De problematiek van Ornamibo moet nu duurzaam worden opgelost. De rr en dr van het gebied zijn al geruime tijd op de hoogte van het probleem op en rondom de vuilnisbelt en de effecten die het heeft op de gezondheid en het levensplezier van de bewoners van Ornamibo en Hottuin. De problematiek van Ornamibo gaat decennia terug naar de NF-regeringen toen de regering zich meer ging bemoeien met afvalverwerking en vuilophaal. Voor een deel heeft dat te maken met de vuilophaal business, die opkwam en opdrachten kreeg van de overheid. In deze periode werd de vuilophaal georganiseerd en zo werden er bijvoorbeeld vuilnisbakken op de straathoeken gezet, waarin hele buurten hun vuilnis konden plaatsen. Deze grote bakken werden enkele keren in de week geledigd en op enkele plekken zorgde het voor een behoorlijke stank en overlast. Dat was in de buurten waar ondernemers uit andere buurten hun slachtafval en visverwerkingsafval in de containers kwamen deponeren. In Wanica werd tegelijkertijd op enkele plekken door de politiek gelobbyd voor het opzetten van een tijdelijke vuilstortplaats, maar overal kwam er verzet tegen het opzetten van een vuilnisbelt. Het verzet had vooral te maken met het slechte plan of afwezigheid van een plan hoe het verzamelde afval op te ruimen en hoe overlast zou worden geminimaliseerd en de leefbaarheid van buurten niet zou worden aangetast. Op den duur werd het systeem van de vuilnisbakken vervangen met het systeem dat er nu bestaat. Vuil wordt nu op een behoorlijke geordende manier door een aantal ondernemers opgehaald aan huis bij de burgers. Het vuil moet aan de straatkant worden gezet gedurende enkele dagen in de week. Op gegeven moment werd duidelijk dat de regering het besluit had genomen om tijdelijk te Ornamibo een vuilstortplaats op te zetten. In de besluitvorming hadden politieke structuren en politici een dominante rol gespeeld. Dit had invloed hoe buurten op den duur reageerden of niet reageerden. De indruk was dat Ornamibo een tijdelijke aangelegenheid zou zijn. Intussen zijn we enkele decennia verder. De vuilnisbelt is er om te blijven oftewel er is geen plan van de regering om deze vuilnisbelt op te ruimen en een vuilnisfabriek op te zetten. Regelmatig duiken de klachten van de buurtbewoners op. Deze klachten hebben te maken met de overlast die de vuilnisbelt elke dag en elk uur van de dag veroorzaakt en ze hebben ook te maken met bijkomende klachten die ontstaan nadat machines hun werk niet kunnen doen of wanneer een brand wordt aangericht. Rondom de vuilnisbelt is er een hele informele business ontstaan van bijvoorbeeld vuilophalers. Deze zouden branden stichten op de vuilnisbelt. De media hebben tot voor kort gefaald om de situatie rond de vuilnisbelt zichtbaar te maken. Incidenteel hebben ze buurtbewoners bij een escalatie wel een platform gegeven om hun ongenoegen kenbaar te maken. Het probleem van de overlast van de grote vuilnisbelt wordt jaarlijks bij de hoorzittingen herhaald, maar er zijn geen oplossingen bekend. Tot nu toe is niet bekend dat de vervuilers compensatie betalen aan de benadeelden. Er zijn gemeenschappen die een dorpsfonds hebben kunnen laten opzetten waarin vervuilers maandelijks een bedrag storten zoals bij de scalians. Zulke fondsen zijn er niet voor de burgers rondom Ornamibo. Er zijn regelmatig berichten in de media van burgers die te kampen hebben met ademhalingsproblemen. Er zijn vaak branden op de vuilnisbelt. Hoe groot het gezondheidsprobleem rond de buurt is, is niet bekend. De buurt rondom Ornamibo moet een petitie indienen en o.a. vragen naar een onafhankelijk onderzoek naar de impact van de vuilnisbelt op de gezondheid van de buurtbewoners en de economische verliezers die de bezitters van onroerend goed hebben geleden. Ook moet dus geïdentificeerd worden wie de schade aan de gezondheid moet vergoeden, wie de schadelosstellingen moet betalen. Nu duidt alles in de richting van de regering. Is het mogelijk dat burgers en ook kinderen lijden aan chronische ziekten veroorzaakt door de vuilnisbelt? Is het mogelijk dat de vuilnisbelt ervoor heeft gezorgd dat mensen door ziekte zijn komen te overlijden? De samenleving en de benadeelden zijn op dit moment niet in dialoog met de regering en in het bijzonder de ministeries van OWT&C en Volksgezondheid. De samenleving die schade ondervindt van de vuilnisbelt is niet homogeen en niet eenstemmig, men heeft de capaciteit niet om de regering onder druk te zetten. De grote vraag blijft hoe het probleem van de vuilnisbelt van Ornamibo moet worden opgelost. Is het nog verantwoord om op en rond Ornamibo te wonen. De regering moet nu een commissie installeren die een oplossing moet zoeken voor dit probleem, waarin ook vertegenwoordigers van de buurt (geen politici) zitting moeten nemen. Als er sprake is van een dreigende ramp en evacuaties dan moet dat ook besproken worden. Het rapport van de commissie moet openbaar zijn. In elk geval is bij de laatste brand duidelijk geworden dat de vuilnisbelt bij een brand impact heeft op de leefbaarheid en de levenskwaliteit in buurten die veel verder daarvan liggen.
