Op 16 januari a.s. viert de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) haar 70ste verjaardag (1949 – 2019). Ter gelegenheid van dit 14e lustrum wordt een jubileummagazine uitgebracht en daarnaast een videodocumentaire geproduceerd, met de titel “De VHP, een partij om voor te kiezen’. Ten derde wordt dit heugelijk feit teruggebracht in de herinnering door een drieluik te schrijven over de ontstaansgeschiedenis van de VHP, een trilogie waarvan het eerste deel vandaag verschijnt.
De oprichting van de VHP en haar impact op de samenleving
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werden in Suriname meerdere politieke partijen opgericht, zoals de Progressieve Surinaamse Volkspartij, PSV (augustus 1946) de Javaanse Persatuan Indonesia (1946, later, in 1949 opgegaan in Kaum Tani Persatuan Indonesia), de Creoolse Nationale Partij Suriname, NPS (29 september 1946) en de Verenigde Hindoestaanse Partij, VHP.
De oprichting van een politieke partij was in die tijdgeest een hele prestatie en die van de VHP helemaal, omdat Jagernath Lachmon erin was geslaagd een fusie te bewerkstelligen van
– de in 1946 opgerichte Moeslim Partij met als voorzitter het Statenlid en notarisklerk Asgar Karamat Ali;
– de in 1947 opgerichte Hindostaans-Javaanse Politieke Partij (HJPP) met als voorzitter de praktizijn Jagernath Lachmon, en
– de eveneens in 1947 opgerichte Surinaamse Hindoe Partij met als voorzitter de hoofdonderwijzer J.P. Kaulesar Sukul,
en ze onder één noemer te brengen: VHP
De VHP is vooral een kiesvereniging: om aan verkiezingen deel te nemen, stelt een partij een kandidatenlijst op. Jaren van succes en minder fortuinlijke perioden wisselden elkaar af, maar de partij heeft weten stand te houden als een politieke groepering die trouw gebleven is aan haar ideologie: een samenhangend ideeëngoed waarmee de werkelijkheid (de samenleving), waar nodig, veranderd moet worden.
De partij probeert via verkiezingen zetels te veroveren in het parlement, districts- en ressortraden.
De VHP heeft een respectabele staat van dienst in de Surinaamse politiek en heeft veel kundige politici en bestuurders voortgebracht. Ze staat bekend niet alleen om haar rol in de grote emancipatie onder de Hindostanen, maar ook en vooral om haar verbroederingspolitiek wat zichtbaar is in alle geledingen van de samenleving van vandaag.
Velen hebben de partij de rug toegekeerd onder allerlei voorwendsels en gedreven door persoonlijke teleurstelling en boosheid. De Hindostanen hebben door eigen inzet veel bereikt in termen van welzijn en welvaart. Met de politieke vertaling van die instelling en gedrevenheid willen zij proberen invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid.
De VHP heeft zich ook tot taak gesteld burgers te stimuleren meer belangstelling voor de politiek te tonen en zelfs politiek actief te worden. Met dat doel voor ogen biedt ze scholing en vorming aan leden die ambities hebben voor een functie in volksvertegenwoordigende organen, en trainingen voor leden die in deze organen zijn gekozen maar hun politiek-bestuurlijke kennis willen verdiepen.
Overdracht van het leiderschap
Het wisselen van politiek leider bij VHP ging niet altijd zonder problemen. Per definitie betekent het vertrek van een beeldbepalend politicus onzekerheid. Lachmon had een zo sterke positie en was zo beeldbepalend dat zijn opvolging direct gevolgen had voor de positie van de VHP.
Na de dood van Lachmon heeft J. Adhin een paar maanden leiding gegeven aan de partij, maar overleed een paar maanden na zijn benoeming.
Toch is de VHP de partij gebleven van Lachmon. Koel en formeel bleef hij op afstand, maar hij gaf de partij wel haar plaats in het politieke spectrum, bouwde haar electorale positie op en de partij zonder hem was onbestaanbaar. Lachmon duldde eigenlijk niemand naast zich. Vrijwel alle VHP-politici bogen zonder al te veel problemen voor zijn leiderschap.
