De schaarste van aardappelen op de lokale markt was de afgelopen dagen goed te merken. Deze schaarste werd echter sinds midden van het jaar al voorzien (in ieder geval op de Europese markt). Het was en is van belang te volgen, gezien alle (ruim 10) importeurs in Suriname, hun aardappelen op de Europese markt (met name Nederland) betrekken. Het ministerie van Handel, Industrie en Toerisme maakte in augustus al bekend dat als gevolg van een aanhoudende hittegolf in Europa, de prijzen van de importgoederen van voornamelijk aardappelen en uien een steeds stijgende lijn blijven vertonen. De aanhoudende droogte in Europa resulteert in een schaarste van onder andere aardappelen en uien. Dit maakt dat de prijzen van deze producten in de afgelopen periode flink zijn gestegen. Het lag toen al in de verwachting dat de stijgende lijn zou aanhouden.
Dat het droogterecord zou leiden tot een lagere oogst, is dus geen verrassing. In augustus 2018 schreef Boerderij.nl over een crisisjaar voor aardappelen. De aardappeloogst is dit jaar historisch laag. Nieuwsblad.be verwachtte hoe dan ook dit jaar de oogst minstens 30 procent lager zou zijn. De oogst van consumptieaardappelen ligt nu volgens de voorlopige cijfers van de Centraal Bureau voor de Statistiek-Nederland (CBS) 24% lager dan in 2017. De gemiddelde opbrengsten van aardappelen gaan over het algemeen richting de 50 ton per hectare (in 2000, 53,1 ton; 2015, 46,4 ton; 2017, 52,8 ton). Voor dit seizoen betekent dat een verwachte opbrengst van 3,1 miljoen ton. Dat is 0,8 miljoen ton minder dan de opbrengst in 2017. Volgens de verwachtingen was één ding helder: afnemers, verwerkingsbedrijven en supermarkten zouden het met minder moeten stellen. Dit gebeurt natuurlijk niet voor het eerst. In 2016 bijvoorbeeld, een slecht jaar voor de Europese boer, konden nog aardappelen worden gehaald uit Duitsland en Polen. In 2018 echter is het overal in Europa lam.
6000 balen aardappelen per week
De behoefte naar aardappelen in Suriname is op weekbasis ruim 6000 balen. De kostprijs tot aan de supermarkt ligt in de buurt van SRD 6 (volgens geraadpleegde importeurs). Enkele importeurs verwachten een aanhouding van de hoge prijzen. Pas bij de oogst in juni/juli 2019 denkt men een mogelijke herleving te zullen zien. Er wordt daarom nu uitgekeken naar alternatieven in Amerika, Brazilië en Canada. Overwegingen om shifts te maken laten ook nog op zich wachten, gezien de prijzen in deze landen ook op het zelfde niveau als in Europa liggen. Voor wat de verhoging van de prijzen betreft door de schaarste, zijn er ok critici die er wat anders over denken. Teun de Jong, voorzitter van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), is er een van. Zo’n 80 tot 90 procent van de aardappelen voor de patatfabrikanten wordt op contract geteeld. De prijs die de boeren krijgen, ligt dus vast. En daarmee dus ook de prijs die de fabrikanten betalen voor de aardappelen. “En al dreigt schaarste, de boer krijgt geen hogere prijs. Sterker nog, de prijs die boeren dit jaar krijgen voor hun contractaardappelen is zelfs lager dan in 2017. Vorig jaar kregen de boeren gemiddeld 11 cent voor een kilo aardappelen. Toen was de oogst heel goed en daalden de prijzen op de vrije markt naar 3 cent per kilo. De patatfabrikanten hebben toen de prijs voor dit jaar verlaagd naar 10 cent per kilo’”, zegt De Jong.
Kavish Ganesh
