Wanneer het om handel binnen de Caricom gaat, heeft Suriname in het verleden verschillende issues gekend. Hierbij valt als voorbeeld te denken aan de disputen van boter, suiker, cement en blom. Steeds weer heeft het ministerie van Handel en Industrie (HI) voor al deze individuele kwesties oplossingen gezocht en die indien nodig, via de groene tafel en ook bilateraal aangepakt. Op dit moment speelt zich nog de kwestie van Doksenclub, die al na 3 jaren proberen maar niet op de Trinidadiaanse markt kan komen met haar producten. De huidige minister van Handel Industrie en Toerisme (HI&T) tracht middels bilateraal overleg de zaak op te lossen. Echter is dat tot heden niet gelukt.
Voor ex-minister Handel en Industrie Clifford Marica is van belang dat de autoriteiten goed vaststellen wat het precieze probleem is. Er is een Caribbean Single Market. Geen enkel land in het Caribisch gebied kan dus zonder een gegronde reden producten van Caricomlanden weren. “Dat kan niet, omdat de landen zich allemaal aan het Herziene Verdrag van Chaguaramas hebben gecommitteerd. Emoties moet je achterwege laten. Je moet de situatie zakelijk en keihard aanpakken. Daarvoor is van belang dat je het probleem identificeert. Trinidad kan dus niet zeggen dat zij het product niet wil. Het land moet redenen aangeven waarom het product niet kan worden toegelaten. Als er belemmeringen zijn, moeten die van verdragswege worden weggemaakt”, stelt Marica.
De belemmering waar Marica het over heeft, kan zijn wetgeving of een procedure die wel of niet gevolgd wordt. Bij de boterkwestie hadden de autoriteiten van Jamaica aangegeven dat zij een inspectie moesten uitvoeren in het Surinaamse bedrijf (toen Margarine- en Vettenfabriek). Dit werd geïdentificeerd als een van de belemmeringen om Surinaamse boter op de Jamaicaanse markt te krijgen. “Pas wanneer het probleem wordt geïdentificeerd, kunnen er oplossingsmodellen worden aangedragen. Drie jaren zijn enorm lang. Je maakt in 3 jaren een bedrijf kapot. Als Doksenclub voldoet aan alle eisen, is de vraag: waarom kan het product niet geïmporteerd worden in Trinidad?”, vraagt Marica zich af. Hij kan zich ook niet voorstellen dat Suriname het voorzitterschap heeft van de Coted, en de voorzitter het niet zo ver kan krijgen dat het probleem wordt opgelost. “Het probleem van boter speelde zich ruim 10 jaren terug. Toen hadden wij geen mensen in Caricom of pas mensen in Caricom. Nu hebben wij wel mensen die Caricom goed kennen, en weten welke stappen er moeten worden genomen om het probleem op te lossen. HI&T moet het probleem adopteren en met Doksenclub en met Trinidad praten”, stelt de ex-minister.
Marica kaart aan de andere kant wel aan dat niet uit het oog moet worden verloren dat het om 15 individuele landen gaat die samen een single market vormen. Het zijn landen die allemaal het beste proberen te halen uit hun eigen economie. Het eigen belang behartigen, kan ook deel vormen van de handel. Landen kunnen dus ook met strategieën komen om processen voor bedrijven uit andere landen te vertragen. “Ik zeg niet dat Trinidad dat doet. Maar houd er rekening mee. Het zijn 15 landen in een single market, maar ook concurrenten van elkaar. Echter, als je wil exporteren, moet je doortastend zijn. Trinidad moet het niet 3 jaren lang kunnen volhouden. Als Trinidad door heeft dat Suriname het spel niet kan spelen, zullen zij het juist spelen. Dit, vooral als zij bang zijn voor concurrentie. In plaats van tegenmaatregelen treffen, willen wij liever hebben dat het probleem opgelost wordt ”, stelt de gewezen bewindsman. Marica ziet graag dat de regering zich meer inmengt in de kwestie. Alleen het maken en de controle op naleving van wetten, is naar zijn oordeel niet voldoende.
Kavish Ganesh