Ramdien Sardjoe die na het verscheiden van Jnan Adhin in 2002 de leiding van de partij overnam, bouwde haar uit tot een volkspartij en veranderde zo haar identiteit. Sardjoe was een politiek natuurtalent heeft lang meegelopen met Lachmon. Daarmee wordt dan niet alleen gedoeld op zijn ideologische en bestuurlijke kwaliteiten, maar ook op zijn sociale vaardigheden en vooral op zijn vermogen tot helder en eenvoudig taalgebruik.
Hij werd in 2006 herkozen tot voorzitter van de VHP.
Het leiderschap van Sardjoe was niet onomstreden. Dat heeft het karakter van de partij doen veranderen, zodanig, dat vriend en vijand in verwarring werden gebracht en twijfels ontstonden over de oprechtheid van de VHP en haar koers. Geïnstigeerd door een vernieuwingsbeweging binnen de VHP in 2010, werd de kwetsbaarheid van de leiding blootgelegd en de leiderschapswisseling was onvermijdelijk. De interne onrust verflauwde in 2011 en Sardjoe werd opgevolgd door Chandrikapersad Santokhi.
Santokhi staat bekend als een slim politicus en een taai onderhandelaar, zowel als minister van Justitie en Politie en daarna in zijn rol als leider van het Nieuw Front, in welke functie hij Ronald Venetiaan opvolgde.
Santokhi boekte nieuwe successen als partijleider; de basis werd gelegd voor een nationale partij door het nadrukkelijk openstellen voor de partij voor alle Surinamers.
Bij en tijdens partijbijeenkomsten houdt hij enthousiasmerende toespraken die tot de verbeelding spreken van leden en niet-leden van de partij.
Veel afvallige VHP’ers hebben zich weer gemeld en kunnen zich goed vinden in de wijze waarop de partij zich nu profileert.
Het leiderschap van Santokhi kenmerkt zich door
– charisma
– visie of een verhaal hebben
– sterke communicatie
en heeft context mee
Hij heeft de politiek weer inhoud gegeven en laat zien dat het in de politiek gaat om inhoud (content) en dat standpunten moeten worden ingenomen.
Hij is niet alleen een goede spreker, maar ook een logische, scherpzinnig redenerende politicus. Santokhi wacht de zware klus om de VHP te loodsen naar een regeerverantwoordelijkheid en bestuurlijke verantwoordelijkheid na mei 2020.
Politieke organisatie
Een politieke partij is een groep mensen die zich heeft verenigd op basis van gemeenschappelijke politieke uitgangspunten, met als doel deel te nemen aan het bestuur. Politieke partijen proberen via verkiezingen zetels te veroveren in het parlement, de districts- en ressortraden, kortom in volksvertegenwoordigende organen. Als politieke partij vervullen wij in onze parlementaire democratie verschillende functies:
-Kandidaten stellen kandidaten bij verkiezingen voor volksvertegenwoordigende organen. Hierdoor bieden we burgers de mogelijkheid om een keuze te maken tussen partijen en kandidaten. De kiezers kunnen zo invloed uitoefenen op het overheidsbeleid.
-Door het opstellen van een partijprogramma selecteren wij allerlei wensen en eisen die in de samenleving tot uitdrukking worden gebracht. De ene partij heeft vooral oog voor de wensen van de ene groep, de andere partij voor die van een andere groep. Iedereen, elke burger, die de koesgerechtigde leeftijd van 18 jaar heeft bereikt kan lid worden van onze partij en zo invloed uitoefenen op de inhoud van ons programma. Het is dan aan de kiezers om hieruit een keuze te maken.
De VHP heeft in de loop der jaren een reeks verschillende ideeën, wensen en eisen, kortom in verschillende partijprogramma’s aangegeven welk overheidsbeleid gevoerd moet worden om een betere samenleving, dat betere politieke stelsel te bereiken.
Vele honderden vrijwillige VHP’ers zetten zich dagelijks in om de partij uit te dragen.
De VHP heeft als rechtsvorm een verenigingsstructuur en als zodanig hebben we leden, een congres, een bestuur ondersteunende structuren.
Het politiek leiderschap van de VHP is veranderend. Er is een stille transitie gaande binnen de partij waarbij ze zich profileert als nationale partij en de VHP gaat voor participatie in alle 10 districten.
(wordt vervolgd)
