Denkend aan Bruynzeel bloedt mijn hart en ongetwijfeld ook velen met mij. Als klein jochie opgegroeid in de wijk Beekhuizen kan ik me de bloeitijd van het eens zo prachtige bedrijf Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij nog goed herinneren. Opgericht door de Hollander Willem Bruynzeel in de veertiger Jaren van de vorige eeuw, tijdens de koloniale tijd, en door wanbeleid en mismanagement, en waarschijnlijk ook door corruptie, te gronde gericht door Surinamers. Een bedrijf dat destijds een grote bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van ons land, als een van de grootste werkgevers met in totaal zo’n 1800 werknemers. Ze heeft verder baanbrekend werk verricht in de houtsector. We zien de prachtige Bruynzeel woningen nog steeds in diverse wijken van Paramaribo staan. We kennen allemaal wel een familielid of een kennis die zo’n woning bezit. Zo staan ze ook in diverse landen van het Caraïbisch Gebied waar ze naartoe werden geëxporteerd. De Bruynzeel triplexplaten die van onovertroffen kwaliteit waren evenals de spaanplaten zijn ons ook bekend. Dit prachtige bedrijf kwam in 1985 geheel in Surinaamse handen. Dat alles is nu jammer genoeg verloren gegaan. Wandelend door de eens zo gezellige en kinderrijke buurt Beekhuizen, waar ik mijn jeugd heb doorgebracht, en die onlosmakelijk verbonden was met Bruynzeel, komen de nostalgische herinneringen weer naar boven. Ik herinner mij nog de sirene van Bruynzeel die het einde van de werktijd aangaf. De stroom werknemers die het fabriekscomplex toen verlieten op weg naar huis, maakten de Slagenhoutstraat in een paar minute tijd letterlijk zwart van de mensen die daar hun emplooi hadden. Onder hen ook mijn vader, wijlen, die daar als elektricien werkzaam was en daar tot een goede vakman was opgeleid. Als jongeman die al vroeg zijn vader had verloren probeerde hij op allerlei manieren aan de kost te komen. Zo had hij zich via een baan bij Bruynzeel kunnen opwerken tot een vakbekwame elektricien die later zijn eigen bedrijf kon opzetten en daarmee zijn gezin kon onderhouden. Ik herinner mij dat jaren geleden onder de toenmalige Nieuw Front regering er serieuze belangstelling was vanuit het buitenland om het bedrijf over te nemen en weer op te bouwen, alvorens het zijn laatste adem zou uitblazen. Maar helaas, zoals zoveel toen niet van de grond kwam, heeft ook deze overname schipbreuk geleden en moest deze “oom John” waarschijnlijk zeer gefrustreerd en onverrichter zake weer huiswaarts keren. Men zal natuurlijk wel een goede reden hebben waarom de onderhandelingen met de geïnteresseerde partner toen zijn mislukt. De toenmalige minister van Natuurlijke Hulpbronnen, en huidige voorzitter van de NPS, weet daar alles van. Het rijstbedrijf Stichting Machinale Landbouw (SML) te Wageningen dat een soortgelijk lot had ondergaan als de Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij, is tot mijn grote voldoening recentelijk gerehabiliteerd en weer in bedrijf genomen. Maar de oproep tijdens de herstart van dit bedrijf aan meerdere “oom John’s” die bereid zijn te investeren en een dergelijke prestatie kunnen leveren komt jammer genoeg voor de Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij te laat. Waar eens dit prachtige bedrijf heeft gestaan is er nu een grote kale vlakte waar alles met de grond gelijk is gemaakt. Niets is meer over van wat eens de trots was van Suriname en daar kan geen “oom John” meer wat aan veranderen.
R. Tjen A Tak
