De ontwikkeling van dorpsgemeenschappen wordt mede bepaald door goede transportverbindingen. Zo vertelde de voorzitter van de Vids, Theo Jubitana, aan Dagblad Suriname dat het ontbreken van goed transport een reden is waarom mensen uit deze gebieden wegtrekken. Marie Josee Artist, cultureel antropoloog, ziet het ontbreken van goede mogelijkheden om zich te verplaatsen in het binnenland ook als een onderdeel waarom mensen wegtrekken uit hun leefgemeenschappen. Artist wijst erop dat het ‘wegtrekken’ niet voor elk dorp geldt. “Als er een goede bootverbinding is, dan zorgt dit ervoor dat mensen kunnen plannen en een afstemming kunnen maken met betrekking tot de oogsttijd en de verkoopperiode van hun waren in de stad”, zegt Artist.
Goed transport heeft ook te maken met het niveau van onderwijs. De toegang van leerkrachten tot het gebied waar zij moeten werken, speelt daarbij een belangrijke rol. “Leerkrachten vinden het niet fijn om te werken in een geïsoleerd gebied. Voor leerkrachten is het minder aantrekkelijk wanneer je in een gebied zit zonder regelmatig vervoer. Dit geldt ook voor personen die werkzaam zijn op medische posten in het binnenland.”
Voor het onderwijs kan dit gebrek aan goed transport leiden tot een tekort aan leerkrachten in de betreffende gebieden. “Ouders uit deze gebieden, die over de mogelijkheid beschikken om hun kinderen naar de stad te sturen voor beter onderwijs, kiezen hier eerder voor”, verduidelijkt Artist. “Een boot is niet alleen een transportmiddel, maar is ook een bepalende factor voor de toegang tot de ver afgelegen gebieden. De mensen zijn voor het brengen van hun handelswaar naar de stad afhankelijk van goed transport.”
Wegtrekken
Artist beaamt dat mensen uit bijvoorbeeld Corneliskondre wegtrekken. Voor andere dorpen, zoals Boskamp, is het niet direct waar te nemen dat inwoners hun leefgebied verlaten.
Een ander verschil dat de cultureel antropoloog onder de aandacht brengt, is de rol van de houtkapbedrijven. “Voorheen konden de mensen zelf voorzien in hun behoeften door middel van traditionele houtkap, maar nu heb je de commerciële bedrijven die actief zijn in de gebieden. Om geld te verdienen door middel van de gemeenschapsbossen moeten de beheerders hiervan derden toelaten in hun bossen. Marie Josee Artist stelt de retorische vraag of er voorbeelden zijn van inheemse dorpen die tot ontwikkeling zijn gebracht middels houtkap. Ook andere economische activiteiten vanuit Paramaribo hebben volgens de cultuurdeskundige nog niet geleid tot een succesverhaal voor dorpsgemeenschappen. “Ik ben die dorpen nog niet tegengekomen”, zegt Artist. Voor Artist is het daarom geen logische redenering om er vanuit te gaan dat houtkap in gemeenschapsbossen zal leiden tot vooruitgang in de inheemse dorpen. “Het geld van concessionarissen brengt dorpen niet tot ontwikkeling.” Ontwikkeling komt volgens Artist eerder tot stand wanneer dorpen worden betrokken door middel van dialoog en er een ontwikkelingsvisie is. Artist wijst erop dat de dorpen onderling bovendien verschillen. Afzonderlijke afstemming per dorp is nodig.
Grondenrechten
In Australië hebben de inheemsen bepaald dat zij zelf willen mijnen in hun gebied volgens de geldende standaarden, zodat zij ook gecertificeerd worden. Hierin vinden zij ondersteuning van de overheid. Om tot dit soort zaken te komen, is het noodzakelijk dat ook de grondenrechten goed worden geregeld. Iets dat in ons land nog in ontwikkeling is, terwijl de tijd daartoe dringt.
Artist verwijst naar een uitspraak van kapitein Pane te Christiaankondre, die zegt dat de zeeschildpadden zijn beschermd, maar de inheemsen niet. Dit is een uitvloeisel van het ontbreken van de grondenrechten.
RB
