – want het behelst natuurlijk veel meer dan alleen het stuk van het ziekenhuis – moeten er veel meer actoren samenwerken: het BOG, het NCCR, het ministerie van Volksgezondheid, de veiligheidsdiensten, de politie en de brandweer bijvoorbeeld. Iedere doet zijn deel zo goed als het kan, en uiteraard was het begin het moeilijkst. Maar de grote ellende is ons bespaard gebleven en we hebben de tijd gehad om alles op orde te brengen. De ziekenhuiszorg in het AZP is helemaal op orde, maar je kunt op zoiets nooit helemaal voorbereid zijn. We maken scenario’s, denken na over wat kan komen, maar het belangrijkste is dat alle schakels steeds beter op elkaar ingespeeld raken.”
De arts Navin Ramdhani, die met collega’s vanaf het begin getrokken heeft aan de acute zorg, zegt dat de IC van het AZP per jaar tussen de 850 en 1000 patiënten behandelt, maar de andere ziekenhuizen doen ook hun deel met elk 3 of vier bedden elk. Het AZP heeft 15 IC bedden voor volwassenen. “Los van Covid moet de acute zorg doorgaan voor andere patiënten. Maar de meeste acute gevallen komen eerst naar het AZP, mensen met hartaanvallen, schiet- of steekwonden, slachtoffers van ernstige aanrijdingen, dus AZP moet behouden worden als de “last line of defense”. Per IC bed heb je 3 verpleegkundigen nodig per 24 uur, per 4 bedden een arts, per 6 bedden 1 intensivist, en zo meer. Daar gaat enorm veel in zitten. Er is toen besloten om het RKZ als eerst in te richten met 5 bedden, daar is keihard aan gewerkt. Intussen moesten we uitkijken naar faciliteiten die zouden voldoen in geval van een escalatie, en daarvoor werd het Wanica ziekenhuis geïdentificeerd. Daar is apparatuur heen gebracht, er zijn mensen getraind, en veel meer om dat escalatieplan te ontrollen. Daarmee zijn we nu zo gereed als je maar kunt zijn. Maar er zijn ook grieppoli’s geplaatst bij de ingangen van het AZP, in een dag tijd hebben we een eerstelijns-intensive care gebouwd op de EHBO zelf. De 15 bedden die wij hebben zijn ook gereed indien nodig.”
Vreden verduidelijkt ook dat een ieder even vatbaar is voor het Coronavirus, maar dat ouderen en mensen met onderliggende ziekten meer risico lopen een ernstiger ziektebeeld te ontwikkelen of om eraan te overlijden. “We moeten allemaal ons best doen het niet te krijgen, want anders kunnen wij het ook overbrengen op anderen met veel geringere kansen. Blijf weg bij oudere mensen en mensen met griepsymptomen, maar: iedereen loopt risico.”
“Helaas kost al deze zorg en voorbereiding met hightech-apparatuur ook veel geld. Dankzij het bedrijfsleven in Suriname hebben we veel kunnen verzetten op dit vlak”, zegt Ramdhani. “Een dergelijke pandemie is nieuw voor ons, en al de medicamenten, beschermende materialen en apparatuur moeten nu zo goed mogelijk voorhanden zijn, maar iedereen moet zijn deel doen hierin.” Volgens Pawiroredjo speelt ook de overheid hier dus een grote rol in, maar in beginsel is dit toch een medisch probleem. “Er moeten dus medische deskundigen bij betrokken worden, en dat gebeurt ook in goed overleg. De politiek moet varen op het kompas van de wetenschap, van deskundigen. Maar, we zijn blij dat we het nieuw opgeleverde Wanica Ziekenhuis als toegewijde Covid-ziekenhuis hebben kunnen inzetten. Het Surinaams team daar is ready en de Cubaanse deskundigen zijn ook ingewerkt en sluiten aan. Dat zit allemaal goed in elkaar. De zorg hebben we op dit moment al in place, en we blijven verbeteren. Maar wanneer we repatrianten uit Nederland willen halen, en we weten dat men graag naar huis wil, dan moet dat gefaseerd, gedoseerd en goed voorbereid verlopen. We hebben niet de capaciteit nu om in 1 keer 800 of 1000 mensen op een veilige en verantwoorde manier te accommoderen.”
