Met betrekking tot het beheer van ons milieu heeft Suriname zich internationaal gecommitteerd aan het behoud van 93% van zijn bos. Met het oog hierop zal volgens president Desi Bouterse in 2019 begonnen worden met aanscherping van controlemaatregelen op voornamelijk de houtkap om te voorkomen dat wij onder de 93% belanden (bron: Nieuwjaarsrede 2019). Bouterse zei ook dat door de toenemende verkeersdrukte, maar meer nog ter bescherming van onze dure wegen tegen beschadiging, het zware transport, waaronder het transport van boomstammen, zoveel mogelijk over het water zal plaats dienen te vinden. Het transport van boomstammen over de weg zal uiteindelijk ten strengste verboden worden. Dit zijn twee ambities die in beginsel samen gaan. Als het bos beschermd wordt, dient er sowieso minder hout te worden gekapt, terwijl hierdoor minder hout ter beschikking komt voor de transportsector.
Waterinfrastructuur
Dit zal uiteindelijk een reorganisatie betekenen voor de lokale transportsector. Ten eerste zal de waterinfrastructuur hierop afgestemd moeten worden. In Suriname zijn er momenteel ruim 35.000 vrachtwagens, waarvan 11% vallen in de categorie 6 van zwaar transport. Ruim 3.345 vrachtwagens wegen boven 5000 kg. Daarnaast zijn er ook ruim 207 vrachtwagens die tussen de 4001 en 5000 kg wegen. Wat wij over de straten echter zien, is vaak een ander en groter verhaal. Dagblad Suriname laat zich door vrachtwagenchauffeurs (waaronder ook gewezen chauffeurs) vertellen hoe erg de situatie soms kan worden bij het transport. Voertuigen die al meer dan 10.000 kg wegen, zijn in staat om het zelfde gewicht te transporteren. In bekende gevallen kiezen vrachtwageneigenaren ervoor om de laadcapaciteit van de voertuigen op te voeren. “Kijk maar even op de wegen van Suriname. Acht- en tienwielers tellen niet meer. Iedereen wil twaalfwielers rijden, omdat je hiermee meer kunt vervoeren”, stelt een ex-truckchauffeur.
Trucks die bedoeld waren om 10.000 kg te vervoeren, zijn soms in staat om het dubbele daarvan te vervoeren. Uiteindelijk staat de doorsnee burger in zijn Vitz in het verkeer, vlak naast een truck met een gewicht van 10.000 kg en nog 20.000 kg in haar laadbak, op wegen van Suriname die gemaakt zijn voor gewichten rond 8.000 tot 15.0000 kg. Dit is niet alleen het geval bij houtblokken, maar ook bij normaal transport van bijvoorbeeld zandsoorten.
De waterinfrastructuur zal uiteindelijk moeten zorgen voor de opvang van het werk van deze ruim 3.345 vrachtwagens. Vervolgens dient de overheid ook alternatieven te helpen bedenken voor de ondernemers, die momenteel met deze ruim 3000 voertuigen een brood verdienen.
Houtkap
De tweede kwestie is die van het behoud van 93% bos. Waar de overheid hiervoor strakker naar zal moeten kijken, is haar concessiebeleid. Alvorens concessiehouders overgaan tot bijvoorbeeld het winnen van bijvoorbeeld goud (de grootste ondersteuner van houtkap), zal er eerst aan houtkap moeten worden gedaan. Bouterse heeft de ambitie om het maagdelijk bos van Suriname te behouden al eerder geuit. Zijn streven in 2017 was om 93,5% te behouden en te beschermen. Dit zei Bouterse tijdens een speciale kerkdienst in de Sint Wilhelmuskerk in het dorp Powakka op 27 december 2017. Zijn streven daalde dit jaar met een half procent.
Gezien de concessies die al zijn uitgegeven, en nog in een aanvraagproces zijn, blijkt de uitdaging van Suriname om de 93% bos te behouden veel groter te zijn dan gedacht.
64% van de goudmijnbouw komt voor in gebieden waar houtkaprechten voorkomen. Goudmijnbouw is geprojecteerd in de komende jaren juist te zullen toenemen. In 2016 alleen waren er 220 geldige houtkap- en exploratievergunningen met een totale oppervlakte van ca. 2,9 miljoen ha. De totale oppervlakte aan goudmijnbouw overlappend met bosbouwterreinen is 34.458 ha. Houtkapvergunningen overlappend met goudmijnbouwactiviteiten zijn uitgerekend op 711.213 ha.
In de afgelopen 6 jaren is er meer dan 3.8 miljoen m3 aan industrieel rondhout in Suriname gekapt. Dit is gelijk aan bijkans 760.000 bomen (uitgaande van een lengte van 10 meters en een diameter van 40 centimeter). Dit getal kan verschillen naarmate de lengte en diameter van de bomen specifieker worden gecalculeerd. Van de totale productie is 1.7 miljoen m3 geëxporteerd. De rondhoutproductie is in 2018 met ruim 140% toegenomen sinds 2013.
De export en de exportwaarde van geëxporteerde producten zijn toegenomen. De binnenlandse consumptie draagt ook bij tot de toename van de productie. Hiervan uitgaande, zijn critici er nu ook niet meer van zeker als Suriname inderdaad nog op het niveau van 93% staat.
Trots de ambitie van de president, zijn er enkele besluiten die de regering zelf zal moeten nemen om het probleem van de houtblokken over de openbare wegen op te lossen. De besluiten zullen zeker een effect hebben op de manier waarop ondernemers nu aan hun brood komen. Het voornemen van de president betekent ook dat er minder hout gekapt wordt in Suriname. Dit met als gevolg dat het overheidsbeleid de houtkap minder aantrekkelijk zal moeten maken.
Kavish Ganesh
