Economen vertellen ons als niet-ingewijden in de economie graag over ‘’economic growth’’. Suriname kende perioden van economische groei. Met wat tijdelijke onderbrekingen ging het volgens de verkondigers van de boodschap redelijk goed met ons land. De criticus zal zich bij het steeds weer moeten aanhoren van uiteenzettingen over economische groei allicht afvragen wanneer dan die economische volwassenheid zich aandient. Immers, groei moet ergens en op zeker moment wel resulteren in volwassenheid. Zoiets als de volwassen Surinaamse economie. Opvallend is, dat onze economen de begrippen ´progressie’ of ´vooruitgang´ nooit gebruiken in hun uiteenzettingen. Die zouden dan duidelijk onderscheiden kunnen worden van negatieve economische groei. Uiteindelijk komen hun voorstellingen toch neer op getallen die hun beweringen moeten staven. En met cijfermatige presentaties is voorzichtigheid altijd geboden. Soms zijn economen duidelijk in hun benaderingen. Anderzijds bezigen zij cryptische vaktaal die wij als leken maar voor waar moet nemen. Niet-ingewijden in de economie worden door economen niet zelden op het verkeerde been geplaatst. Goed praten wat economisch gans verkeerd loopt. In de Surinaamse politiek is dit verschijnsel ingeslepen, ongeacht welk regime de scepter zwaait over ons land. Het getal is door onszelf uitgevonden. Onze getallenleer is gebaseerd op het met elkaar communiceren volgens gestandaardiseerde begrippen die wij ooit met elkaar hebben afgesproken. Nochtans worden getallen op allerlei manieren misbruikt. Wanneer economen praten over onze economische groei, dan moet ook goed gekeken worden naar de plaats die deze personen innemen in het grotere verband. Aan welke zijde staan zij? Welk belang hebben zij te dienen? In de politieke oppositie zal de econoom meestal een passende boodschap verkondigen over de stand van onze economie. Zijn of haar collega ter andere zijde zal een ander belang dienen en zich dienovereenkomstig uitspreken over onze economische situatie. Vooral in dit tijdsgewricht zullen wij de getallen over ons uitgestort krijgen. Bijvoorbeeld over staatsfinanciën. Of van 28 naar 30 of 40 zetels. Of het aantal partijkernen. Of wat u zelf kunt bedenken. Waar de ene partijleider ons zal vertellen dat zijn of haar politieke partij maandelijks met meer dan 1000 nieuwe leden groeit, zal de andere steevast beweren dat de partij nu reeds klaar staat voor de verkiezingsslag. Politieke partijen in Suriname zijn voortdurend in een groeiproces. Hoe komt het dan dat deze organisaties maar niet het stadium van volwassenheid bereiken? Want gedurige groei moet toch ook hier eens tot wasdom leiden? Zijn niet de politieke partijen zelf in hun eigen Terugroepwet verstrikt geraakt? Hoe onvolwassen is dit toch niet overgekomen bij de burgers? De grondwettelijk voorgeschreven publicatie van de inkomstenbronnen van de partij negeren partijleiders reeds vele jaren. Wie zijn hier de hypocrieten en grondwetsschenders? Wie praat er dan over herstel van wet en recht? Laten wij ons als burgers steeds maar beetnemen door misleiders? Waarom beloven partijleiders nimmer dat zij hun eigen tekortkomingen als zodanig eens eindelijk zullen corrigeren? Van politici weten wij onderhands wel dat zij het zo essentiële onderscheid tussen transformatie en transitie niet kennen. Daarvan geven zij in elk geval telkens weer blijk. Over het volk zelf, over de mensgerichte zijde van al hun toekomstige veranderplannen reppen zij nooit. Zij vertellen dat van situatie x naar situatie y zal worden gevaren, doch inspireren als kapitein het volk niet dat uiteindelijk de invloeden van al hun transformaties zal ondergaan. Hiermee is ook de zwakste zijde van politici in Suriname aan de orde gesteld: zij weten niet wat transitie inhoudt en hoe belangrijk dit aspect is in veranderingsprocessen. Zij beseffen dat overigens ook niet. Reorganisaties of transformaties zullen altijd op enigerlei wijze invloed hebben op mensen. Hoe zij daarbij begeleid moeten worden ligt op het domein van de transitie. En of wij het nu hebben over proces denken, systemisch denken of design thinking, niets zal positieve effecten sorteren wanneer noodzakelijk geachte veranderingen zich zullen voltrekken in een sfeer van miskenning en verwaarlozing van de Surinaamse burgers. Als mens kunnen wij betoverd raken door ons zelfbeeld, door wat wij mogen en kunnen omdat duizenden personen in extase geraken door onze gloedvolle toespraken. Wij proeven daaruit onze macht de dingen nu of straks naar believen te mogen aanpakken. Politiek machtigen in Suriname hebben elkaar op dit gebied niets te verwijten. Slechts op de dag van de stembusgang berust de hoogste macht in het land bij het volk. Na sluiting van de stembussen is het uit met deze volkspret. De praktijk van de Surinaamse politiek is amoreel. De drang naar een plekje daarin wordt ingegeven door het persoonlijke belang. Daarom liggen spanningen tussen mensen in de politiek overwegend in de persoonlijke sfeer. Haat, vijandschap, jaloezie, wantrouwen, elleboogwerk, hebzucht, overdreven inbeelding, zelfoverschatting, zelfvoldaanheid, insinuaties en beledigingen over en weer, ga zo maar door. Voorzitters van partijen verzetten zich niet tegen deze wantoestanden. Welvaart scheppen in een land is van materiële betekenis. Welzijn daarentegen heeft met menselijke gevoelens van doen. Waarschijnlijk is ook dit onderscheid veel Surinaamse politici niet bekend. Partijvoorzitters hebben klaarblijkelijk zelf behoefte aan geestelijke vorming. Wanneer personen ons vertellen hoe in andere landen succesvol is omgegaan met maatschappelijke veranderingsoperaties, verzuimen zij steeds duidelijk aan te geven in welk klimaat dit alles met vrucht kon worden aangevat. Daarom hebben hun fraaie uiteenzettingen slechts betrekkelijke waarde. Het is in elk geval van belang dat wij als burgers meer dan voorheen waakzaam zijn en blijven, omdat arrogante machtswellustelingen zichzelf weldra zullen presenteren.
Stanley Westerborg
Organisatieanalist
